Werbena pospolita – właściwości, działanie i zastosowanie werbeny pospolitej

Werbena pospolita to roślina wykorzystywana w celach leczniczych. W medycynie niekonwencjonalnej znana i stosowana jest od stuleci. Już nasze prababki regularnie zażywały naparów z werbeny pospolitej, by wyleczyć wiele chorób i przykrych dolegliwości. Do dnia dzisiejszego medycyna naturalna czerpie lecznicze właściwości z tej niezwykłej rośliny.

Czym jest werbena pospolita?

Werbena pospolita, nazywana inaczej werbeną lekarską, to roślina zielna, która już w starożytności pełniła wiele ważnych funkcji. O tym, że jest wyjątkowa świadczyły nazwy takie jak: “smocza trawa” czy “żelazna werbena”. Korzeń rośliny był amuletem noszonym przez egipskich kapłanów, zaś starożytni Persowie używali ziele werbeny pospolitej do wróżenia. Chrześcijanie nazywali ją „świętym ziołem” i podobno to właśnie ona posłużyła do tamowania krwi z ran Chrystusa. Druidzi oczyszczali wodą z werbeną swoje ołtarze, Celtowie sporządzali z niej mikstury niezbędne do odprawiania obrzędów. Indianie zamieszkujący tereny Ameryki Północnej przypisywali jej magiczne działanie - moc wywoływania snów. W Chinach ze względu na silne właściwości lecznicze była nazywana „zębem smoka”. Czy potrzeba lepszych rekomendacji?

W wielu podaniach ludowych, werbena pospolita określana jest mianem zaczarowanego zioła. Przypisywano jej cudowne właściwości i uważano, że przynosi szczęście. Bardzo często suszone ziele werbeny noszono przy sobie w woreczkach lub rozkładano w różnych miejscach w domu. Jej zadaniem było zapewnienie  szczęścia i odpędzanie złych mocy. Werbena pospolita stanowiła podstawowy składnik wszelkich eliksirów miłosnych. Miała również dodawać energii i zwiększać kreatywność. Kobiety wykorzystywały ją podczas bolesnych menstruacji oraz jako środek pobudzający produkcję mleka u matek karmiących.

Pielęgnacja i warunki uprawy werbeny pospolitej

To dziko rosnącą roślina, która naturalnie występuje na terenach Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej. Wzrasta maksymalnie do 70 cm. Charakteryzuje się wzniesioną, silnie rozkrzewioną łodygą i szorstkich, lancetowatych liściach. Z kolei kwiaty werbeny są białe, jasno różowe lub liliowe, zebrane w wydłużone, luźne kwiatostany. Wydzielają przyjemny i delikatny zapach. Owocem jest rozłupka, która z zewnątrz posiada podłużne żeberka. Werbena kwitnie w okresie od lipca do września. Bardzo często uprawiana jest jako roślina ozdobna.

Werbena pospolita dobrze wzrasta zarówno w nasłonecznionych miejscach, jak i lekko zacienionych. Natomiast całkowite zacienienie nie ma pozytywnego wpływu na jej kwitnienie. Roślina lubuje się w żyznym i przewiewnym podłożu. Najlepiej, jeśli będzie bogate w azot, było stale wilgotne, ale trzeba pamiętać, że nadmierne zalewanie może powodować gnicie korzeni.

Roślina ta wymaga regularnego, codziennego podlewania. Po przekwitnieniu, suche kwiatostany należy usuwać, dzięki temu w kolejnym sezonie roślina ponownie zakwitnie. Werbena lubuje się w wiosennym zasilaniu nawozem wieloskładnikowym. Należy jednak pamiętać, by nie stosować za dużo nawozu, ponieważ później słabiej kwitnie, a cała siła wzrostu koncentruje się na liściach – a nie kwiatach. Werbena jest wrażliwa na przymrozki. Roślina znacznie lepiej czuje się posadzona w dużych pojemnikach.Substancje czynne obecne w werbenie

