łożyskowych z podgromady ssaków żyworodnych (Theria).
(płetwonogie) i wody słodkie (wydry).
Systematyka Ssaki drapieżne pochodzą od miacydów (Miacidae), występujących w Ameryce Płn. podczas paleocenu i eocenu ok. 65-33 mln lat temu. W środkowym eocenie, ok. 42 mln. lat temu, pojawił się podział na dwie odrębne linie ewolucyjne – ssaki kotokształtne i psokształtne. Drapieżne ssaki morskie oddzieliły się od lądowych ok. 25 mln lat temu.
Rząd drapieżnych liczy współcześnie ok. 280
gatunków, zgrupowanych w dwóch podrzędach – kotokształtnych (Feliformia) i psokształtnych (Caniformia)
Do podrzędu kotokształtnych należy ok. 120 gatunków, zgrupowanych w 7
rodzinach: nandiniowatych (Nandiniidae), linsangów (Prionodontidae), łaszowatych (Viverridae), falanrukowatych (Eupleridae),
mangustowatych (Herpestidae), hienowatych (Hyaenidae) i kotowatych (Felidae).
Ssaki te charakteryzują się różnorodnym ubarwieniem, z różnymi wzorami na futrze (plamki, cętki, pręgi). Wiele gatunków kotokształtnych zamieszkuje rejony tropikalne, nieliczne występują w
strefach umiarkowanych i arktycznych. Większość kotokształtnych jest palcochodna.
Podrząd psokształtnych liczy ok. 160 gatunków, zgrupowanych w 6 rodzinach – psowatych (Canidae), niedżwiedziowatych (Ursidae),
pandkowatych (Ailuridae),
skunksowatych (Mephitidae),
łacicowatych (Mustelidae) i
szopowatych (Procyonidae) oraz 1 nadrodzinie – płetwonogich (Pinnipedia), obejmującej 3 rodziny drapieżnych ssaków wodnych –
morsowate (Odobenidae),
uchatkowate (Otariidae) i
fokowate (Phocidae).
Większość psokształtnych posiada jednolite ubarwienie, wiele gatunków występuje w strefie umiarkowanej i subarktycznej, występują także gatunki tropikalne z rodziny łasicowatych i szopowatych. Przeważająca większość jest stopochodna, z wyjątkiem psowatych i niektórych gatunków z rodziny łasicowatych.
Nadrodzina płetwonogich (Pinnipedia) obejmuje ssaki żyjące we wszystkich morzach i na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem wnętrza Antarktydy. Cechą charakterystyczną tych ssaków jest opływowy kształt ciała oraz kończyny przekształcone w płetwy.
Tryb życiaSsaki drapieżne są jednym najbardziej zróżnicowanym rzędem ssaków, które doskonale zaadaptowały się do
życia w różnorodnych
siedliskach, część gatunków funkcjonuje w środowiskach zmienionych przez
człowieka (np.
lis rudy). Istnieje wielkie zróżnicowanie pod względem rozmiarów ciała, budowy i rodzaju pobieranego
pokarmu. Najmniejszym gatunkiem zaliczanym do rzędu jest
łasica pospolita (Mustela nivalis) ważąca do 250 g, największym drapieżnym
lądowym jest niedźwiedź polarny (Ursus maritimus), którego samce osiągają wagę do 700 kg. Wśród płetwonogich największe wymiary ciała i masę osiągają samce
słoni morskich (długość ciała 4-6 metrów, masa 2,4-3,7 ton).
Drapieżne odżywiają się wyłącznie mięsem upolowanych (kotowate, psowate, niedźwiedź polarny),
padliną (hieny), oraz bardzo różnorodnym pokarmem, zarówno
roślinnym jak i zwierzęcym (niedźwiedzie, szopowate). Niektóre gatunki wykazują bardzo wąską specjalizację pokarmową, jak
panda (Ailuropoda melanoleuca), która żywi się wyłącznie pędami bambusa. Gatunki
owadożerne, jak otocjon (Otocyon megalotis) czy protel (Proteles cristatus) odżywiają się głównie owadami społecznymi, jak
termity. Drapieżne wodne i morskie żywią się , lub , niektóre polują na morskie (np.
pingwiny).
Drapieżne są zwierzętami aktywnymi głównie o zmierzchu oraz w nocy, są obdarzone dobrze rozwiniętymi zmysłami
wzroku, słuchu i węchu.
Niektóre gatunki tworzą
stada o złożonej
strukturze socjalnej (np. wilki i
likaony), duża liczba gatunków prowadzi samotniczy tryb życia.
Drapieżne posiadają zwykle liczne
potomstwo, występuje wysoka śmiertelność młodych (niedostatek pokarmu na
terytorium rodziców, ataki innych drapieżników).
Ciąża lądowych drapieżnych trwa od 30 do 170 dni, samica wydaje na 1-15 młodych raz w
roku, rzadko 2-3 mioty. Matka lub obydwoje rodzice opiekują się potomstwem.
U płetwonogich ciąża trwa dłużej (8-12 miesięcy), w
miocie zwykle jest 1-2 młodych, które rodzą się lepiej rozwinięte niż młode drapieżnych lądowych.