Sos hoisin – właściwości, skład i zastosowanie sosu hoisin
Sos hoisin dosłownie oznacza sos z owoców morza. To jednak błędne tłumaczenie. Przysmak ten nie zawiera żadnych tego typu składników, a raczej jest podawany jako dodatek do owoców morza. Sos hoisin największą popularnością cieszy się w azjatyckiej części świata, gdzie jest dodawany do wielu potraw z wołowiny, a nawet do zupy pho. Sprawdźmy, z czym jeszcze można go serwować.
Sos hoisin – co to takiego?
Hoisin to powszechnie stosowany w kuchni chińskiej sos do polewania mięsa lub jako dodatek do frytek. Charakteryzuje się ciemnym kolorem i słodko-słonym smakiem. Chociaż istnieje wiele regionalnych odmian tego sosu to jednak w klasycznym składzie tego dodatku do dań znajdziemy: soję, koper włoski, czosnek i czerwoną paprykę chili. Niekiedy znajdziemy w nim również ocet, cukier i przyprawę chińską 5 smaków. W pekińskiej odmianie tego sos znajdziemy bataty, pszenicę, ryż, wodę, cukier, soję, nasiona sezamu, ocet biały, sól, czosnek, czerwoną papryczkę chili.
W literaturze często możemy spotkać dwa określenia, sos: „hoisin” oraz nazwa dwuwyrazowa ‘’hoi sin’’. Okazuje się, że oba wyrażenia, zarówno hoi sin jak i hoisin są poprawne. Każde z nich bowiem to zromanizowana wersja katońskiej nazwy sosu.
Receptura sosu hoisin powstała w Pekinie, skąd została rozprzestrzeniona na inne obszary kontynentu azjatyckiego. Sos hoisin szczególnie popularny jest w starszych społecznościach kantońskich w Azji – osadach migrantów kantońskich w Malezji, Wietnamie i innych miejscach zamieszkanych przez migrantów kantońskich, którzy zachowują część oryginalnego jedzenia i kultury wsi Guangdong w południowych Chinach. W tych miejscach sos hoisin niczym nie przypomina sosów butelkowanych w Hongkongu. Popularność sosu ze słodkiej fasoli w zachodnich chińskich restauracjach skłoniła producentów sosów w Hongkongu do opracowania własnych mikstur, gdzie sos hoisin to zazwyczaj słodzona pasta sojowa.
Sos hoisin dostępny w Malezji i Singapurze jest wytwarzany przez niezależnych producentów sosów i sprzedawany w sklepach spożywczych zapakowanych w nieoznakowane pojemniki. W dawnych czasach w sklepach stał duży gliniany słoik zawierający sos, a właściciel sklepu nakładał do małej plastikowej torby pożądaną przez klienta ilość.
W społeczności kantońskiej sos hoisin jest najczęściej używany jako sos do zanurzania, a czasem jako marynata mięsna, ale rzadko używany do pieczenia na ruszcie.
W latach 60. XX wieku wiele restauracji w Azji Południowo-Wschodniej na przystawkę podawało dania z sosem hoisin i sosem musztardowym. Ta praktyka zakończyła się jednak dosyć szybko, bo na początku lat 70. XX wieku.
Sos Hoisin był butelkowany i sprzedawany na Zachód od późnych lat 70. ze względu na popularność frytek w zachodnich chińskich restauracjach. Ta żywność oznaczona jako „chińska” nie jest autentycznie chińska. Nie znajdziesz jej w Hongkongu, Chinach, Tajwanie, Malezji ani Singapurze.
Sos hoisin – z czym jest podawany?
