Kasza manna (grysik) - właściwości i wartości odżywcze. Przepisy kasza manna

Kto zna Biblię, ten wie, że kasza manna to pokarm z nieba. Wedle Starego Testamentu Izraelici uciekający z Egiptu cierpieli na straszliwy głód podczas wędrówki przez pustynię, a Bóg zlitował się nad nimi i co rano, przez 40 lat, zsyłał im z nieba pożywną kaszę manną. „Man hu?”, czyli „Co to jest?” - pytali starożytni ludzie, dając początek nazwie, którą my przypisujemy dziś pszennemu grysikowi.



pixabay.compixabay.com
  1. Skąd się bierze kasza manna?
  2. Składniki odżywcze kaszy mannej
  3. Kasza manna ale inaczej?
  4. Czy kaszę mannę można więc polecić każdemu?
  5. Kasza manna - hit diety kleikowej
  6. Kasza manna w kuchni
  7. Desery z kaszy mannej zdecydowanie na tak!
Wbrew pozorom, owa biblijna manna niewiele ma wspólnego z ulubioną potrawą przedszkolaków. Naukowcy analizując pradawny tekst doszli do wniosku, że Izraelici najprawdopodobniej znaleźli na pustyni grudki ze stwardniałego soku z krzewów tamaryszku lub białe owoce ochradenusa jagodowego i to one uchroniły ich od śmierci. Tak czy inaczej, był to pokarm jasny, słodki i doskonale zaspakajający głód, co z kolei łatwo już przenieść na grunt naszych rodzimych kasz.

Skąd się bierze kasza manna?

  
Pomimo niesłusznej, zdaniem współczesnych dietetyków, nagonki na gluten, pszenica od setek lat jest głównym źródłem pokarmu dla społeczeństw europejskich. Bogate w energię ziarna przerabia się przede wszystkim na mąkę, ale w procesie przemiału otrzymujemy wiele ciekawych i cennych produktów ubocznych, do których zaliczyć można także mannę. Bielmo mączne, czyli to, co znajduje się wewnątrz okrywy nasiennej, rozdrabniane jest na bardzo różne stopnie grubości, a jedną z drobniejszych frakcji jest właśnie popularny grysik, znany powszechnie jako kasza manna.

W sklepach możemy dziś wybierać spośród dwóch rodzajów manny. Ten tradycyjny to biała kaszka z lekko żółtawym odcieniem, w której powinny być wyraźnie widoczne cząsteczki bielma. Wymaga ona ok. 10 minut gotowania, ale w porównaniu z alternatywną kaszą błyskawiczną (ok. 3 minut gotowania), zawiera więcej wartości odżywczych.

Kasza manna w powszechnym mniemaniu jest bezwartościowym kleikiem, który z dodatkiem cukru czy konfitur staje się po prostu ulubionym przysmakiem najmłodszych. Nie jest to jednak do końca prawdą i choć pośród polskich kasz można znaleźć wiele zdrowszych, bardziej wartościowych odmian, manny z całą pewnością nie należy lekceważyć.

Składniki odżywcze kaszy mannej

Kasza manna przede wszystkim dostarcza nam węglowodanów, w tym skrobi oraz niewielkiej ilości błonnika. Z tego punktu widzenia jest to pokarm dość tuczący i odznaczający się podwyższonym indeksem glikemicznym (IG 60). Nie jest jednak prawdą, że to tylko puste kalorie.

W kaszy mannej znajdziemy przede wszystkim bogactwo jodu, nieporównywalne z żadną inną z rodzimych kasz. Wobec występujących w coraz szerszej skali problemów z niedoczynnością tarczycy, dieta wzbogacona w jod odgrywa ważną rolę prewencyjną i powinny o niej pomyśleć zwłaszcza kobiety ciężarne oraz planujące ciążę, a także ludzie rzadko spożywający ryby i owoce morza.

Poza tym kasza manna zawiera dość spore ilości witamin z grupy B, zwłaszcza witamin B1 i B6, przyczyniając się do lepszego funkcjonowania mózgu, układu nerwowego oraz skuteczniejszej przemiany węglowodanów w energię. Niebagatelny jest również poziom żelaza w pszennym grysiku – w jednej porcji znajduje się aż 10% dziennego zapotrzebowania organizmu na żelazo. To informacja ważna szczególnie dla dzieci i osób starszych zagrożonych anemią, a także wszystkich wegetarian.
pixabay.com

Kasza manna ale inaczej?

Kto mimo wszystko preferuje posiłki bogatsze w składniki odżywcze, powinien pomyśleć o alternatywnych odmianach kaszy mannej, które można dziś bez trudu kupić w sklepach ze zdrową żywnością. Mowa tu przede wszystkim o orkiszowej kaszy mannie, występującej również w wersji pełnoziarnistej oraz razowej kaszy mannej będącej znakomitym źródłem błonnika spożywczego. W zagranicznych sieciach handlowych można się również spotkać z manną wzbogacaną dodatkowo o żelazo i wapń, która znakomicie podnosi wartość odżywczą śniadania.

Czy kaszę mannę można więc polecić każdemu?

