Sos enchilada – właściwości, skład i zastosowanie sosu enchilada
Kuchnia meksykańska to cała gama aromatycznych przypraw, sosów i dań. Jednym z nich jest sos enchilada – składnik bez którego trudno się obejść przygotowując meksykańskie potrawy. Ten pikantny dodatek stanowi znakomitą bazę do dania o takiej samej nazwie. Co warto wiedzieć o sosie enchilada?
Sos enchilada – co to takiego?
Tradycyjny sos enchilada to sos na bazie pomidorów, z dodatkiem cebuli, czosnku, pikantnej papryczki chili oraz przypraw: kminu, oregano, czasem kolendry oraz zagęszczony mąką pszenną. To jeden ze składników tradycyjnego meksykańskiego dania o takiej samej nazwie, ale tak naprawdę sos można dodawać do również innych potraw. Danie enchiladas składa się z kukurydzianych tortilli (rzadziej pszennych) owiniętych wokół nadzienia i polanych sosem z chili.
W związku z tym, że w jego składzie znajduje się papryczka chili, zalicza się do pikantnych potraw. Dlatego też nie każdy może być miłośnikiem enchilady, a z kolei pominięcie papryczki w przepisie sprawi, że nie będzie to prawdziwy meksykański sos.
Słowo „enchilada” wywodzi się z języka hiszpańskiego, a konkretniej od czasownika „enchilar”, który dosłownie oznacza „dodać paprykę chili”. Przepis zarówno na sam sos, jak i na danie enchiladas znajdziemy w pierwszej meksykańskiej książce kucharskiej zatytułowanej „Cocinero mexicano”, która została opublikowana w 1831 roku. Natomiast pierwsza wzmianka w języku angielskim o enchiladas pochodzi z roku 1883.
Wyróżnia się kilka rodzajów sosu enchilada: tradycyjny (na bazie pomidorów i czerwonej papryki chili), zielony (na bazie miechunki pomidorowej i zielonej papryki chili), mole (na bazie suszonej papryki chili i gorzkiej czekolady lub kakao).
Właściwości prozdrowotne sosu enchilada
Podstawowym składnikiem sosu enchilada są pomidory bogate witaminy z grupy B, witaminy PP i K, a także wapń, magnez, żelazo, miedź, mangan, kobalt oraz likopen. Papryczka chili to doskonałe źródło potasu, manganu, miedzi, magnezu, żelaza, fosforu, cynku oraz błonnika pokarmowego oraz witamin takich jak witamina C, E, A oraz z grupy B. Czosnek zawiera witaminy typu C, B1, B2, PP, prowitaminę A, liczne sole mineralne (potasu, wapnia, magnezu) czy rzadkie mikroelementy m.in. kobalt, chrom i nikiel. Cebula to bogactwo witaminy C, fosforu, magnezu, siarki, cynku oraz krzemu. Kmin rzymski zawiera fosfor, potas, wapń, żelazo, magnez, witaminę B1, B6 oraz niacynę. Jak w takim razie sos enchilada może wpływać na nasze zdrowie?
Magnez decyduje o prawidłowej pracy układu odpornościowego i nerwowo-mięśniowego, bierze udział w budowie kości i zębów, a także zmniejsza ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego. Żelazo wytwarza hemoglobinę i korzystnie wpływa na odporność. Mangan odpowiada także za mocne kości oraz wywiera duży wpływ na poziom libido i sprawność seksualną. Cynk określa strukturę niektórych białek, obniża poziom cholesterolu, ma wpływ na przyswajalność niektórych witamin, dba o prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych. Witamina C odpowiada za układ odpornościowy, a witamina E spowalnia procesy starzenia się skóry i uelastycznia ją. Witaminy B1 i B2 wspomagają układ odpornościowy, biorą udział w metabolizmie neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina, dzięki czemu przeciwdziałają depresji. Natomiast witamina K aktywuje białka niezbędne do wzrostu i rozwoju kości, jest bardzo ważna dla utrzymania wysokiej gęstości mineralnej kości i zapobiega rozwojowi osteoporozy w późniejszym wieku.
Sos enchilada w kuchni
Przepis na domowy sos enchilada
Składniki:
- 800 g rozgniecionych pomidorów z puszki
- 60 ml oleju rzepakowego
- 30 g mąki pszennej uniwersalnej
- 250 ml wody
- 1,5 łyżki pieprzu cayene
- 1,5 łyżeczki oregano
- 1 łyżeczka kminu
- 1 łyżeczka kolendry
- 2 ząbki czosnku
- 1 średnia cebula
- 1 łyżka cukru brązowego
- sól do smaku.
Przygotowanie:
W garnku na średnim ogniu rozgrzewamy olej. Dodajemy mąkę i mieszamy przez około 1 minutę, do momentu aż wszystkie składniki się połączą. Dorzucamy pomidory, wszystkie przyprawy i posiekane warzywa, doprawiamy solą i zalewamy wszystko wodą. Całość porządnie mieszamy, zwiększamy ogień i doprowadzamy sos do zagotowania. Następnie redukujemy nieco ogień i gotujemy sos przez około 10 minut, do czasu do czasu mieszając. Przelewamy gotową enchiladę do słoików, mocno zakręcamy i studzimy do temperatury pokojowej. Taki sos przechowujemy w lodówce do 2 tygodni.
Przepis na sos enchilada mole
Składniki:
- 2 łyżki kakao
- 2 łyżki masła
- 1 ząbek czosnku
- 1 szklanka bulionu warzywnego
- 1 łyżka cukru trzcinowego
- ½ łyżeczki mielonego cynamonu
- ½ łyżeczki suszonego oregano
- ½ łyżeczki mielonego ziela angielskiego
- ½ łyżeczki mielonej czerwonej papryki chili
- sól kamienna i pieprz
Przygotowanie:
Czosnek obieramy, drobno siekamy i podsmażamy na roztopionym maśle na patelni. Do zeszklonego czosnku dodajemy mielony cynamon, ziele angielskie, paprykę chili oraz suszone oregano. Wszystkie składniki smażymy przez 30 sekund. Następnie wlewamy bulion warzywny, wsypujemy kakao, doprawiamy do smaku solą, pieprzem i cukrem trzcinowym. Dokładnie mieszamy i doprowadzamy do zagotowania.
Przepis na meksykańską enchiladę z kurczakiem
Składniki:
- 300 g piersi z kurczaka
- 1 mała cebula czerwona
- 2 ząbki czosnku
- ½ łyżeczki kminu
- ½ kolendry
- ½ słodkiej papryki
- 1 sucha papryczka chili
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- 1 puszka rozdrobnionych pomidorów
- 1 mała puszka kukurydzy
- ½ łyżeczki cukru
- 150 g startego sera
- 4 tortille
- 1 łyżka oleju roślinnego
- sól morska i świeżo zmielony pieprz zielony do smaku
Przygotowanie:
Mięso myjemy pod bieżącą wodą, osuszamy i oczyszczamy i kroimy w podłużne słupki. Oprószamy solą i świeżo zmielonym pieprzem. Suchą patelnię rozgrzewamy aż zacznie parować. Krótko smażymy kurczaka do zarumienienia ze wszystkich stron i potem ściągamy z patelni. Na rozgrzane naczynie wlewamy łyżkę oleju i smażymy drobno posiekaną cebulę, dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek, przyprawy (paprykę, kumin i kolendrę) oraz przełamaną na pół papryczkę chili bez pestek. Wszystko mieszamy i smażymy przez około 2 minut, po czym dorzucamy pomidory z puszki (bez soku – zachowujemy go na później), koncentrat pomidorowy i dokładnie odsączoną kukurydzę. Posypujemy cukrem, mieszamy wszystkie składniki i smażymy przez kilka minut do lekkiego odparowania i połączenia się produktów. Po tym czasie zdejmujemy z ognia, wyjmujemy papryczkę chili, dodajemy kurczaka i ponownie mieszamy. Na dno naczynia żaroodpornego wlewamy połowę pozostałego soku po pomidorach. Tortille faszerujemy nadzieniem, posypujemy na środku startym serem i zwijamy w rulony. Układamy na dnie naczynia łączeniem do dołu, by placki nie rozwijały się w trakcie pieczenia. Na wierzchu każdej tortilli rozsmarowujemy resztę sosu pomidorowego i posypujemy resztą sera. Zapiekamy przez 15 minut w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180 stopni Celsjusza.
Czy warto jeść sos enchilada?
Chociaż meksykańskie danie enchiladas nie jest zbyt popularne w naszym kraju, za to sos już bardziej brzmi znajomo. Sos na bazie pomidorów i dodatkiem warzyw jest zdrowy, ciekawy w smaku, banalny w przygotowaniu i można go wykorzystać do różnych potraw. Jednak najlepiej skomponować go z tradycyjnym daniem kuchni meksykańskiej, czyli enchiladas, które obłędnie smakują. Dzięki temu wprowadzimy do naszej kuchni lekki powiew egzotyki.
- https://dinnerthendessert.com/best-homemade-enchilada-sauce-and-quick/; 2020-04-17;
- https://www.wellplated.com/red-enchilada-sauce/; 2020-04-17;
- https://cookieandkate.com/enchilada-sauce-recipe/; 2020-04-17;
- https://danzadefogones.com/salsa-para-enchiladas/; 2020-04-17;
- https://www.mexicoenmicocina.com/receta-de-enchiladas-rojas/; 2020-04-17;
- https://www.tortillasnagual.com/tipos-de-enchiladas/; 2020-04-17;
