Frezje kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja frezji
Ekologia.pl Dom i ogród Pielęgnacja ogrodu Frezje kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja frezji

Frezje kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja frezji

W języku kwiatów frezje symbolizują przyjaźń, zaufanie i niewinność – coraz częściej są też wyszukiwane na bukiety ślubne i okolicznościowe. Frezje jako gatunek pochodzący z południowej Afryki preferują ciepło, ale mogą być z powodzeniem uprawiane w Polsce, zarówno w doniczkach, jak i na zagonach. Do rodzaju frezji zaliczamy dziś 14 gatunków i dziesiątki odmian.

Białe frezje w ogrodzie, fot. shutterstock

Białe frezje w ogrodzie, fot. shutterstock
Spis treści


Frezje należą do rodziny kosaćcowatych, co oznacza, że są spokrewnione z irysami. W środowisku naturalnym występują od Przylądka Dobrej Nadziei aż po Kenię, z tym, że większość porasta obszar RPA. Rodzaj ten został po raz pierwszy opisany w 1866 r., a nazwano go na cześć niemieckiego botanika Friedricha Freese.

Historia frezji

Jeszcze w XIX w. bulwy frezji dotarły do Wielkiej Brytanii, gdzie w ogrodach botanicznych zaczęto krzyżować różne gatunki, otrzymując coraz to nowe barwy kwiatów. Dopiero w połowie XX w. jednak, gdy uprawą zajęli się Holendrzy, afrykańskie kwiaty zyskały szerokie grono miłośników, a w formie ciętej zaczęły być sprzedawane w milionach rocznie.

Frezja ogrodowa, którą najczęściej można spotkać w rodzimych ogrodach to wieloletnia krzyżówka – Freesia hybrida. Długie, rozgałęzione łodygi dorastają w ciągu jednego sezonu do 40-45 cm, a na ich końcach, w sposób asymetryczny, pojawiają się bardzo zdobne dzwonkowe kwiaty, najczęściej żółte. Większość liści to liście odziomkowe, czyli wyrastające z podnóża łodygi – wąskie i sztywne, sięgające nawet 15 cm długości.

Frezje cenione są nie tylko ze względu na szlachetną, unikatową urodę porównywaną z orchideami, ale także bardzo piękny, acz nienachalny zapach.

Frezje – wymagania glebowe

Frezje lubią dobrze przepuszczalne, żyzne podłoże i są pod tym względem dość kapryśne. Zagony z cięższą glebą należy więc przekopać, a znaczną część ziemi zastąpić substratem ogrodniczym wymieszanym z piaskiem i organicznym kompostem. Rośliny preferują również lekko kwaśne podłoże, dlatego warto do gleby domieszać nieco torfu. Stanowisko powinno być zdecydowanie słoneczne.

Decydując się na sadzenie w donicy, wybieramy pojemnik o średnicy minimum 30 cm, z dziurawym dnem. Na spód wysypujemy warstwę drenującą, np. keramzytu, a resztę donicy wypełniany lekkim substratem do roślin doniczkowych.

Sadzenie i uprawa frezji

Frezje ogrodowe to rośliny bulwiaste, które wysadza się do ciepłej gleby, na przełomie kwietnia i maja – kwiaty rozkwitają najwcześniej w lipcu. Aby zapewnić sobie dłuższy okres kwitnienia można dosadzać bulwy w co dwutygodniowych odstępach. Decyzja o uprawie doniczkowej daje nieco więcej pola do manewru – bulwy można sadzić jesienią lub na przedwiośniu, a przetrzymywane w domu wydadzą kwiaty odpowiednio w maju lub lipcu.

Bulwy umieszczamy na głębokości ok. 8 cm, zachowując podobne odstępy między poszczególnymi roślinami. Nieco gęściej można sadzić w donicy – nawet do 10 bulw na naczynie o średnicy 30 cm – roślina będzie miała wówczas atrakcyjny gęsty pokrój.

O czym pamiętać sadzeniu frezji?

Przed samym sadzeniem ziemię warto porządnie zmoczyć. Wkładając bulwę do ziemi, należy upewnić się, że skierowana jest szpiczastym końcem w górę.

W zależności od warunków pogodowych, frezje zakwitają od 10 do 14 tygodni po posadzeniu. Tak jak w przypadku innych roślin cebulkowych, należy im jednak pozwolić uschnąć i zrzucić kwiecie – sprzątamy dopiero to, co opadnie na ziemię. Liście będą jeszcze jakiś czas zielone, zasilając bulwy w procesie fotosyntezy i usunąć je można dopiero po całkowitym zeschnięciu. Najlepiej czynność ścinania połączyć z corocznym wykopywaniem bulw na zimę.

