Kwas chlebowy – właściwości, skład i wykorzystanie kwasu chlebowego
Jego nazwa może odstraszać, ale aktualnie kwas chlebowy powraca do łask. Napój ten znany był i doceniany już tysiąc lat temu. Kwas chlebowy ceniony jest nie tylko za swoje właściwości prozdrowotne, ale także doskonale nawadnia i gasi pragnienie. Poza tym, jest banalnie łatwy w przygotowaniu. Czym zatem jest kwas chlebowy?
Kwas chlebowy – co to takiego?
Kwas chlebowy otrzymywany jest przez alkoholową fermentację chleba z dodatkiem cukru lub owoców oraz drożdży. Charakteryzuje się słodko-kwaśnym smakiem, przeplatanym lekką nutką goryczki. Wyróżnia się również bursztynowym kolorem oraz specyficznym zapachem drożdży i chleba. Niektórzy opisują, że pachnie ziarnem zboża i rodzynkami.
Kwas chlebowy znany był już w X wieku i wytwarzały go ludy słowiańskie na terenach Rosji, Białorusi, Ukrainy, Litwy oraz Polski. W związku z tym, że był łatwy i tani w przygotowaniu, początkowo był napojem ludzi ubogich. W okresie żniw dominował na chłopskich stołach, ponieważ doskonale nawadniał. W trakcie zbiorów wyrabiano słabszy kwas, który miał tylko ugasić pragnienie. Natomiast na jarmarki i odpusty produkowano jego mocniejszą wersję, aby rozweselić bawiących się ludzi. Dopiero po jakimś czasie jego walory smakowe i właściwości prozdrowotne docenili najpierw mnisi i szlachta, a następnie dotarł na królewskie stoły. Kwas chlebowy nie tylko rozweselał, gasił pragnienie i orzeźwiał, ale swego czasu był także napojem leczniczym, gdyż łagodził dolegliwości żołądkowe dręczące szlachtę po obfitych ucztach. Receptury na wytwarzanie kwasu chlebowego przekazywane były z pokolenia na pokolenie.
Jego zdrowotne właściwości najbardziej cenione są u naszych wschodnich sąsiadów: w Rosji i na Ukrainie, gdzie od XVI wieku stanowi napój narodowy, a także jest składnikiem wielu tradycyjnych potraw. Na jego bazie powstaje między innymi rosyjski chłodnik zwany okroszką (z dodatkiem ogórków, jaj, buraczków, ale przede wszystkim gotowanej wołowiny), a także mołdawska zupa zwana czorbą. W Polsce kwas chlebowy zyskał na popularności za czasów panowania Władysława Jagiełły. Co ciekawe, aktualnie kwas chlebowy nazywany jest także wiejską oranżadą.
Właściwości prozdrowotne kwasu chlebowego
Właściwości zdrowotne kwasu chlebowego wynikają przede wszystkim z tego, że jest on probiotykiem, czyli zawiera bakterie kwasu mlekowego. Dzięki temu wspomaga i reguluje mikroflorę jelitową, wspomaga trawienie oraz przemianę materii. Kwas chlebowy jest pomocny w leczeniu schorzeń jelitowych, w szczególności przy nadkwasocie i uporczywych wzdęciach. Można go także włączyć do diety odchudzającej, ponieważ wykazuje właściwości oczyszczające organizm. Dzięki temu, że kwas chlebowy jest probiotykiem, podnosi także naszą odporność, chroniąc tym samym przed chorobami. W medycynie ludowej istnieje przekonanie, że osoby regularnie spożywające kwas chlebowy zdecydowanie rzadziej zapadają na grypę. Co więcej, obniża on poziom „złego” cholesterolu LDL i może być wykorzystywany w profilaktyce miażdżycy. Produkt ten łagodzi również bóle mięśniowe i migrenowe.
Kwas chlebowy jest bogatym źródłem witamin z grupy B, witaminy C i E i wielu cennych składników mineralnych, przede wszystkim cynku i selenu. Witaminy z grupy B korzystnie wpływają na układ nerwowy. Oddziałują pozytywnie na zdrowie psychiczne człowieka, łagodzą napięcie nerwowe i poprawiają nastrój. Witaminy z grupy B wspierają również sprawność intelektualną oraz regulują procesy metaboliczne zachodzące w naszym organizmie.
Selen pełni w organizmie bardzo ważną rolę. Przede wszystkim usprawnia funkcjonowanie enzymów, chroni komórki przed wolnymi rodnikami i wszelkimi toksynami. Pierwiastek ten jest również konieczny dla prawidłowej pracy tarczycy, wspomaganiu leczenia bólu w reumatoidalnym zapaleniu stawów, a także stosuje się go w leczeniu depresji, choć w nadmiarze może on nasilać objawy depresji i innych chorób układu nerwowego. Selen zmniejsza również ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje nowotworów.
Natomiast cynk to bardzo ważny mikroelement, który ma szczególne znaczenie dla naszych włosów, skóry i paznokci. Jego niedobory skutkują nie tylko pogorszeniem stanu cery, ale również powolnym gojeniem się ran. Ma to również związek z faktem, że pierwiastek ten reguluje stężenie witaminy A. Dzięki temu cynk wspomaga leczenie trądziku i innych chorób skórnych. Poza tym działa również pozytywnie na kości oraz wspomaga leczenie reumatyzmu. Cynk bierze także udział w regulacji pracy organów wewnętrznych, między innymi trzustki, co wpływa na prawidłowe wydzielanie insuliny. Reguluje także pracę układu krążenia poprzez pomaganie stabilizacji ciśnienia oraz zapobieganiu powstawania żylaków. Pierwiastek działa również korzystnie na układ immunologiczny.
Witamina C znana jest z tego, że skutecznie leczy z infekcji wirusowych i podnosi odporność naszego organizmu. Poza tym pobudza produkcję białych krwinek, poprawia przyswajalność żelaza, zwalcza wolne rodniki i chroni organizm przed nowotworami, chroni przed miażdżycą, wspomaga proces regeneracji, wspomaga układ krążenia i reguluje ciśnienie tętnicze. Skutecznie obniża stężenie glukozy we krwi i pomaga złamanym kościom w zrastaniu się, dzięki niej rany szybciej się goją. Co ciekawe, regularne stosowanie witaminy C ułatwia zwalczanie nastrojów depresyjnych.
Z kolei witamina E, nazywana „witaminą młodości” lub „witaminą płodności” jest mocnym przeciwutleniaczem, który chroni nasz organizm przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem komórek, które wywołują wolne rodniki. Witamina ta bierze udział w syntezie substancji przeciwkrzepliwych, utrzymaniu odpowiedniej przepuszczalności błon komórkowych i zmniejszeniu zlepiania się płytek krwi, czyli skutecznie przeciwdziała zakrzepom. Ponadto pozytywnie wpływa na prawidłową wydolność mięśni i wytwarzanie nasienia mężczyzn. Jest także niezbędnym minerałem podczas ciąży, ponieważ jest współodpowiedzialna za jej utrzymanie i prawidłowy rozwój płodu. Ponadto witamina E wspomaga prawidłowe funkcjonowanie wzroku.
Inną istotną sprawą jest fakt, że kobiety w ciąży i karmiące piersią nie powinny pić kwasu chlebowego. Wszystko dlatego, że zawiera on alkohol, chociaż występuje w niewielkich ilościach. Zarówno ten wytwarzany w domu, jak i zakupiony w sklepie posiada średnio 0,7-2,2% objętości alkoholu.
Przepis na domowy kwas chlebowy
Składniki:
- 1,5 kg chleba razowego
- 5 l wody
- 0,5 dag drożdży
- kilka łyżek cukru trzcinowego
- opcjonalnie: rodzynki do smaku
Przygotowanie:
Chleb razowy kroimy na kromki i opiekamy w rozgrzanym piekarniku. Powstałe grzanki kruszymy, zalewamy 5 litrami ciepłej przegotowanej wody, dodajemy drożdże (0,5 dag latem, 1 dag zimą) i cukier. Mieszamy, przykrywamy i odstawiamy mieszankę w ciepłe miejsce na 3 dni. Po upływie tego czasu, powstały roztwór przecedzamy przez gęste sito, przelewamy do butelek, dodajemy po kilka rodzynek i zakręcamy. Trzeba pamiętać, że butelki napełniamy tylko do ¾ ich pojemności i pozostawiamy w pozycji leżącej w chłodnym pomieszczeniu na kolejne trzy dni. Tak przygotowany kwas chlebowy jest zdatny do spożycia przez cztery tygodnie.
Czy kwas chlebowy jest faktycznie taki zdrowy?
Kwas chlebowy powstały z naturalnych składników i wytwarzany w domu według tradycyjnej receptury jak najbardziej jest zdrowy i bezpieczny. Chodzi o napój, który jest powszechnie dostępny na sklepowych półkach. Niektóre z nich to tylko zabarwiona woda z cukrem oraz wszelkimi konserwantami i sztucznymi wspomagaczami. Dlatego też zanim zdecydujemy się na zakup, trzeba uważnie przeczytać etykietę ze składem takiego kwasu chlebowego. W jego recepturze powinien się znaleźć słód jęczmienny i żytni (czasami pszenny lub z domieszką mąki razowej) z dodatkiem cukru i drożdży. Dobrego kwasu chlebowego należy szukać na półkach ze zdrową żywnością.
- https://www.homebrewersassociation.org/how-to-brew/how-to-brew-russian-kvass/; 2019-08-14;
- https://practicalselfreliance.com/kvass-recipe/; 2019-08-14;
- https://draxe.com/nutrition/article/kvass/; 2019-08-14;
- https://www.kvass.biz/en/; 2019-08-14;
Hej, zrobiliśmy własny kwas chlwboqy, z którego zyski zasilą projekt charytatywny!Jeśli Was to interesuje, to zapraszamy: https://kwaschlebowypomaga.plNakręciliśmy serial dokumentalny o tym:)
https://kwaschlwbowypomaga.pl
prawdziwy kwas chlebowy jest obecnie Tylko z firmy EKO-NATURA oni robią go z chleba bez konserwantów
Przepis logiczny! :)
Nie ma go we wszystkich sklepach, szukałam, ale nie znalazłam.
Można znaleźć Ukrainski i Bialoruski są też kwasy Litewskie wszystkie produkowane przez browary są bardzo dobre i wysokiej jakości. Ostatnio kupiłem taki sam jaki pilem u swojej dziewczyny w Mozyrzu na Białorusi. Są dostępne w większych Garyfur ekspres tych większych
Trochę może by merytorycznie. Bakterie fermentacji mlekowej, drożdże może by to poukładać i wyjaśnić. Sam kwas chlebowy przedni napój. Faktycznie zawiera probiotyki. Kolor od melanoidów zawartych w skórce chlebowej. Cukry przetrawione przez bakterie. Samo dobro,…..a to feler