Surowcem leczniczym werbeny jest ziele, które zawiera m.in.: fitosterole, fenolokwasy, glikozydy irydoidowe, trójterpeny, werbalinę, hastatozyd, olejek eteryczny. Zarówno kwiaty, jak i liście werbeny pospolitej zawierają duże pokłady antyoksydantów, najważniejsze z nich to flawonoidy, irydoidy oraz pochodne kwasów fenolowych.Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki oraz niwelują stres oksydacyjny w tkankach organizmu. Dzięki temu spowalniany jest proces starzenia się. Natomiast irydoidy odpowiedzialne są za zmniejszanie stanów zapalnych, a także działają przeciwbólowo zmniejszając obrzęk zmienionych chorobowo miejsc.

Cenne właściwości werbeny pospolitej

Poprawia nastrój – wypicie filiżanki herbaty (naparu) z werbeny pospolitej łagodzi stany lękowe i pomaga zniwelować stres. Werbena działa kojąco na ośrodkowy układ nerwowy. Roślina ta jest powszechnie stosowana do wspomagania walki z depresją. Werbena stanowi także antidotum na stres pourazowy, a także bezsenność. By móc dobrze spać, na pół godziny przed pójściem się do łóżka należy wypić filiżankę ciepłej herbaty z dodatkiem tego zioła. W związku z tym, że jest to naturalny środek uspokajający, bez obaw można zażywać go można, gdy pojawi się uczucie niepokoju lub rozdrażnienia.

Działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo - werbena pospolita posiada liczne właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, co oznacza, że jest doskonałym lekarstwem na przeziębienie i gorączkę. Herbata z werbeny eliminuje także śluz z gardła a tym samym ułatwia wykrztuszanie i uwalnia nas od ciągłych napadów kaszlu. Skutecznie łagodzi migrenowe bóle głowy oraz objawy zapalenia zatok. Werbena uważa na jest za naturalny środek pobudzający i rewitalizujący. W związku tym, herbatę z werbeny powinno się pić nie tylko w trakcie przeziębienia, ale także bezpośrednio po nim. Dzięki takiej herbacie szybciej powrócimy do formy po przebytej chorobie.

Dba o higienę jamy ustnej – by móc cieszyć się  zdrowymi dziąsłami oraz pięknymi zębami, trzeba regularnie żuć liście werbeny pospolitej. Roślina ta zaliczana jest do jednych z najskuteczniejszych i naturalnych leków zwalczających krwawiące dziąsła. Poza tym łagodzi ból i zaczerwienienie występujące przy owrzodzeniu jamy ustnej.

Leczy układ pokarmowy – werbena pospolita spożywana jako herbata działa jak środek niwelujący zaburzenia trawienne i utrzymujący jelita w dobrej kondycji. Doskonale sprawdza się w leczeniu wielu problemów z żołądkiem, jak np. skurcze czy wzdęcia. Jest to również naturalne antidotum łagodzące nudności, wymioty i biegunkę. Zwiększa i przyspiesza wchłanianie składników pokarmowych oraz pomaga pozbyć się pasożytów i toksyn z żołądka. Stosowana zewnętrznie wykorzystywana jest się w naturalnym leczeniu hemoroidów.Łagodzi skurcze i nerwobóle – picie wywarów z werbeny pospolitej zalecane jest w przypadku występowania skurczów mięśni oraz bólów i skurczów brzucha. Jako, że jest to środek całkowicie naturalny, może być stosowana jako okład przez osoby cierpiące na nerwobóle ucha oraz reumatyzm.Oczyszcza wątrobę – regularne picie herbaty z werbeny pospolitej ma zbawienny wpływ na wątrobę. Dzięki swym przeciwzapalnym i rozkurczowym właściwościom działa jako środek oczyszczający i detoksykujący ten organ. Roślina ta wspomaga organizm w trakcie leczenia żółtaczki.