Frezje w olbrzymiej większości wymagają podpórek – można wykorzystać zarówno gotowe podpórki do roślin doniczkowych dostępne w sklepach ogrodniczych, jak i gałązki wierzby czy brzozy, które bardzo wdzięcznie prezentują się na zagonie.

Żółta odmiana frezji, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie frezji

Mimo, że nie lubi tzw. mokrych stóp, frezja docenia dostatek wody przez cały okres od posadzenia do zżółknięcia liści. W większości przypadków wystarcza podlewanie raz w tygodniu, ale przy wyjątkowej suszy warto je przeprowadzać dwa razy na tydzień. Gdy liście zeschną, ziemi należy pozwolić wyschnąć przed wyjęciem bulw.

Nawożenie nie jest konieczne, jeśli gleba została dobrze przygotowana przed sadzeniem. Niektóre źródła polecają wszak dokarmianie rośli w okresie od pojawienia się pierwszych liści do rozkwitu – w tym celu należy stosować nawóz uniwersalny, idealnie o zwiększonej proporcji potasu.

Rozmnażanie frezji

Frezję teoretycznie da się rozmnażać za pomocą nasion, ale jest to proces obarczony sporym ryzykiem i na dodatek pracochłonny. Zdecydowanie lepsze efekty przynosi rozmnażanie za pomocą cebulek przybyszowych pozyskanych przy wykopywaniu bulw. Po oczyszczeniu ich z ziemi i pozostawieniu do wyschnięcia (nie na bezpośrednim słońcu!) od pierwotnych bulw oddzielamy małe przyrośnięte bulwy, starając się nie naruszyć tkanki rośliny. Wiosną będzie można zarówno „stare” jak i nowe bulwy posadzić bezpośrednio do ziemi, a już jesienią można je umieścić w donicach.

Ochrona frezji

W polskich warunkach klimatycznych frezje nie przetrwają zimy w ogrodzie. Po zeschnięciu liści wykopuje się więc bulwy, czyści i suszy, a następnie przechowuje przez okresów mrozów w dość wilgotnym pomieszczeniu i preferowanej temperaturze ponad 20 stopni C. Wykopywać nie trzeba frezji doniczkowych, ale na zimę należy zapewnić im warunki do spoczynku. W tym celu ziemi w donicy pozwalamy uschnąć i całość przenosimy do chłodnego i jasnego pomieszczenia, z dala jednak od bezpośrednich promieni słonecznych. Dopiero wiosną donice przenosimy z powrotem na nasłoneczniony parapet.

Zagrożenia

Niestety, od czasu do czasu frezje padają również ofiarą szkodników i chorób. Do tych pierwszych należą przede wszystkim mszyce, ślimaki oraz roztocza żerujące na bulwach, których pozbyć się najtrudniej. Na roztocza polecany jest oprysk związkami należącymi do grupy akarycydów, które nie są toksyczne dla środowiska. Sporo kłopotów mogą również przysporzyć wirusy mozaiki i oraz bakteryjna zgnilizna – niestety, ze względu na bulwowy charakter roślin, lepiej jest chore okazy usunąć w całości. Bulwy frezji mają również tendencję go gnicia wraz korzeniami, ale temu problemowi stosunkowo łatwo jest zapobiec odpowiednio przygotowując podłoże pod rośliny.

Frezje w domu i ogrodzie

Frezje uprawiamy przede wszystkim ze względu na ich skłonność do tworzenia zwartych kęp, które na rabatach prezentują się naprawdę atrakcyjnie. Doskonale pasują do idei ukwieconego ogrodu angielskiego, jak również innych, bardziej sielskich aranżacji. Można z nich tworzyć wyspy w trawniku lub wysadzać je w grupach na skraju zagonu lub tarasu – słodki zapach doskonale umila odpoczynek na świeżym powietrzu. Poza tym frezje ogrodowe można w fazie pąków ścinać na kwiaty do wazonu, a przy częstej wymianie wody i chłodniejszej temperaturze wytrzymają one łatwo nawet do 3 tygodni!

Uprawa w doniczkach jest również wdzięczna, a daje dodatkowe korzyści – frezje można wystawiać na balkon i taras jako kolorową ozdobę, chowając przy nagłych nieoczekiwanych załamaniach pogody. Frezje w eleganckiej donicy mogą być również wspaniałą dekoracją salonu czy sypialni.

