Kwaśnica – właściwości i skład. Przepis na kwaśnicę

Każdy region danego kraju może pochwalić się jakimś tradycyjnym daniem. Na Podhalu szczycą się kwaśnicą – bardzo kwaśną, sycącą, rozgrzewającą i bogatą w składniki zupą. Nie można jej zaliczyć do dietetycznych potraw, ale jedno jest pewne: smakuje obłędnie, a przy tym zawiera wiele cennych składników odżywczych oraz zapewnia uczucie sytości na długi czas. Czym zatem jest tajemnicza kwaśnica?

1. Kwaśnica – co to takiego?
2. Kwaśnica – z czym to się je?
3. Właściwości prozdrowotne kwaśnicy
4. Przepis na kwaśnicę
5. Czy warto jeść kwaśnicę?

Kwaśnica – co to takiego?

Kwaśnica to tradycyjne danie kuchni podhalańskiej. Przygotowywana jest na bazie kilku rodzajów surowego i wędzonego mięsa: żeberek oraz boczku, a także kapusty kiszonej. Dodaje się do niej również ziemniaki, liczne przyprawy i aromatyczne dodatki. Prawdziwa kwaśnica powinna być bardzo kwaśna, a tłuszcz wytopiony z mięsa powinien połączyć się z kwasem z kapusty. Aromat wędzonki dodatkowo można podkreślić dodając do zupy suszone grzyby.

Kwaśnica bardzo często mylona jest z inna zupą – kapuśniakiem. Są to jednak dwie zupełnie różne zupy, które co prawda w niewielkim stopniu, ale różnią się składnikami i smakiem. Do kapuśniaku dodaje się jarzynki, np. marchewkę, zaś w kwaśnicy ich nie znajdziemy. To z kolei zmienia cały smak i aromat dania.

Brak innych warzyw w kwaśnicy wynika z tego, że kuchnia podhalańska ukształtowana została w trudnych warunkach materialnych i klimatycznych. Tamtejsze gospodarstwa domowe opierały się tylko na tym, co same zdołały wyhodować i przetworzyć. Właśnie kapusta była powszechnie uprawianym warzywem, a potem kiszonym w beczkach. Początkowo kwaśnica bazowała jedynie na kapuście, ziemniakach, niewielkim kawałku mięsa oraz smalcu. Dopiero wraz z rozwojem turystyki, zupa ta wzbogaciła się o przyprawy i różnego rodzaju mięsa. Co ciekawe, do tej pory na terenie Żywiecczyzny, w wigilię Bożego Narodzenia, kwaśnicę sporządza się na wywarze z łebków rybich. Ten rodzaj kwaśnicy również jest bardzo kwaśny, ale ma specyficzny rybi smak.

Kwaśnica – z czym to się je?

Kwaśnica to doskonały obiad jednogarnkowy, który nie potrzebuje już żadnych dodatków. Jest zupą dość pożywną, ale jeśli koniecznie chcemy do niej zastosować jakiś dodatek, możemy zestawić ją ze świeżym chlebem. W okresie jesiennym i zimowym doskonale rozgrzewa, syci, dodaje energii i wzmocnią naszą odporność. Ponadto jak każda potrawa z kapusty, kwaśnica charakteryzuje się tym, że po każdym odgrzaniu smakuje coraz lepiej. Zachwyca aromatem wędzonki, jest nadal cudownie kwaśna i rozgrzewa. To właśnie kwaśnica na żeberkach pozwala góralom przetrwać trudne warunki pogodowe.

Właściwości prozdrowotne kwaśnicy

Kapusta kiszona, na bazie której przygotowuje się kwaśnicę podhalańską, to prawdziwa skarbnica zdrowia. Zawiera witaminy - witaminy z grupy B, witaminę A, C, E i K, a także minerały - fosfor, magnez, potas, sód, wapń i żelazo. W związku z tym, że w kapuście kiszonej występują bakterie kwasu mlekowego, które powstają w procesie fermentacji, jest ona produktem bardzo zdrowym, zalecanym w profilaktyce chorób układu pokarmowego i dla zachowania właściwej flory bakteryjnej jelit. Jest również doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, co jest ważną informacja dla osób odchudzających się lub borykających się z uporczywymi zaparciami.

Błonnik pozwala również obniżyć poziom cholesterolu we krwi, co niweluje rozwój miażdżycy i innych chorób serca. Kapusta kiszona wykazuje także właściwości regulujące poziom glukozy we krwi, co jest przydatne przy chorobie cukrzycowej, a także zapobiega wystąpieniu zespołu metabolicznego. Posiada też właściwości przeciwzapalne, pozytywnie wpływa na kondycję całego organizmu i pozwala łagodzić oraz zwalczać występujące już zmiany zapalne. W kiszonej kapuście znajdują się również przeciwutleniacze, które niwelują ryzyko występowania nowotworów. Witamina C przyczynia się także do utrzymania prawidłowego stanu jamy ustnej i dziąseł. Kwas askorbinowy korzystnie wpływa też na stan skóry, wzmacniając produkcję kolagenu, a tym samym zapewniając jej jędrność. Z kolei zawarta w kiszonej kapuście witamina A skutecznie opóźnia procesy starzenia.

