Liczi owoc - właściwości, witaminy i wartości odżywcze liczi
Ekologia.pl Styl życia Ekologiczna żywność Liczi owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze liczi

Liczi owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze liczi

Egzotyczne owoce liczi mają w całej Europie swoich wiernych wielbicieli. Ich uprawa jest u nas niemożliwa, ale na szczęście importowane liczi pojawiają się w sklepach coraz częściej. Przemawiają za tym głównie walory smakowe – pod różową, kruchą skorupką kryje się biały, niezwykle aksamitny w smaku i wspaniale słodki miąższ. Liczi świetnie pasują do deserów. Poza tym jedzenie ich sprzyja zdrowiu. Poznaj właściwości i potencjał kulinarny tych pochodzących z Azji Południowo-Wschodniej cudów natury.

Nieduże owoce liczi zamknięte są w cienkiej i skorupce, fot. Maridav/Shutterstock

Nieduże owoce liczi zamknięte są w cienkiej i skorupce, fot. Maridav/Shutterstock
Spis treści

Liczi to owoc między śliwką a winogronem

Liczi uprawia się głównie w Chinach. To stamtąd pochodzi ten pachnący owoc o słodkim i intensywnym smaku. Potocznie zwany jest zresztą śliwką chińską, a na rzadsze okazy z niewielkimi pestkami, mówi się w rodzimym kraju „kurze języki”. Liczi sadzi się także w innych zakątkach, gdzie panuje ciepły klimat, na przykład w pobliskim Chinom Indiach, W Afryce, Australii czy Ameryce Południowej (głównie w Brazylii) i Północnej (Floryda). Drzewko liczi nie lubi jednak upałów, a i w temperaturze poniżej 15 st. C nie radzi sobie najlepiej. Uwielbia za to światło i dużą wilgotność powietrza.

Nieduże owoce liczi zamknięte są w cienkiej i dającej się łatwo obrać, intensywnie różowej skorupce. Kształtem przypominają serce. Mają biały lub delikatnie zaróżowiony miąższ, który pod względem konsystencji i smaku można porównać do miąższu winogron, choć jest zdecydowanie słodszy. My kupując liczi w polskich sklepach, możemy niestety natknąć się na wyblakłe skorupki z brunatnymi plamkami, świadczące o tym, że na owoc oddziaływały skrajne temperatury. Liczi nie dojrzewa ponadto po zerwaniu z drzewa. Jeśli więc zostanie zerwane za wcześnie nie będzie maksymalnie słodkie, a my nie możemy już nic z tym zrobić. Z wyglądu podobne jest do innego azjatyckiego owocu – rambutanu. W samym środku mamy brązową pestkę, od której łatwo jest oddzielić owoc.

Występowanie i uprawa liczi

Według podań liczi było uprawiane już 2000 lat temu. Dla mieszkańców południowych Chin jest ono „królem owoców”. Tam właśnie, na terenie lasów deszczowych oraz górskich, wyrosły pierwsze dzikie drzewa liczi. Zaś ich pierwsze uprawy zapoczątkowano między innymi w prowincji Guangdong, którą zwie się obecnie „królestwem liczi”.

Nazwa ta jest jak najbardziej uzasadniona, ponieważ można tam znaleźć ponad tysiącletnie drzewka (drzewo liczi jest długowieczne), a ponadto Guangdong słynie z owoców najlepszej jakości oraz z bogatych upraw. Owoce liczi są tam symbolem miłości i namiętności. Biorąc przykład z południowych Chin, produkcję liczi rozpoczęto z czasem w Indiach, Afryce Południowej, na Madagaskarze, a w końcu także na Hawajach, Florydzie i w Kalifornii. Obecnie z dobrej jakości liczi słynie również Australia.

Liczi dla mieszkańców południowych Chin jest „królem owoców”, fot. Tong_stocker/Shutterstock

Lliczi – witaminy i wartości odżywcze

Owoce liczi są cennym źródłem witaminy C. W 100 gramach znajduje się jej aż 71,5 mg, co pokrywa dzienną zalecaną dawkę dla osoby dorosłej. Poza tym zawierają też sole mineralne. Dużo w nich przede wszystkim potasu (171 mg w 100 g). Inne składniki odżywcze, których dostarczymy sobie jedząc liczi to białko, węglowodany, błonnik, cukry, witaminywitaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina E i K oraz minerały –  cynk, fosfor, magnez, mangan, selen, sód, wapń, żelazo. Wschodnia medycyna alternatywna upatruje w liczi dobry lek na choroby układu oddechowego.

100-gramowa porcja świeżych owoców liczi zawiera:
  • Energia 66 kcal
  • Białko 0,83 g
  • Tłuszcz: 0,44 g
  • Węglowodany: 16,5 g
  • Cukier: 15,2 g
  • Tłuszcz: 0,4 g
  • Błonnik: 1,3
  • Wapń, Ca 5 mg
  • Żelazo: 0,31 mg
  • Magnez: 10 mg
  • Fosfor: 31 mg
  • Potas: 171 mg
  • Sód: 1 mg
  • Witamina C: 71,5 mg
  • Cholina: 7,1 mg
Tabela opracowana na podstawie: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169086/nutrients

Niezbadany wpływ liczi na nasze zdrowie

Z racji egzotycznego pochodzenia nie zbadano dokładnie wpływu liczi na zdrowie. Jednak włączenie do diety różnorodnych owoców i warzyw ma niewątpliwie korzystny wpływ na nasz organizm. Liczi zawiera kilka zdrowych minerałów, witamin i przeciwutleniaczy, takich jak potas, miedź, witamina C, epikatechina i rutyna. Mogą one pomóc w profilaktyce chorób serca, nowotworów czy cukrzycy. Badania na zwierzętach wskazują również, że ekstrakt z liczi może pomóc w walce z rakiem wątroby (Cancer Lett. 2006). Jednak nadal potrzebne są dalsze analizy, aby potwierdzić korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania liczi.

Liczi kontra cukrzyca

Szczególnie interesujące jest jego działanie przeciwcukrzycowe. Przegląd z 2013 roku opublikowany w czasopiśmie Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine podkreślił zdolność liczi do obniżania poziomu glukozy we krwi. Ekstrakt z nasion liczi pomaga zmniejszyć insulinooporność, a polifenolooligonol znajdujący się w owocach liczi może pomóc w problemach naczyniowych związanych z cukrzycą. Owoc może również pomóc w walce ze stanami zapalnymi i stresem oksydacyjnym związanym z cukrzycą i otyłością. Liczi mają jednak sporo cukru, zatem umiar jest kluczowy.

Suplement z liczi

Oligonol to suplement diety, o którym często wspomina się w kontekście liczi. To opatentowana mieszanina przeciwutleniaczy (proantocyjanidyn) pochodzących ze skóry liczi i zielonej herbaty, opracowana przez Amino Up Chemical Corporation w Japonii. Przeciwutleniacze są modyfikowane chemicznie, aby zwiększyć ich wchłanianie z jelit Kilka badań wskazuje, że oligonol może zmniejszać ilość tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej, zmęczenie i stany zapalne po ćwiczeniach. Ponieważ jednak nie występuje naturalnie w owocach, jego skutki zdrowotne nie dotyczą liczi.

Liczi jako owoc miłości w kosmetyce

Liczi znajduje swoje zastosowanie także w produkcji kosmetyków, takich jak balsamy, mleczka, peelingi i maski odżywcze. Cieszą się one dużą popularnością głównie z powodu pięknego zapachu, jaki wyciąg z liczi nadaje preparatom. Ale ma on również pozytywne działanie na skórę nawilżając ją i odżywiając. Ze względu na wysoką zawartość witaminy C, ekstrakt z tego owocu stymuluje produkcję kolagenu, wygładza i chroni komórki skóry przed działaniem wolnych rodników.

Liczi od kuchni

Owoce liczi komponują się dobrze z różnymi smakami, więc można je jadać zarówno na śniadanie – do płatków, musli, naleśnikówsałatek, mięs, owoców morza czy ryb, a ponadto świetnie uzupełniają smak deserów i ciast. Przygotowuje się z nich również soki, syropy, drinki i kompoty.

Liczi mają biały lub delikatnie zaróżowiony miąższ, fot. Anastasia_Ve/Shutterstock

Liczi mają biały lub delikatnie zaróżowiony miąższ, fot. Anastasia_Ve/Shutterstock

Owsianka z liczi

100 gramów liczi ma w przybliżeniu 66 kalorii. To mniej więcej tyle, co winogrona. Ponieważ owoce dobrze jest jeść rano, kiedy potrzebujemy najwięcej glukozy, warto włączyć je do owsianki.

Składniki:

  • Owoce liczi
  • Banan
  • Płatki owsiane
  • Wiórki kokosowe
  • Garść ulubionych orzechów

Płatki owsiane gotujemy uprzednio na mleku. Dodajemy do nich wiórki kokosowe, ulubione orzechy, pokrojonego w kawałki banana, garść otrąb i połówki liczi. Całość można dodatkowo posłodzić miodem, ale jeśli dodamy dość liczi, śniadanie będzie wystarczająco słodkie.

Orientalne martini z liczi

Innym, ciekawym sposobem wykorzystania liczi w kuchni jest urozmaicenie nim martini. Do alkoholu dodajemy syrop lub likier z owoców liczi, w ostateczności sok z puszki. Ponieważ syrop z liczi ma żółtą barwę, możemy ją przekłamać kilkoma kroplami soku żurawinowego lub grenadiny. Drink uzyska wtedy delikatnie różowe zabarwienie, naturalnie kojarzące się z liczi. Dla lepszego efektu wizualnego i smakowego, w drinku umieśćmy na szpikulcu dwa obrany i wypestkowane owoce liczi.

Liczi (Litchi chinensis) to mały tropikalny owoc, który należy do tej samej rodziny to rambutan i longan. Liczi uprawiane są w regionach subtropikalnych na całym świecie, a szczególnie popularne są w rodzimych Chinach, a także w Azji Południowo-Wschodniej. Znane ze swojego słodkiego i kwiatowego smaku, zazwyczaj są spożywane na świeżo, a czasami dodawane do lodów lub przetwarzane na sok, wino, sorbet i galaretkę. Owoce liczi są dobrym źródłem wielu witamin, minerałów i zdrowych przeciwutleniaczy. Mają jednak sporo cukru, zatem kluczowy jest rozsądek i umiar.

Ekologia.pl (Elżbieta Gwóźdź)
Bibliografia
  1. www.lycheesonline.com; 2015-09-21;
  2. Dr Christopher Menzel, Maroochy Research Station, Queensland Department of Primary Industries; “The Lychee Crop in Asia and the Pacific”; https://www.fao.org/3/AC681E/ac681e00.htm#Contents; data dostępu: 2019-05-12;
  3. Useful Tropical Plants Database; “Litchi chinensis”; https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Litchi+chinensis; data dostępu: 2019-05-12;
  4. Marie Selby Botanical Gardens, Florida ; “Litchi chinensis (Sapindaceae)”; https://selby.org/litchi-chinensis-sapindaceae/; data dostępu: 2019-05-12;
  5. Sundarapandian Vaidyanathan; “What are the health benefits of Lychee (Litchi) fruit?”; https://www.researchgate.net/post/What_are_the_health_benefits_of_Lychee_Litchi_fruit; data dostępu: 2019-05-12;
  6. Eswar Kumar Kilari, Swathi Putta; “Biological and Phytopharmacological Descriptions of Litchi Chinensis”; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4791990/; data dostępu: 2019-05-12;
  7. Sonia Emanuele i in.; “Litchi chinensis as a Functional Food and a Source of Antitumor Compounds: An Overview and a Description of Biochemical Pathways”; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5622752/; data dostępu: 2019-05-12;
4.7/5 - (7 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
5 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Pierwszy raz dzisiaj spróbowałem, dobre :), więc mogę polecić, a zwłaszcza, skoro z opisu tego owocu wynika, że jest to bomba witaminowa.

Ja też uwielbiam i nawet z pestki udało mi się kiedyś wyhodować małe drzewko w doniczce.

Ja liczi uwielbiam! jest naprawdę pyszne i zdrowe. Polecam wszystkim.

pyszne i bardzo zdrowe.

Film o liczi :)

https://www.youtube.com/watch?v=Ox23GNyUw7Y