Kręgowce na literę Ś

• ssaki,
• ptaki,
• ryby,
• płazy,
• gady.

Są to gromady zaliczane do żuchwowców. Oprócz nich do kręgowców zaliczymy także bezżuchwowce oraz konodonty. Do bezżuchwowców należą minogi, śluzice, kostnopancerne, anaspidy i heterostraki, przy czym trzy ostatnie gromady to organizmy wymarłe. Minogi i śluzice to z kolei najbardziej prymitywne bezkręgowce pozbawione szczęk i żyjące w wodzie. Konodonty to również grupa już wymarłych kręgowców wodnych.

Budowa ciała kręgowców

• Ciało kręgowców pokryte jest skórą zbudowaną z dwóch warstw – skóry właściwej oraz naskórka. Skóra pełni przede wszystkim funkcję termoregulacyjną oraz ochronną.
• U kręgowców występuje tkanka łączna chrzęstna oraz kostna, z których zbudowany jest ich szkielet.
• Układ pokarmowy kręgowców składa się kolejno z jamy gębowej, żołądka, przełyku, jelita cienkiego i grubego oraz odbytnicy i kończy się kloaką lub odbytem. Oprócz wymienionych występują również narządy regulujące procesy trawienne tj. wątroba, trzustka i dwunastnica.
• Wymiana gazowa zachodzi u kręgowców przy pomocy różnych narządów (skrzela, płuca, skóra). U ryb narządami tymi są skrzela wspomagane przez wieczka oskrzelowe. Płazy oddychają przez płuca i przez skórę. Gady posiadają płuca gąbczaste o pęcherzykowatej budowie. Płuca ptaków są małe i sztywne, jednak oddychanie wspomagają worki powietrzne. Ssaki posiadają płuca pęcherzykowate, a ich praca wspomagana jest przez przeponę i klatkę piersiową.
• Rozmnażanie jest u kręgowców dość zróżnicowane – u poszczególnych gromad występuje zapłodnienie wewnętrzne lub zewnętrzne. Zapłodnienie zewnętrzne zachodzi u ryb oraz płazów. U płazów mówimy o rozwoju złożonym, w którym występuje stadium larwalne (w postaci kijanki). Zapłodnienie wewnętrzne ma miejsce u gadów, które są jajożyworodne (składają jaja otoczone owodnią, omocznią i kosmówką, czyli wodami płodowymi); u ptaków, które są jajorodne oraz u ssaków, które są żyworodne. Zarówno u gadów, ptaków, jak i ssaków odbywa się rozwój prosty. Kręgowce są w większości rozdzielnopłciowe – ich narządy rozrodcze zbudowane są z gruczołów żeńskich i męskich.
• Kręgowce posiadają zamknięty układ krwionośny. Krew tłoczona jest do naczyń krwionośnych dzięki skurczom mięśnia sercowego. Serce kręgowców zbudowane jest z komór, przedsionków i zastawek. Tłoczona krew ma kolor czerwony od zawartej w erytrocytach hemoglobiny, czyli barwnika oddechowego. Tylko ryby posiadają jeden obieg krwi, natomiast przedstawiciele pozostałych gromad mają dwa obiegi. Ciała płazów są dodatkowo wyposażone w krążenie skórne.
• Układ nerwowy kręgowców składa się z mózgowia, rdzenia kręgowego oraz obwodowego układu nerwowego. Wszystkie te części tworzą razem ośrodkowy układ nerwowy, przebiegający wzdłuż struny grzbietowej. Rdzeń kręgowy rozpoczyna się u podstawy czaszki, a kończy w dole tułowia, co zapewnia narządom wewnętrznym, mięśniom i skórze połączenie z nerwami.