Jagoda kamczacka owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze jagody kamczackiej

A kto powiedział, że jagody muszą być okrągłe? Pochodząca z Azji jagoda kamczacka zachwyca oryginalnym kształtem i kusi delikatnym smakiem. Obfitujące w antyoksydanty fioletowo-granatowe owoce są od wieków cenione w medycynie naturalnej Rosji, Chin i Japonii. W naszym kraju jagoda kamczacka dopiero zaczyna zyskiwać popularność, jednak, dzięki temu, że jest prosta w uprawie, coraz częściej gości na lokalnych działkach. I słusznie – umieszczenie jagód kamczackich w codziennej diecie wzmacnia układ krążenia, a nawet może chronić przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Jakie są inne powody, by dodać azjatyckie jagody do letniego jadłospisu?

Jagoda kamczacka to owoc drzewa o nazwie wiciokrzew kamczacki, który jest odmianą wiciokrzewu sinego (Lonicera caerulea). Roślina ta osiąga do 1,5-2 m wysokości, a jej owoce są kwaśno-słodkie i opadają po dojrzeniu. Naturalnym środowiskiem tego krzewu jest Azja Północno-Wschodnia. W Polsce i w chłodniejszych częściach Europy stanowi on zaś popularny gatunek uprawny. Jego właściwości są od stuleci cenione i stosowane w ludowej medycynie północnych terenów Rosji, Chin i Japonii. Lud Ajnów zamieszkujący wyspę Hokkaido nazywa je „eliksirem życia”.

Jagoda kamczacka ma jasnożółte kwiaty i fioletowo-granatowe owoce

Jagoda kamczacka jest rośliną długowieczną, a w dodatku łatwo się ją uprawia. Pierwsze pąki kwiatowe wytwarza już na początku marca, w związku z czym zbiorów jagód można dokonywać bardzo wcześnie. Jasnożółte kwiaty tej rośliny pojawiają się w kwietniu. Są miododajne i mają przyjemny, delikatny zapach. Jako że jagoda kamczacka należy do gatunków obcopylnych, powinno się w jej sąsiedztwie sadzić dwie różne odmiany roślin kwitnących w tym samym czasie. Owoce jagody kamczackiej mają barwę fioletowo-granatową, są wydłużone i pokryte woskowym osadem. Wyróżnia je kwaśno-słodki smak o lekkiej nucie goryczy. Jako że jagoda zaczyna owocować już na drugi rok po posadzeniu, stanowi niezwykle cenioną roślinę w przydomowym ogródku. Jej owoce dojrzewają w różnym czasie, więc zbiorów należy dokonywać partiami.

Prosta w uprawie jagoda kamczacka

Jagoda kamczacka najlepiej rozwija się na stanowisku dobrze nasłonecznionym. Przyjmuje się niemal na każdym podłożu, jednak najlepsza pod jej uprawę jest ziemia żyzna, lekko wilgotna i umiarkowanie kwaśna (pH 5,5–6). Co ważne, krzewy tej rośliny są odporne na suszę oraz duży mróz (nawet do –35 st. C). Jagodę kamczacką najlepiej wysiewać jesienią albo na wiosnę.

Przeznaczoną pod uprawę ziemię należy nawieźć kompostem albo obornikiem. Krzewy sadzimy w odstępach 1 m od siebie, zaś grunt wokół roślin obsypujemy wyściółką – drobną korą lub trocinami. Zabieg przycinania krzewów jagody należy przeprowadzić najwcześniej 4 lata po posadzeniu rośliny. Usuwamy pędy drobne i zniszczone. Należy także pamiętać o podlewaniu jagody kamczackiej, zwłaszcza na wiosnę. Co ważne, krzew ten nie jest narażony na choroby roślin i szkodniki, dzięki czemu nie musimy aplikować na niego chemicznych środków ochrony.

Jagoda kamczacka – witaminy i wartości odżywcze

Owoce jagody kamczackiej obfitują w antocyjany i antyoksydanty, dzięki czemu wykorzystuje się w naturoterapiach jako surowiec o działaniu wzmacniającym, obniżającym ciśnienie tętnicze i zmniejszającym ryzyko zawału serca. Regularne spożywanie jagód kamczackich albo suplementów zawierających wyciąg z tych owoców zapobiega anemii, spowalnia rozwój jaskry, a także leczy choroby układu pokarmowego i zakażenia o podłożu bakteryjnym. Owoce tej azjatyckiej jagody są ponadto cennym źródłem kwasu askorbinowego (od 30,5 do 186,6 mg na 100 g świeżej masy). Znajdziemy w nich również tłuszcz, białko, węglowodany, błonnik, cukry, pektyny, garbniki, witaminy – witamina A, witamin z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9) i witamina C oraz sole mineralne –  bor, fosfor, jod, krzem, magnez, mangan, miedź, potas, sód i wapń. Największe znaczenie stanowiące o prozdrowotnych właściwościach tej rośliny mają jednak związki fenolowe, takie jak antocyjany, flawonoidy, proantocyjanidyny oraz kwasy fenolowe. Mają one silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu zapobiegają chorobom związanym ze stresem oksydacyjnym. Co ciekawe, wartość ORAC oznaczająca zdolność pochłaniania reaktywnych form tlenu wyrażona jako µmol TE/100 g dla jagód kamczackich plasuje się w czołówce wśród wszystkich owoców (wynosi 13400 µmolTE/100gms.).

Czy jagoda kamczacka chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym?

Obfitujący w antocyjany wyciąg z jagód kamczackich może chronić przed negatywnym wpływem promieniowania UV-A oraz UV-B, co wykazały badania na modelach in vitro ludzkich komórek naskórka. Substancje zawarte w tej roślinie ograniczają bowiem utlenianie lipoidów, hamują uszkodzenia DNA, a także redukują poziom aktywnych form tlenu i azotu w hodowlach komórkowych. Owoce te warto zatem dodawać do letnich deserów, zwłaszcza jeśli lubimy kąpiele słoneczne.

Jagoda kamczacka, która może chronić przed promieniowaniem radioaktywnym

Chińscy naukowcy przeprowadzili eksperyment na myszach, który wykazał, że wyizolowane z jagody kamczackiej antocyjany podawane bezpośrednio do żołądka przez okres dwóch tygodni działają radioochronnie. Przypuszcza się, że naturalna ochrona przed promieniowaniem radioaktywnym wynika z wymiatania wolnych rodników z ciała przez zawarte w tych owocach antyoksydanty.

Jagoda kamczacka to naturalny antybiotyk

Badania przesiewowe wyciągów z owoców jagody kamczackiej wykazały działanie niszczące na szczepy bakterii chorobotwórczych, takich jak Escherichia coli, gronkowiec (Staphylococcus epidermidis), paciorkowiec kałowy, maczugowiec błonicy, laseczka sienna, Campylobacter, dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy Streptococcus mutans. Owe właściwości sprawiają, że jagody kamczackie mogą być wykorzystywane w naturalnym leczeniu zakażeń o podłożu bakteryjnym.

Jagoda kamczacka z ogródka na stół

Ciemnogranatowe jagody o niebanalnym kształcie to smaczna alternatywa dla jagód leśnych czy borówek amerykańskich, a także wartościowy posiłek, który można spożywać zarówno na surowo, jak i w wersji suszonej lub mrożonej. Te słodko-kwaśne owoce nadają się do produkcji domowych dżemów, konfitur, a nawet… wina. W Japonii niezwykłą popularnością cieszą się alkohole, jogurty i słodycze z dodatkiem jagody kamczackiej. W Polsce roślina ta dopiero od niedawna staje się powszechnie dostępna i coraz częściej gości na lokalnych działkach i na stołach – najczęściej w formie dodatku do letniego, orzeźwiającego deseru.