Wyrażenie ‘’hoisin’’ może wprowadzać w błąd, ponieważ sugeruje, że ten dodatek został stworzony z owoców morza. Tymczasem sos ten nie zawiera żadnych tego typu składników, a powodem nazwania sosu określeniem ‘’hoisin’’ było jego powszechne użycie jako dodatek do potraw z owoców morza. Sos hoisin można stosować także jako marynatę do mięsa wieprzowego z grilla. Chińczycy chętnie zanurzają w nim całą kaczkę. Z sosem podają także sałaty oraz makaron ryżowy. Potrawa, z którą często występuje ten sos to wieprzowina Moo Shu.
Sos hoisin jest szczególnie popularny nie tylko w Chinach, ale także w innych krajach Azji, także w Wietnamie. W języku tego kraju sos ten występuje pod nazwą „tương đen” i zaskakująco często serwuje się go w charakterze przyprawy do zupy pho, wietnamskiej zupy z makaronem. Sos można dodać bezpośrednio do miseczki zupy albo podać jako dip do mięsa wyjętego z zupy pho. Hoisin chętnie podaje się także jak sos do sajgonek lub do glazurowania pieczonego kurczaka.
Właściwości i wpływ na zdrowie sosu hoisin
Sos hoisin zawiera w sobie wiele warzyw, takich jak papryka, cebula czy czosnek, które są źródłem antyoksydantów oraz składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu: witaminy A, witaminy C, magnezu i żelaza. Nie powinno się jednak spożywać sosu hoisin w większych ilościach, ponieważ ze względu m.in. na obecność papryczki chili, sos ten dostarcza organizmowi dosyć dużej dawki sodu. Pierwiastek ten w nadmiarze może zatrzymywać wodę w organizmie oraz zwiększać ryzyko nadciśnienia, udaru mózgu czy raka żołądka. Chociaż sos z hoisin jest praktycznie beztłuszczową przyprawą, zawiera duże ilości cukru, który w nadmiarze może doprowadzić do wielu chorób, m.in. cukrzycy, nadwagi czy nadciśnienia.
Jak zrobić sos hoisin?
W jaki sposób przygotować sos hoisin? Jego wykonanie nie jest takie trudne. Wystarczy w odpowiednich proporcjach dobrać składniki, by móc cieszyć się smakiem Azji w swoim domu.
Składniki:
- ¼ szklanki sosu sojowego
- 2 łyżki gładkiego masła orzechowego
- 1 łyżka cukru brązowego
- 2 łyżeczki octu winnego
- 2 łyżeczki oleju sezamowego
- 1 ząbek czosnku, posiekany
- 1/8 łyżeczki mielonego pieprzu czarnego
Przygotowanie:
W dużej misce wymieszaj sos sojowy, masło orzechowe, cukier brązowy, ocet z wina ryżowego, olej sezamowy, czosnek i pieprz czarny. Podawaj z wybranymi daniami.
Sos hoisin w kuchni
Prezentujemy kilka pomysłów na wykorzystanie sosu hoisin do dań. Oto one.
Glazurowane bataty z piekarnika z sosem hoisin
Składniki:
- 3 duże bataty
- 300 ml sosu hoisin
Przygotowanie:
Rozgrzej piekarnik do 200 stopni Celsjusza. Podziel na ćwiartki 3 duże słodkie ziemniaki. Umieść je w naczyniu do pieczenia. Obficie posmaruj je sosem hoisin. Przykryj naczynie folią i piecz przez 50 minut. Zdejmij folię i ponownie posmaruj sosem hoisin. Piecz 15 do 20 minut dłużej lub do momentu, aż bataty będą miękkie.
Sos hoisin z sosem Vinegrette do warzyw
Składniki:
- 2 łyżki sosu hoisin
- 1 łyżkę octu ryżowo – winnego lub destylowanego octu białego
- 3 łyżki oleju z pestek winogron
- 1 łyżka oleju sezamowego
Przygotowanie:
Połącz 2 łyżki sosu hoisin i 1 łyżkę octu ryżowo-winnego lub destylowanego białego octu. Powoli wymieszaj w 3 łyżkach oleju z pestek winogron (lub innego oleju roślinnego) i 1 łyżce oleju z sezamu. Polej gotowym sosem mieszankę warzyw.