Niekoniecznie. Na pewno powinni się jej wyrzec wszyscy cierpiący na celiakię oraz nietolerujący dobrze glutenu. Jeśli chodzi o osoby na diecie odchudzającej, zdania dietetyków są podzielone. Z jednej strony bowiem wspomniany już wysoki indeks glikemiczny i niewielka zawartość błonnika, czynią z kaszy mannej danie dość obciążające bilans energetyczny i łatwo podnoszące poziom cukru we krwi.

Z drugiej strony, skrobia zawarta w gotowanym grysiku znakomicie zaspokaja głód i pozwala długo czuć się sytym po posiłku. Śniadanie z manną może więc skutecznie ograniczać późniejsze podjadanie, a jego ostateczny wpływ na figurę i zdrowie tak naprawdę zależy głównie od dodatków takich jak cukier, mleko czy czekolada oraz ich zdrowszych zamienników.

Kasza manna - hit diety kleikowej

Kasza manna przede wszystkim jednak jest doskonałą propozycją dla osób borykających się z różnego rodzaju dolegliwościami gastrycznymi. Zarówno przy braku apetytu, jak i problemach takich jak zgaga, wrzody żołądka czy zespół drażliwego jelita poleca się podawanie delikatnych kasz o gładkiej konsystencji oraz mało wyraźnym smaku. Także w czasie gorączki, po przebytych infekcjach układu pokarmowego, np. grypie żołądkowej oraz po operacjach gastrologicznych przez pierwsze 2-3 dni lekkostrawna kasza manna doskonale zaspakaja potrzeby energetyczne organizmu, nie obciążając niepotrzebnie procesu trawienia.
Zuopa z kluseczkami z kaszy mannej. Fot. pixabay.com

Kasza manna w kuchni

Kasza manna w kuchni ma bardzo szerokie zastosowanie, pojawiając się w przepisach na pasztety, gołąbki, kluski jako substancja zagęszczająca. Niektórzy wykorzystują ją również jako panierkę do kotletów czy zacierkę do zupy. W wersji śniadaniowej lub deserowej mannę przygotowuje się jednak głównie jako kaszkę gotowaną na mleku w proporcji 2,5-4 łyżek na 2 szklanki mleka (w zależności od pożądanej konsystencji).

Do takiego dania na osłodę warto dodawać zdrowe przysmaki podnoszące wartość odżywczą posiłku, takie jak:

Poza tym z kaszy manny da się przygotować zaskakujące smakołyki, które podbiją serca wszystkich domowników.


Ciasto jogurtowe z kaszy manny

Składniki:

Przygotowanie:
Ubijamy jajka z cukrem, aż wszystkie kryształki się rozpuszczą. Dolewamy stopniowo jogurtu i oliwy, cały czas mieszając. Dosypujemy resztę składników i starannie mieszamy. Wykładamy ciasto do natłuszczonej prostokątnej blaszki i pieczemy w temperaturze 180 stopni C, przez ok. pół godziny. Gorące ciasto wyjmujemy z pieca i polewamy syropem przygotowanym z ½ szklanki wody, ½ szklanki cukru i soku z połowy cytryny.


Indyjska chałwa

Składniki:
  • 1 ½ szklanki kaszy manny
  • ½ szklanki klarowanego masła
  • ¾ szklanki posiekanych nerkowców i rodzynek
  • 3 szklanki gorącej wody
  • ½ szklanki mleka
  • ½ szklanki cukru lub miodu
  • 5 ziarenek kardamonu

Przygotowanie:
W głębokim rondlu rozpuszczamy na średnim ogniu masło klarowane i dodajemy kaszę mannę, dokładnie mieszając. Gdy kasza nabierze złotego koloru, dosypujemy rodzynki i orzechy i jeszcze chwilę prażymy całość. W oddzielnym garnku podgrzewamy wodę, mleko, cukier i kardamon aż do wrzenia, cały czas mieszając. Ostrożnie wlewamy odcedzoną wodę z mlekiem do kaszy, intensywnie mieszając. Gotujemy mieszankę na małym ogniu do momentu, gdy zgęstnieje i zacznie odlepiać się od ścian rondla. Wykładamy masę do miseczek i pozwalamy jej zastygnąć. Wierzch można udekorować bakaliami.

Desery z kaszy mannej zdecydowanie na tak!

Desery z kaszy mannej są ciekawym urozmaiceniem domowego menu i zdrowszą, bardziej sycącą alternatywą dla wypieków z białej mąki pszenicznej. Samą kaszę można również podawać jako lekki obiad poprzedzony np. zupą warzywną.
Ekologia.pl (Agata Pavliniec)

Bibliografia

  1. Wikipedia; “Semolina”; data dostępu: 2019-10-08
  2. Maria Zamarripa, ; “What Is Semolina Flour? Everything You Need to Know”; data dostępu: 2019-10-08
  3. Magdalena Slapik; “The Health Benefits of Semolina”; data dostępu: 2019-10-08
  4. Raluca Cristian; “What is and How to Use Saemolina”; data dostępu: 2019-10-08
  5. Catherine Misener; “How to Cook Semolina Porridge”; data dostępu: 2019-10-08
Ocena (3.7) Oceń: