Botwina warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze botwiny

Zdrowa skóra, dobre samopoczucie, równowaga kwasowo-zasadowa – to tylko część argumentów, które przekonują, że botwina powinna częściej gościć na naszych stołach. Właściwości, jakie kryje w sobie to warzywo zastąpią nam nie jeden suplement diety!

Mianem botwiny lub botwinki określamy młode liście, łodygi i korzenie buraka ćwikłowego. Botwinką nazywamy również najpopularniejsze danie powstałe na jej bazie – zupę podawaną ze śmietaną i koprem. Młode liście buraków wykorzystuje się także jako dodatek do sałatek i koktajli warzywnych. Zdrowotne właściwości tego warzywa były cenione już w IV w. p.n.e.!

Botwina nie jedno ma imię

Tym, co budzi największe kontrowersje w przypadku botwinki jest jej nieujednolicone nazewnictwo. Określeń botwina, boćwina i botwinka często używamy zamiennie, ale, z biologicznego punktu widzenia, każda oznacza coś innego. O ile botwina stanowi liście, łodygi i korzenie buraka ćwikłowego, o tyle botwinką powinna być określana jedynie zupa gotowana z botwiny, zaś boćwiną jest zupełnie inna odmiana buraka liściowego. Fenomen polega na tym, że w wielu regionach Polski boćwina jest synonimem botwiny, a w samym języku potocznym słowa „botwina” i „botwinka” stanowią wyrazy bliskoznaczne.

Botwina to przyjaciółka wegetarian

Ze względu na zawartość tłuszczów, białka, węglowodanów, błonnika, cukrów, witamin –  witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9), witamina C, E i K oraz soli mineralnych – cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, siarka, sód, wapnia i żelaza botwina polecana jest jako składnik diety wegetariańskiej. Zawarty w tym warzywie błonnik reguluje nasz apetyt, zaś kwas foliowy koi nerwy. Udowodniono, że botwina zawiera aż 13 różnych antyoksydantów, głównie z grupy flawonoidów, które poprawiają krążenie krwi, zaś obecne w roślinie antocyjany pomagają usunąć z organizmu wolne rodniki odpowiedzialne za przyspieszone starzenie organizmu. Botwina, nawet spożywana na surowo, jest lekkostrawna i, ze względu na bogate właściwości prozdrowotne, spektrum jej zastosowania jest szerokie.

Kto nie może jeść botwiny?

Duża zawartość szczawianów w tej roślinie jest powodem, dla którego osoby chore na kamicę nerkową umieszczają znikome ilości botwiny w swojej diecie, aby uniknąć powstawania jeszcze większych złogów w nerkach. Również osoby u których stwierdzono niedobór wapnia powinny być ostrożne – botwina utrudnia wchłanianie Ca z pożywienia.

Botwina dla zdrowej skóry

Botwina jest bogata w biotynę i cząsteczki siarki, które regulują gruczoły łojowe, przez co pomagają naszej cerze wyglądać świeżo i zdrowo – jej działanie potrafi zastąpić niejedną maseczkę.

Botwina na nadciśnienie

Korzenie buraka ćwikłowego są doskonałym źródłem azotanów, które po spożyciu przyczyniają się do poszerzenia tętnic, a tym samym – obniżenia ciśnienia krwi. Naukowcy udowodnili, że codzienne spożywanie ok. 500 gram botwiny regularnie zwalcza nadciśnienie.

Botwina na cholesterol

Botwina zawiera mnóstwo błonnika, flawonidów i betacyjanów. Te ostatnie nie tylko odpowiadają za charakterystycznie intensywną barwę warzywa, lecz także są silnym przeciwutleniaczem. W amerykańskiej publikacji Dietary nitrates, nitrites, and cardiovascular diseas możemy przeczytać, że substancje te pomagają obniżyć cholesterol LDL oraz chronią nas przed ryzykiem zawału serca i udaru mózgu.

Botwina dla przyszłych matek

W korzeniu buraka ćwikłowego znajdziemy bogactwo kwasu foliowego. Witamina ta jest najważniejsza dla kobiet w ciąży, jako związek niezbędny do prawidłowego rozwoju rdzenia kręgowego płodu. Ponadto kwas foliowy bierze udział w procesie powstawania serotoniny, przez co wykazuje działanie uspokajające i pomaga radzić sobie ze stresem, dlatego przyszłe matki powinny dbać o jego prawidłową podaż.

Odkwaszanie organizmu z botwiną

Kiedy spożywamy dużo mięsa, cukru i chleba, nasz organizm niestety ulega zakwaszeniu, które sprzyja rozwojowi takich chorób, jak miażdżyca czy nadciśnienie. Botwina, ze względu na swój skład chemiczny, jest warzywem zasadotwórczym, dzięki czemu pomaga zachować niezbędną dla zdrowia równowagę kwasowo-zasadową.

Botwina w kuchni

Botwina poza walorami zdrowotnymi ma też wiele zastosowań w kuchni polskiej. Zielone liście i łodygi z powodzeniem są dodawane do zup, a także sałatek i potraw duszonych. Na bazie botwinki można też przygotowywać pożywne koktajle. Jeśli masz botwinkę z dobrego źródła, to polecamy przepis na zupę botwinkową. Ta lekka zupa idealnie komponuje się z młodymi ziemniaczkami, dużą ilością koperku i jajkami ugotowanymi na twardo.

Przepis na zupę botwinkową

Składniki:

• pęczek botwinki (z bardzo małymi buraczkami)
• włoszczyzna (średnia marchewka, pietruszka, seler, mała cebula)
• świeży tymianek i koperek
• łyżka oliwy z oliwek
• sól, pieprz, cukier trzcinowy, sok z cytryny
• śmietana 18%

Przygotowanie:
Botwinę dokładnie myjemy, a następnie drobno siekamy (zarówno liście, jak i buraczki). Włoszczyznę obieramy, zalewamy ok. 2 litrami wody, doprawiamy i gotujemy do miękkości. Wyjmujemy warzywa z wywaru. Można je pokroić i wrzucić do zupy lub wykorzystać do sałatki jarzynowej. Do wywaru wrzucamy pokrojoną botwinę, tymianek i gotujemy do miękkości. Przed końcem gotowania dodajemy sok z cytryny, koperek i zabielamy śmietaną.

Sałatka z botwinki

Składniki

• 6 szklanek pokrojonych liści botwinki
• 1/4 szklanki listków bazylii
• 1/4 szklanki natki pietruszki (poszatkowanej)
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 1 łyżka octu balsamicznego
• 1 do 2 ząbków czosnku
• 1 łyżeczka musztardy
• 1 łyżka syropu z agawy
• 1 średni pomidor (pokrojony)
• 1/2 pokrojonego ogórka
• 1/2 szklanki oliwek Kalamata w plasterkach

Przygotowanie:
Botwinę, razem z bazylią i natką pietruszki umieść w dużej misce i delikatnie wymieszaj. Następnie przygotuj dressing: w małej misce wymieszaj oliwę z oliwek, ocet balsamiczny, czosnek, musztardę, sok z agawy, aż wszystkie składniki dobrze się połączą. Polej dressingiem sałatkę i delikatnie wymieszaj. Ułóż na wierzchu pokrojone pomidory, ogórek i oliwki.

Dlaczego warto jeść botwinę?

Botwinka ma wiele cennych właściwości, które nie są obojętne dla naszego zdrowia. Ma niską kaloryczność i jest doskonałym źródłem składników odżywczych, w tym błonnika, witaminy A i witaminy C. Zawiera również betacyjany, które mogą pomóc obniżyć ciśnienie krwi i poprawić wyniki sportowe. Wreszcie botwinka jest pyszna i uniwersalna, i dobrze komponuje się ze zdrową i smaczną kuchnią.