Jagody goji owoce – właściwości, witaminy i wartości odżywcze jagód goji

Jagody goji to owoce kolcowoju chińskiego oraz kolcowoju pospolitego – azjatyckich roślin tropikalnych należących do rodziny psiankowatych, a więc spokrewnionych z pomidorami, papryką i tytoniem. Według starożytnych chińskich manuskryptów medycznych przedłużają one życie, uspokajają duszę, wzmacniają ciało i chronią przed chorobami. W jednej z publikacji pochodzących z 1578 r. wspomina się nawet o wiosce, której ludność regularnie spożywała jagody goji i prawie wszyscy dożywali się zacnego (zwłaszcza w XVI w.) wieku 100 lat!

Chińczycy jagodami goji zachwycają się już od tysięcy lat. Pisali o nich starożytni poeci i lekarze, zaś młode dziewczęta z bogatych rodzin codziennie piły napar z owoców, aby zapewnić sobie nieprzemijającą urodę. Do dziś w Chinach krąży nawet legenda o człowieku, który codziennie jadł goji i dożył… 256 lat! Naturalnie, w świetle współczesnej nauki jest to fakt co najmniej wątpliwy, ale pokazuje dobrze estymę, jaką mieszkańcy Azji otaczają drobne czerwone owoce.

Jak rosną jagody goji?

Trudno się dziwić, że Chiny są największym na świecie producentem jagód goji. Wraz z popularnością dobrodziejskich czerwonych owoców oba wspomniane wyżej gatunki kolcowoju (Lycium chinese i Lycium barbarum) doczekały się bowiem masowej uprawy, nie tylko zresztą w Azji, ale także w Ameryce Północnej!

Kolcowoje to liściaste krzewy lub drzewa sięgające wysokości 1-3 metrów. Lancetowate ciemnozielone liście są dość drobne, ale gęste, a pomiędzy nimi zawiązują się pięciopłatkowe niewielkie kwiaty w odcieniu różowego fioletu. Między sierpniem, a październikiem kwiaty przekształcają się w owoce – małe pomarańczowo-czerwone jagody o średnicy nieprzekraczającej 2 cm. Na obszarach nie dotykanych przez mrozy, kolcowoje nie tracą liści nawet przez zimę, w związku z czym hoduje się je także jako krzewy ozdobne. Co ciekawe, kolcowój chiński i kolcowój pospolity mogą być uprawiane także w Polsce, ale na zimę, zwłaszcza młode sadzonki, wymagają okrycia. Z jednego krzewu, po 3 latach po posadzeniu, można zebrać nawet 2 kilogramy owoców!

Jagody goji – witaminy i wartości odżywcze

Jak większość suszonych owoców, jagody goji są dość kaloryczne (349 kcal na 100 g) i bogate w tłuszcze, białko, węglowodany, których większą część stanowi jednak błonnik spożywczy i cukry. Jagody goji zawierają dużo witamin – witamina A, witaminy z grupy B (B1, B2 i B6), witamina C i E oraz soli mineralnych – cynk, fosfor, german, magnez, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo. Na uwagę zasługuje jednak przede wszystkim witaminowy skład chińskich owoców – ogromne dawki witaminy A i witaminy C pozwalają w pięciu łyżkach produktu dostarczyć organizmowi poważnego zastrzyku tych cennych antyutleniaczy. A skoro mowa o antyoksydantach, w goji znajdują się również beta-karoten, zeaksantyna, likopen i luteina, zaś łączny indeks zdolności absorpcji wolnych rodników (ORAC) jest niewiele niższy niż u jagód czarnych – antyutleniających rekordzistek wśród owoców. Warto też zaznaczyć, że w przeciwieństwie do większości owoców, jagody goji są dobrym źródłem aminokwasów, pomagając zwiększać poziom białka w codziennej diecie, a także kwasów tłuszczowych nienasyconych, zwłaszcza kwasu linolowego i alfa-linolenowego.

Jagody goji na odporność

Bogactwo polisacharydów oraz przeciwutleniających witamin A i C w jagodach goji to przede wszystkim doskonała wiadomość dla układu immunologicznego. Takie naturalne wzmocnienie sił defensywnych organizmu procentuje większą odpornością w stosunku do wirusów odpowiedzialnych za zwykłe przeziębienia i grypy, ale nie tylko!

Uważa się, że jagody goji mają także zdolność zapobiegania oraz zwalczania zmian nowotworowych, które w dużym stopniu związane są ze stanami zapalnymi toczącymi się w organizmie. Goji tymczasem obniżają poziom cytokin związanych z procesami zapalnymi i mogą wręcz redukować tworzące się guzy, zmuszając komórki rakowe do apoptozy czyli planowej śmierci.

Bardzo obiecująco owoce kolcowoju prezentują się również w kontekście zapobiegania i hamowania chorób neurodegeneracyjnych – m.in. demencji starczej i choroby Alzheimera. Istnieją badania naukowe dowodzące pozytywnego wpływu polisacharydów obecnych w jagodach goji na ochronę i regenerację neuronów w podwzgórzu, a tym samym poprawianie zdolności zapamiętywania informacji.