Brokuły z kurczakiem i sosem hoisin
Składniki:
Przygotowanie:
Pokrój kurczaka w kostkę. Na patelni na średnim ogniu, usmaż kawałki kurczaka. Dodaj brokuł podzielony na różyczki. Dodaj wystarczającą ilość sosu hoisin, aby posmarować mięso i brokuły, a także dolej odrobinę wody na dno patelni. Zmniejsz ogień, przykryj i gotuj, aż mięso będzie ugotowane. Posyp odrobiną prażonego oleju sezamowego dla smaku i udekoruj ziarnami sezamu lub pokrojonymi migdałami.
Sos hoisin z mięsem na bułce
Składniki:
- ¼ szklanki sosu hoisin
- ¾ szklanki majonezu
- 4 bułki przedzielone na pół
- 1 pierś z kurczaka
- posiekana sałata – pół główki
Przygotowanie:
Połącz ¼ szklanki sosu hoisin z ¾ szklanki majonezu. Rozłóż na podzielonych, uprzednio opieczonych w piekarniku bułkach, a na wierzchu umieść usmażonego kurczaka i posiekaną sałatą.
Kaczka po pekińsku
Składniki:
- 4 piersi z kaczki po około 175 g, bez skóry
- ½ łyżeczki przyprawy chińskiej 5 smaków
- świeżo zmielony pieprz zielony
- 2 łyżki oleju sezamowego
- sos hoisin 100 ml
- 8-10 gotowych mini tortilli, podgrzanych
- 1 pęczek wiosennej cebuli pokrojonej w zapałki
- ½ ogórka, pokrojonego w słupki
Przygotowanie:
Pokrój kaczkę w cienkie paski i wrzuć ½ łyżeczki przyprawy pięć przypraw i pieprzu. Rozgrzej olej sezamowy na patelni lub woku i dodaj kaczkę. Smaż przez 3 do 4 minut, aż kaczka się ugotuje, a następnie dodaj sos hoisin. Gotuj dalej przez około 1 minutę, aż kaczka będzie grubo pokryta sosem. Przenieś kaczkę do rozgrzanego naczynia, ułóż wiosenną cebulę i ogórek w misce, dodaj tortille.
Sos hoisin świetnie komponuje się z wieloma potrawami
Sos hoisin to przysmak, który kochają nie tylko Chińczycy, ale także mieszkańcy innych zakątków Azji, na przykład Wietnamczycy. Sos hoisin jest chętnie dodawany niemal do każdego typu dania: począwszy od mięs, poprzez zupy, np. pho, makarony, aż po owoce morza i warzywa. Nic dziwnego, sos, dzięki swojemu słodko-słonemu smakowi i wyrazistemu kolorowi, świetnie komponuje się z wieloma potrawami. Nie powinniśmy jednak przesadzać z jego spożyciem. Mimo że beztłuszczowy to jednak zawiera w sobie duże ilości sodu i cukru, które mogą powodować wiele chorób, m.in. prowadzić do cukrzycy, otyłości czy nadciśnienia tętniczego. Spożywajmy go więc z umiarem.
- https://www.dallasnews.com/food/cooking/2010/03/03/5-ways-to-use-hoisin-sauce/; 2019-11-07;
- https://www.allrecipes.com/recipe/256166/homemade-hoisin-sauce/; 2019-11-07;
- https://www.tarladalal.com/glossary-hoisin-sauce-609i; 2019-11-07;
- https://www.bbc.co.uk/food/recipes/duckpancakeswithhois_67779; 2019-11-07;
- https://www.livestrong.com/article/342464-hoisin-sauce-nutrition-information/; 2019-11-07;
- https://www.curiouscuisiniere.com/hoisin-sauce/; 2019-11-08;
- https://www.bonappetit.com/story/favorite-brand-hoisin; 2019-11-08;