Czosnek, który również jest składnikiem kwaśnicy, posiada niezwykle cenne właściwości lecznicze. W jednym małym ząbku kumuluje się mnóstwo cennych substancji leczniczych, takich jak związki flawonoidowe, aminokwasy, saponiny, cukry, związki śluzowe, różnorakie witaminy typu C, B1, B2, PP, prowitamina A, liczne sole mineralne (potasu, wapnia, magnezu) czy rzadkie mikroelementy m.in. kobalt, chrom i nikiel. Jednak najcenniejszym składnikiem czosnku są jego olejki eteryczne zawierające siarczki i allicynę, która nadaje mu charakterystyczny zapach, a który właśnie sprawia, że jest niechętnie spożywamy go na co dzień. Czosnek to naturalny antybiotyk. Doskonale niweluje bakterie chorobotwórcze, w tym te wywołujące zakażenie jamy ustnej, dróg oddechowych czy dróg moczowych. Oprócz tego działa przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo. W trakcie przeziębienia wykazuje swoje właściwości przeciwgorączkowe, napotne i przeciwzapalne. To niewielkie warzywo ma korzystny wpływ na układ krążenia. Ajoen zawarty w czosnku wspomaga działanie prostacykliny i innych substancji antyagregacyjnych. Substancja ta odziała obniżająco na poziom cholesterolu. Regularne spożywanie czosnku powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych, co niweluje powstawanie miażdżycy, udarów mózgu i zawałów serca.

Wędzony boczek, który również możemy znaleźć w tradycyjnej kwaśnicy, zawiera dużo tłuszczów nasyconych i cholesterolu. Co prawda ten rodzaj mięsa nie posiada zbyt wielu składników odżywczych, ale jest doskonałym źródłem białka i witamin z grupy B. Witaminy te maja wpływ na cały nasz organizm: na nerwy, serce, skórę, mięśnie, układ naczyniowy. Odgrywają ogromną rolę w procesie przemiany materii i oddziałują na samopoczucie. Są gwarantem naszego zdrowia.

Przepis na kwaśnicę

Składniki:

• 400 g surowych żeberek
• 400 g wędzonych żeberek
• 300 g wędzonego boczku
• 3 ząbki czosnku
• 400 g kiszonej kapusty
• 1,5 l wody
• 0,5 l wody z kiszonej kapusty
• 600 g ziemniaków
• ziele angielskie
• liść laurowy
• majeranek
• kminek
• sól
• pieprz
  

Przygotowanie:
Surowe żeberka kroimy na kawałki. Do dużego garnka wlewamy 1,5 l wody i dodajemy do niej ząbki czosnku oraz 2-3 ziarenka ziela angielskiego. Następnie wkładamy do niej pokrojone żeberka i gotujemy około 45 minut od momentu wrzenia. Boczek wcześniej kroimy i podsmażamy na patelni, aż tłuszcz się wytopi. Dodajemy go w takiej postaci do gotującego się wywaru – razem z wytopionym tłuszczem. Wędzone żeberka kroimy w paski i dodajemy do gotującego się mięsa. Po około 20 minutach dodajemy pokrojone w kostkę i obrane ziemniaki i gotujemy kolejne 20 minut. Doprawiamy majerankiem, kminkiem i liściem laurowym. Doprawiamy sola i pieprzem wedle uznania. Na koniec dodajemy kapustę kiszoną i wodę z niej. Całość gotujemy aż mięso będzie zupełnie miękkie. Proces ten powinien zając około 20-30 minut.

Czy warto jeść kwaśnicę?

Kiszona kapusta zawiera wiele cennych składników odżywczych, które maja zbawienny wpływ na nasze zdrowie. Dlatego też, niemalże wszystkie dania, które powstały na jej bazie są zdrowe. Charakteryzuje się mocno kwaśnym smakiem, więc jest dość specyficzna. Jeśli jednak ktoś jest miłośnikiem tego smaku, z całą pewnością będzie to jedno z ulubionych dań. Z drugiej jednak strony, kwaśnica powstaje na bazie trzech różnych rodzajów mięsa, a co za tym idzie jest też nieco tłustą i kaloryczną zupą. Doskonale sprawdzi się w sezonie zimowym, ponieważ wykazuje silne właściwości rozgrzewające i wzmacniające odporność. To obowiązkowe danie, które koniecznie trzeba spróbować będąc na Podhalu. To danie, które bardzo łatwo można przygotować we własnym domu.

Bibliografia

1. “https://www.stephgaudreau.com/polish-cabbage-soup-recipe/”; data dostępu: 2019-10-24
2. “https://momsdish.com/recipe/392/cabbage-soup-recipe”; data dostępu: 2019-10-24
3. “https://twosleevers.com/instant-pot-sauerkraut-recipe/”; data dostępu: 2019-10-24
4. “http://zuzazak.com/2016/11/kwasnica-another-type-of-polish-sauerkraut-soup/”; data dostępu: 2019-10-24
5. “https://www.healthline.com/nutrition/benefits-of-sauerkraut#section1”; data dostępu: 2019-10-24