Inne walory zdrowotne jagód goji

Określenie owoców kolcowoju mianem „super-pokarmu” ma oczywiście głębsze uzasadnienie i dotyczy szerokiego spektrum potencjalnych korzyści zdrowotnych. Różne źródła przytaczają następujące właściwości goji:

• Ochrona wzroku – niezwykle wysoka dawka witaminy A, łatwa do skonsumowania w ciągu jednego śniadania, pomaga ochronić siatkówkę przed degeneracją, która jest najczęstszą przyczyną ślepoty u dorosłych.
• Prewencja cukrzycy – regularna konsumpcja jagód goji pozwala ograniczyć postępujące uniewrażliwienie na glukozę, typowe dla osób spożywających zbyt dużo słodyczy. Jagody goji jako naturalny słodycz o niskim indeksie glikemicznym mogą być również sposobem na zastępowanie cukru w codziennym jadłospisie.
• Ochrona wątroby – uważa się, że goji pomaga wątrobie oczyszczać się z substancji toksycznych, chroniąc jednocześnie nerki przed kamicą nerkową.
• Regeneracja skóry – beta-karoten w połączeniu z witaminami A i C to prawdziwy zastrzyk odmładzająco-przeciwzapalny dla komórek skóry. Nie tylko chroni on przed starzeniem, ale także działaniem promieni słonecznych oraz dymem papierosowym i dodatkowo pomaga łagodzić powszechne schorzenia skóry typu łuszczyca czy egzema.
• Wsparcie płodności – badania na myszach dowodzą, że jagody goji mogą odgrywać stymulującą rolę dla hormonów seksualnych, wspierając nie tylko prawidłową owulację, ale także zapewniając ochronę przed uszkodzeniami tkanki jąder.
• Owoce kolcowoju mają być również cennym „suplementem” dla układu nerwowego i naszego mózgu. Istnieją doniesienia jakoby picie soku z jagód goji miało radykalnie poprawiać samopoczucie, poziom energii i wytrzymałość, a także redukować poziom stresu.

Naukowe kontrowersje wokół jagód goji

Niestety, wokół jagód goji, a zwłaszcza stojącego za nimi przemysłu spożywczego, narosło też wiele sprzeczności. Sceptycy wskazują bowiem na siłę marketingu i kwestionują faktyczne „cudotwórcze” właściwości chińskich owoców. Rzeczywiście bowiem, wciąż brakuje jednoznacznych dowodów naukowych na poparcie np. antyrakowego działania jagód goji, a w procesach sądowych toczących się w Stanach Zjednoczonych sugeruje się wręcz, że przemysł spożywczy sfabrykował część studiów, na które powołuje się w reklamach produktów z jagód goji. Zdrowy sceptycyzm jest więc dalece wskazany.

Jagody goji w kuchni

Popularność jagód goji napędziła wielkie koła przemysłu spożywczego i zalała rynki na całym świecie nie tylko suszonymi i mrożonymi płodami, ale także bardziej przetworzonymi produktami typu soki, herbaty, batoniki muesli, musy owocowe, a nawet oleje z nasion goji. Jak już wyżej wspomniano, w trakcie zakupów warto zachować rozsądek i nie dać się zwabić każdej etykiecie. Zasadniczo, najlepiej jest kupować goji suszone i samodzielnie komponować z nich codzienne posiłki.

Rozgrzewająca owsianka z goji

Składniki:

• 1 szklanka płatków owsianych
• 1 łyżeczka cynamonu
• szczypta kardamonu
• szczypta imbiru
• 1 szklanka mleka
• 2 łyżki syropu klonowego
• ½ szklanki suszonych jagód goji

Przygotowanie:
Suche płatki zalewamy mlekiem i dolewamy nieco wody, tak, aby ciecz sięgała nad płatki. Zagotowujemy, stale mieszając, i dosypujemy przyprawy oraz większość goji. Gotujemy na małym ogniu ok. 5 minut. Słodzimy owsiankę syropem do smaku i podajemy w miseczkach, posypaną pozostałymi jagodami goji i polaną jogurtem naturalnym.

Wegański koktajl z goji bez cukru

Składniki:

• 1 szklanka mleka migdałowego
• 2 banany
• 1/ szklanki suszonych jagód goji
• 1 szklanka kostek lodu

Przygotowanie:
Banany obieramy, kroimy na kawałki i mrozimy. Jagody goji zalewamy wrzątkiem i odstawiamy do zmięknięcia. W mikserze łączymy mleko, mrożonego banana, odsączone owoce goji oraz kostki lodu. Miksujemy i podajemy natychmiast.

Jagody goji jako zamiennik rodzynek i suszonej żurawiny

Nic oczywiście nie stoi na przeszkodzie, aby jagody goji wykorzystywać wszędzie tam, gdzie używamy rodzynek czy suszonych żurawin – w ciastach, deserach, sałatkach owocowych, domowych mieszankach muesli czy nawet słonych daniach typu kuskus. Niezależnie od tego jakie wnioski przyniosą pogłębione badania naukowe, jagody goji są bowiem doskonałym źródłem witamin i żelaza, dziś łatwo dostępnym w każdym supermarkecie!