Na kobiece dolegliwości – w związku z tym, że werbena pospolita pozytywnie wpływa na nastrój, jest ona doskonałym sposobem na złagodzenie huśtawki nastrojów w okresie napięcia przedmiesiączkowego. Warto wiedzieć, że werbena jest naturalnym środek, który wywołuje miesiączkę w wypadku przedłużającego się cyklu. Wykorzystuje się ją także do wywołania opóźniającego się porodu, a picie herbaty z werbeny pospolitej naturalnie wzmaga laktację po porodzie. Jednak picie naparów z tej rośliny nie jest zalecane kobietom w ciąży ze względu na działanie obkurczające.

Zastosowanie werbeny pospolitej

Werbenę pospolitą bez obaw można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Z jej liści można przyrządzić napary do picia, przemywania czy kompresów, jak i nalewkę.

Nalewka z werbeny

Należy ją przyrządzać w stosunku 1:5. Ziele powinno się zalać 40% alkoholem i macerować, a następnie odstawić na kilka tygodni (minimalny czas odstawienia to tydzień). Przepis można modyfikować według własnych upodobań, dodając ulubione produkty, np. cukier czy miód. By móc się cieszyć dobrym zdrowiem, nalewkę z werbeny pospolitej powinno się pić po około 10 ml, trzy razy dziennie.

Napar z werbeny

Przygotowuje się go zalewając wrzątkiem (około 150 ml) dwie łyżeczki suszonych liści, a następnie należy parzyć pod przykryciem przez 10-15 minut. Najlepiej jest pić taki napar 3 razy dziennie, po pół szklanki naparu. Dla urozmaicenia smaku można dodać plasterek cytryny, łyżeczkę miodu lub ulubionej konfitury.

Podobnie przygotowuje  się napar do stosowania zewnętrznego w formie okładów czy kompresów. Po zalaniu wrzątkiem parzyć wystarczy przez około 10 minut. Chorą skórę, rany lub też oczy należy przemywać nasączonym wacikiem (wystudzonym naparem!) 2-3 razy dziennie.Kąpiel z werbeny

Kąpiel w takim naparze działa pobudzająco i odprężająco. Najpierw powinno się przygotować napar, dokładnie tak samo, jak w przepisie wyżej. Następnie wystarczy dodać powstały roztwór do wody w wannie. W takiej kąpieli można spokojnie spędzić od kilku do kilkunastu minut.Liście werbeny pospolitej można również wykorzystać w celu sporządzenia płukanki stosowanej w walce z infekcjami gardła. Z kolei wyciąg z kwiatów tej rośliny można stosować w leczeniu migreny oraz problemów z niedokrwistością. Co ciekawe, werbena lekarska może być również używana jako przyprawa kuchenna do potraw. Nie tylko wzbogaca ich aromat i nadaje oryginalny smak, ale również śmiało może być stosowana jako zamiennik soli, zwłaszcza do zup, sałatek, ryb czy też domowych przetworów.

Czy warto stosować werbenę?

Werbena pospolita jest cudownym ziołem – wiedzieli już o tym nasi przodkowie w odległych czasach. Dlaczego więc my mamy zaniechać jej stosowania? Roślina ta w naturalny sposób pomaga uporać się z licznymi przykrymi dla nas dolegliwościami oraz zapobiega powstawaniu kolejnych. Regularne picie herbatek z werbeny pospolitej wspomaga nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Dlatego jak najbardziej warto po nią sięgnąć. 

Bibliografia

1. “https://draxe.com/vervain/”; data dostępu: 2019-02-19
2. “https://tipy.interia.pl/artykul_21716,werbena-pospolita-wlasciwosci-lecznicze.html”; data dostępu: 2019-02-19
3. “https://www.zdrowyportal.org/15662/werbena-pospolita-zastosowanie-wlasciwosci-lecznicze-i-sposob-uzycia/”; data dostępu: 2019-02-19