Zastosowanie frezji

Rośliny te mają zastosowanie przede wszystkim dekoracyjne – frezja jest szeroko używana jako cięty gatunek, z którego powstają piękne bukiety, m.in. ślubne. Niewątpliwą atrakcyjność prezentuje też w wazonie, gustownie dekorując przestrzeń. Istnieje też możliwość, aby uprawiać w warunkach domowych ten kwiat. Frezje w doniczce wykorzystują m.in. mieszkańcy bloków i domów, ozdabiając nimi balkony. Da się je zasadzić także na rabacie, choć to najrzadsza forma, w jakiej występują. O szerokich możliwościach zastosowania tych roślin decydują zarówno ich urok i cudowny zapach, jak i ogromna różnorodność odmian. Bogactwo kolorów i kształtów powoduje, że każdy znajdzie odpowiednie dla siebie frezje – białe, czerwone, różowe, fioletowe czy o innej barwie.

Bukiet frezji, fot. shutterstock

Frezja w doniczce

Z uwagi na wymagania dotyczące uprawy gatunek ten sporadycznie sadzony jest w ogrodach czy warzywniakach. Trudno spełnić jego potrzeby, decydując się na umieszczenie roślin w gruncie – pozwala na to natomiast doniczkowy kwiat. Mimo to frezja wciąż wymaga prawidłowego zatroszczenia, pamiętając o kluczowych aspektach związanych z opieką. Trzeba uwzględnić zmienne potrzeby temperaturowe na poszczególnych etapach rozwoju rośliny, zapewnić właściwą, czyli dużą porcję światła i niezbędną do efektywnego pączkowania wilgotność. Odmiana w doniczce wymaga też cierpliwości, ponieważ zanim pojawią się pierwsze pąki, trzeba poczekać nawet do 9 miesięcy.

Frezje w wazonie – pielęgnacja

Skoro już wiesz, jak sadzić frezje w doniczce, warto napisać parę słów o przechowywanie w wazonie. Ważnym aspektem, który pozwala na maksymalne wydłużenie świeżości rośliny, jest jej ucięcie u dołu po skosie, dzięki czemu efektywniej absorbuje wodę. Z kolei ciecz powinna być chłodna i regularnie wymieniana. Kwiat frezji lubi ponadto cukier, dlatego zaleca się rozpuszczenie niewielkiej szczypty sacharozy w wodzie. W efekcie można oczekiwać, że roślina w dobrym stanie wytrzyma nawet ponad 20 dni, ciesząc zarówno zmysł wzroku, jak i zapachu swoją niezwykłą wonią.

Frezje na różne sposoby

Współczesna oferta frezji jest naprawdę imponująca – wybierać możemy spośród niższych i wyższych odmian, kwiatów pojedynczych i podwójnych, a przede wszystkim szerokiej gamy kolorystycznej.  Równie pięknie wyglądają przy tym zagony jednobarwne jak i wielokolorowe kompozycje frezji. Frezje niebieskie (o fioletowej barwie) doskonale komponują się z białymi, podczas gdy żółte najlepiej wyglądają w szerszych zestawach barwnych, np. z różowymi, białymi i czerwonymi. Posiadając więcej kolorów w ogrodzie otwieramy sobie również możliwość do tworzenia wciąż nowych, oryginalnych kompozycji bukietowych!

Frezje – pytania i odpowiedzi

1. Dlaczego odradza się frezje w ogrodzie, a przekonanie, że nadają się jedynie do doniczek i wazonów, jest powszechne?

Głównym powodem jest ich kapryśność. To gatunek bardzo chimeryczny, którego utrzymanie wymaga częstych i precyzyjnych zabiegów pielęgnacyjnych związanych z dostosowaniem temperatury, światła i wilgotności.

2. Przy jakich okazjach można podarowywać te kwiaty w formie bukietu?

Ponieważ symbolizują wyłącznie pozytywne emocje i uczucia, można je ofiarować np. z okazji ślubu, urodzin, rocznicy czy przy innej sposobności.

3. Ile kosztuje ten gatunek frezji?

To zależy od postaci, pod jaką występuje frezja. Kwiat cięty oznacza wydatek kilku złotych za sztukę, podczas gdy cena jednej bulwy z reguły nie osiąga więcej niż 1 zł.

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
  1. Bonnie Grant; "What Is the Meaning of the Freesia Flower?"; gardenguides.com; 2019-05-17;
  2. Encyclopaedia Britannica; "Freesia"; britannica.com; 2019-05-17;
  3. Sarah Raven; "How to plant and grow freesias"; sarahraven.com; 2019-05-17;
  4. Jackie Carol; "Freesia Bulb Plant: When And How To Plant A Freesia Corm"; gardeningknowhow.com; 2019-05-17;
  5. Longfield Gardens; "All about Freesia"; longfield-gardens.com; 2019-05-17;
4.9/5 - (7 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments