Werbena pospolita – właściwości, działanie i zastosowanie werbeny pospolitej

Werbena pospolita to roślina wykorzystywana w celach leczniczych. W medycynie niekonwencjonalnej znana i stosowana jest od stuleci. Już nasze prababki regularnie zażywały naparów z werbeny pospolitej, by wyleczyć wiele chorób i przykrych dolegliwości. Do dnia dzisiejszego medycyna naturalna czerpie lecznicze właściwości z tej niezwykłej rośliny.

Czym jest werbena pospolita?

Werbena pospolita, nazywana inaczej werbeną lekarską, to roślina zielna, która już w starożytności pełniła wiele ważnych funkcji. O tym, że jest wyjątkowa świadczyły nazwy takie jak: “smocza trawa” czy “żelazna werbena”. Korzeń rośliny był amuletem noszonym przez egipskich kapłanów, zaś starożytni Persowie używali ziele werbeny pospolitej do wróżenia. Chrześcijanie nazywali ją „świętym ziołem” i podobno to właśnie ona posłużyła do tamowania krwi z ran Chrystusa. Druidzi oczyszczali wodą z werbeną swoje ołtarze, Celtowie sporządzali z niej mikstury niezbędne do odprawiania obrzędów. Indianie zamieszkujący tereny Ameryki Północnej przypisywali jej magiczne działanie – moc wywoływania snów. W Chinach ze względu na silne właściwości lecznicze była nazywana „zębem smoka”. Czy potrzeba lepszych rekomendacji?

W wielu podaniach ludowych, werbena pospolita określana jest mianem zaczarowanego zioła. Przypisywano jej cudowne właściwości i uważano, że przynosi szczęście. Bardzo często suszone ziele werbeny noszono przy sobie w woreczkach lub rozkładano w różnych miejscach w domu. Jej zadaniem było zapewnienie  szczęścia i odpędzanie złych mocy. Werbena pospolita stanowiła podstawowy składnik wszelkich eliksirów miłosnych. Miała również dodawać energii i zwiększać kreatywność. Kobiety wykorzystywały ją podczas bolesnych menstruacji oraz jako środek pobudzający produkcję mleka u matek karmiących.

Pielęgnacja i warunki uprawy werbeny pospolitej

To dziko rosnącą roślina, która naturalnie występuje na terenach Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej. Wzrasta maksymalnie do 70 cm. Charakteryzuje się wzniesioną, silnie rozkrzewioną łodygą i szorstkich, lancetowatych liściach. Z kolei kwiaty werbeny są białe, jasno różowe lub liliowe, zebrane w wydłużone, luźne kwiatostany. Wydzielają przyjemny i delikatny zapach. Owocem jest rozłupka, która z zewnątrz posiada podłużne żeberka. Werbena pospolita kwitnie w okresie od lipca do września. Bardzo często uprawiana jest jako roślina ozdobna.

Werbena pospolita dobrze wzrasta zarówno w nasłonecznionych miejscach, jak i lekko zacienionych. Natomiast całkowite zacienienie nie ma pozytywnego wpływu na jej kwitnienie. Roślina lubuje się w żyznym i przewiewnym podłożu. Najlepiej, jeśli będzie bogate w azot, było stale wilgotne, ale trzeba pamiętać, że nadmierne zalewanie może powodować gnicie korzeni.

Roślina ta wymaga regularnego, codziennego podlewania. Po przekwitnieniu, suche kwiatostany należy usuwać, dzięki temu w kolejnym sezonie roślina ponownie zakwitnie. Werbena lubuje się w wiosennym zasilaniu nawozem wieloskładnikowym. Należy jednak pamiętać, by nie stosować za dużo nawozu, ponieważ później słabiej kwitnie, a cała siła wzrostu koncentruje się na liściach – a nie kwiatach. Werbena jest wrażliwa na przymrozki. Roślina znacznie lepiej czuje się posadzona w dużych pojemnikach.

Substancje czynne obecne w werbenie pospolitej

Surowcem leczniczym werbeny jest ziele, które zawiera m.in.: fitosterole, fenolokwasy, glikozydy irydoidowe, trójterpeny, werbalinę, hastatozyd, olejek eteryczny. Zarówno kwiaty, jak i liście werbeny pospolitej zawierają duże pokłady antyoksydantów, najważniejsze z nich to flawonoidy, irydoidy oraz pochodne kwasów fenolowych.

Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki oraz niwelują stres oksydacyjny w tkankach organizmu. Dzięki temu spowalniany jest proces starzenia się. Natomiast irydoidy odpowiedzialne są za zmniejszanie stanów zapalnych, a także działają przeciwbólowo zmniejszając obrzęk zmienionych chorobowo miejsc.

Cenne właściwości werbeny pospolitej

Poprawia nastrój – wypicie filiżanki herbaty (naparu) z werbeny pospolitej łagodzi stany lękowe i pomaga zniwelować stres. Werbena działa kojąco na ośrodkowy układ nerwowy. Roślina ta jest powszechnie stosowana do wspomagania walki z depresją. Werbena stanowi także antidotum na stres pourazowy, a także bezsenność. By móc dobrze spać, na pół godziny przed pójściem się do łóżka należy wypić filiżankę ciepłej herbaty z dodatkiem tego zioła. W związku z tym, że jest to naturalny środek uspokajający, bez obaw można zażywać go można, gdy pojawi się uczucie niepokoju lub rozdrażnienia.

Działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo – werbena pospolita posiada liczne właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, co oznacza, że jest doskonałym lekarstwem na przeziębienie i gorączkę. Herbata z werbeny eliminuje także śluz z gardła a tym samym ułatwia wykrztuszanie i uwalnia nas od ciągłych napadów kaszlu. Skutecznie łagodzi migrenowe bóle głowy oraz objawy zapalenia zatok. Werbena uważa na jest za naturalny środek pobudzający i rewitalizujący. W związku tym, herbatę z werbeny powinno się pić nie tylko w trakcie przeziębienia, ale także bezpośrednio po nim. Dzięki takiej herbacie szybciej powrócimy do formy po przebytej chorobie.

Dba o higienę jamy ustnej – by móc cieszyć się  zdrowymi dziąsłami oraz pięknymi zębami, trzeba regularnie żuć liście werbeny pospolitej. Roślina ta zaliczana jest do jednych z najskuteczniejszych i naturalnych leków zwalczających krwawiące dziąsła. Poza tym łagodzi ból i zaczerwienienie występujące przy owrzodzeniu jamy ustnej.

Leczy układ pokarmowy – werbena pospolita spożywana jako herbata działa jak środek niwelujący zaburzenia trawienne i utrzymujący jelita w dobrej kondycji. Doskonale sprawdza się w leczeniu wielu problemów z żołądkiem, jak np. skurcze czy wzdęcia. Jest to również naturalne antidotum łagodzące nudności, wymioty i biegunkę. Zwiększa i przyspiesza wchłanianie składników pokarmowych oraz pomaga pozbyć się pasożytów i toksyn z żołądka. Stosowana zewnętrznie wykorzystywana jest się w naturalnym leczeniu hemoroidów.

Łagodzi skurcze i nerwobóle – picie wywarów z werbeny pospolitej zalecane jest w przypadku występowania skurczów mięśni oraz bólów i skurczów brzucha. Jako, że jest to środek całkowicie naturalny, może być stosowana jako okład przez osoby cierpiące na nerwobóle ucha oraz reumatyzm.

Oczyszcza wątrobę – regularne picie herbaty z werbeny pospolitej ma zbawienny wpływ na wątrobę. Dzięki swym przeciwzapalnym i rozkurczowym właściwościom działa jako środek oczyszczający i detoksykujący ten organ. Roślina ta wspomaga organizm w trakcie leczenia żółtaczki.

Na kobiece dolegliwości – w związku z tym, że werbena pospolita pozytywnie wpływa na nastrój, jest ona doskonałym sposobem na złagodzenie huśtawki nastrojów w okresie napięcia przedmiesiączkowego. Warto wiedzieć, że werbena jest naturalnym środek, który wywołuje miesiączkę w wypadku przedłużającego się cyklu. Wykorzystuje się ją także do wywołania opóźniającego się porodu, a picie herbaty z werbeny pospolitej naturalnie wzmaga laktację po porodzie. Jednak picie naparów z tej rośliny nie jest zalecane kobietom w ciąży ze względu na działanie obkurczające.

Zastosowanie werbeny pospolitej

Werbenę pospolitą bez obaw można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Z jej liści można przyrządzić napary do picia, przemywania czy kompresów, jak i nalewkę.

Nalewka z werbeny

Należy ją przyrządzać w stosunku 1:5. Ziele powinno się zalać 40% alkoholem i macerować, a następnie odstawić na kilka tygodni (minimalny czas odstawienia to tydzień). Przepis można modyfikować według własnych upodobań, dodając ulubione produkty, np. cukier czy miód. By móc się cieszyć dobrym zdrowiem, nalewkę z werbeny pospolitej powinno się pić po około 10 ml, trzy razy dziennie.

Napar z werbeny

Przygotowuje się go zalewając wrzątkiem (około 150 ml) dwie łyżeczki suszonych liści, a następnie należy parzyć pod przykryciem przez 10-15 minut. Najlepiej jest pić taki napar 3 razy dziennie, po pół szklanki naparu. Dla urozmaicenia smaku można dodać plasterek cytryny, łyżeczkę miodu lub ulubionej konfitury.

Podobnie przygotowuje  się napar do stosowania zewnętrznego w formie okładów czy kompresów. Po zalaniu wrzątkiem parzyć wystarczy przez około 10 minut. Chorą skórę, rany lub też oczy należy przemywać nasączonym wacikiem (wystudzonym naparem!) 2-3 razy dziennie.

Kąpiel z werbeny pospolitej

Kąpiel w takim naparze działa pobudzająco i odprężająco. Najpierw powinno się przygotować napar, dokładnie tak samo, jak w przepisie wyżej. Następnie wystarczy dodać powstały roztwór do wody w wannie. W takiej kąpieli można spokojnie spędzić od kilku do kilkunastu minut.

Liście werbeny pospolitej można również wykorzystać w celu sporządzenia płukanki stosowanej w walce z infekcjami gardła. Z kolei wyciąg z kwiatów tej rośliny można stosować w leczeniu migreny oraz problemów z niedokrwistością. Co ciekawe, werbena lekarska może być również używana jako przyprawa kuchenna do potraw. Nie tylko wzbogaca ich aromat i nadaje oryginalny smak, ale również śmiało może być stosowana jako zamiennik soli, zwłaszcza do zup, sałatek, ryb czy też domowych przetworów.

Czy warto stosować werbenę pospolitą?

Werbena pospolita jest cudownym ziołem – wiedzieli już o tym nasi przodkowie w odległych czasach. Dlaczego więc my mamy zaniechać jej stosowania? Roślina ta w naturalny sposób pomaga uporać się z licznymi przykrymi dla nas dolegliwościami oraz zapobiega powstawaniu kolejnych. Regularne picie herbatek z werbeny pospolitej wspomaga nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Dlatego jak najbardziej warto po nią sięgnąć.