Mleko kokosowe ‒ właściwości, skład i zastosowanie mleka kokosowego

Mleko kokosowe rozpieszcza podniebienie i korzystnie wpływa na nasz organizm. Ten mleczno-orzechowy płyn łączy w sobie smak, powszechność i właściwości zdrowotne. Nic zatem w tym dziwnego, że mleko kokosowe zaliczane jest do superpokarmów, które cieszą się coraz większą popularnością.

Miąższ, woda, mleko czy olej ‒ ludzie od wieków korzystali z dobrodziejstw kokosa. Włochaty orzech ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej, a przez Azjatów nazwany jest za symbol płodności. Nie bez powodu słowo ,,kokos’’ w sanskrycie brzmi  kalpa vriksha i oznacza ,,drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia”.

Z kokosa pozyskujemy wartościowe produkty mające wszechstronne zastosowanie w kuchni, medycynie, kosmetyce, a nawet przemyśle. Mleko kokosowe pozyskiwane jest poprzez wyciskanie dojrzałego miąższu kokosów. Posiada biały, mleczny kolor, kremową konsystencję, bardzo delikatny smak oraz intensywny aromat. Oprócz zalet kulinarnych mleko kokosowe może pochwalić się bogatymi właściwościami zdrowotnymi. Mleko kokosowe jest źródłem cennych wartości odżywczych – dostarcza naszemu organizmowi potężną dawkę zdrowia i energii. W mlecznym płynie znajdziemy wodę, białka, zdrowe tłuszcze, węglowodany, błonnik, sole mineralne – cynk, magnez, mangan, potas, wapń i żelazo oraz witaminy – witaminę C, witaminy z grupy B, niacynę, kwas foliowy.

Mleko kokosowe to zdrowe tłuszcze

Mleko kokosowe jest źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych (mleko kokosowe zawiera od 17 do 24 proc. tłuszczu). 

Na szczęście są to kwasy, które różnią się od tych występujących w oleju palmowym, tłuszczach zwierzęcych czy margarynie. W mleku kokosowym znajdziemy średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które organizm matabolizuje zupełnie inaczej, niż nasycone kwasy zawarte w tłuszczu zwierzęcym. Organizm zamiast magazynować kwasy tłuszczowe kieruje je bezpośrednio do wątroby, gdzie zamieniane są w energię. Nie powoduje to ani skoku poziomu „złego” cholesterolu, ani odkładania się tłuszczu w tkankach.

„Tłuszcze nasycone MCT (średniołańcuchowe) zawarte w kokosie łatwo się spalają, do ich strawienia organizm nie potrzebuje bowiem ani lipazy trzustkowej ani żółci, stąd też stanowią dla organizmu szybkie źródło energii, co powszechnie jest wykorzystywane w diecie sportowców, są też dobrym źródłem tłuszczu dla wegetarian. Kwasy MCT stosowane są też w żywieniu wcześniaków” – przekonuje Justyna Marszałkowska-Jakubik z Centrum Dietetycznego Prolinea.

Ponadto wykazano, że kwasy tłuszczowe występujące w mleku kokosowym normalizują poziom lipidów we krwi, chronią przed skutkami nadmiernego spożycia alkoholu i wzmacniają przeciwzapalną odpowiedź organizmu.

Kwas laurynowy na odporność organizmu

Oprócz dostarczania składników odżywczych i niesamowitego smaku, mleko kokosowe zawiera bardzo korzystny tłuszcz o nazwie kwas laurynowy. Kwas laurynowy przekształcany jest w organizmie ludzkim w monolaurynę, która ma działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwpierwotniakowe. Zdaniem naukowców monolauryna ma zdolności do niszczenia otoczki lipidowej wirusów, takich jak HIV, opryszczka, cytomelagia czy grypa. Wykazuje też niszczycielskie działanie w stosunku do niektórych grzybów, patogenów, pierwotniaków, drożdży i bakterii. O niesamowitych właściwościach kwasu laurynowego może świadczyć fakt, że występuje on w naturze w dużych ilościach tylko w orzechu kokosowym i w mleku matki.

Ciśnienie pod kontrolą

Obecny w kokosie kwas kaprynowy zmniejsza napięcie naczyń krwionośnych i poprawia ich elastyczność, co poprawia stan tętnic i zapobiega nadciśnieniu tętniczemu.

Mleko kokosowe w walce z nowotworami

Wyniki zarówno najnowszych badań, jak i tych sprzed wielu lat, sugerują antykancerogenne właściwości niektórych nasyconych kwasów tłuszczowych występujących w kokosie. Wykazano, że u szczurów podaż oleju kokosowego zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory. W badaniach in vitro stwierdzono hamujące oddziaływanie składników kokosa na komórki białaczkowe. Wykazano także hamowanie przerostu gruczołu krokowego szczurów przez kwasy laurynowy i mirystynowy, które znajdziemy w mleku kokosowym.

Mleko kokosowe na odchudzanie

Mleko kokosowe i zawarte w nim tłuszcze pomagają zrzucić zbędne kilogramy. W jaki sposób? Zdrowe tłuszcze podkręcają metabolizm, zapobiegają gwałtownemu podnoszeniu się poziomu cukru we krwi, zmniejszają łaknienie i ryzyko napadów hipoglikemii. Błonnik pokarmowy występujący w mleku kokosowym wypełnia żołądek, zapewniając uczucie sytości. Dzięki temu rzadziej sięgamy po przekąski między posiłkami. Ten sam błonnik wymiata resztki pokarmu z układu trawiennego i ułatwia wypróżnianie się, a przy okazji zmniejsza ryzyko powstawania problemów trawiennych, takich jak zaparcia, a nawet rak okrężnicy. Potwierdzają to badania naukowców z Uniwersytetu McGill w Kanadzie, które wykazały, że u kobiet z nadwagą, których dieta była bogata w średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe poziom cholesterolu był niższy niż u kobiet, dla których główne źródło tłuszczu stanowiła wołowina.

Jeżeli jesteś na diecie odchudzającej, to nie ma co przesadzać ze spożyciem mleka kokosowego. Jedna szklanka tego napoju (240 g) zawiera około 500 kcal i 57 gramów tłuszczu, dlatego należy spożywać je z umiarem.

Mleko kokosowe sprzymierzeńcem pięknej skóry

Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym kokos chroni komórki naszej skóry przed wolnymi rodnikami, spowalniając procesy starzenia się. Z kolei średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe wpływają na wzmocnienie tkanki łącznej, dzięki czemu skóra staje się jędrna i elastyczna.

Osteoporoza

Picie mleka, także kokosowego, wzmacnia kości. Stres oksydacyjny i nadmierne wydzielanie wolnych rodników przyczyniają się do powstawania zmian osteoporotycznych. Natomiast spożycie produktów kokosowych w tym mleka, tym zmianom zapobiega. Prawdopodobnie wiąże się to z właściwościami przeciwutleniającym i przeciwzapalnymi produktów kokosowych. Potencjał antyoksydacyjny mleka kokosowego hamuje proces zapalny, prowadzący do zmian osteoporotycznych.

Mleko kokosowe w kuchni

Mleko kokosowe wyśmienicie smakuje i nadaje się jako dodatek do najrozmaitszych potraw. Może być dodawane do zup, gulaszów, curry, koktajli, soków i wypieków.  Mleko kokosowe, w puszcze czy w kartonie można bez problemu kupić w sklepie. Przed włożeniem do koszyka trzeba uważnie przeczytać etykietę i wybrać takie, które w składzie ma wodę i kokos (ewentualnie ekstrakt kokosowy). Unikamy produktów, które zawierają stabilizatory, emulgatory, utrwalacze i polepszacze smaku.

Jeżeli nie ufamy produktom sklepowym, to możemy sami przygotować mleko kokosowe. Co będzie nam potrzebne? Wystarczy woda i wiórki kokosowe.

Przepis na mleko kokosowe:

• 200 g wiórków kokosowych
• 1,2 l wody

Przygotowanie:
Wiórki zalewamy przegotowaną wodą i odstawiamy na noc. Rano podgrzewamy wodę z wiórkami kokosowymi, tak by płyn był mocno ciepły. Masę kokosową blendujemy przez kilka minut, następnie przelewamy ją przez sitko wyłożone gazą ‒ dokładnie odciskamy wiórki. Mleko przelewamy do butelki i przechowujemy w lodówce do 3 dni.

Zastosowanie mleka kokosowego

Mleko kokosowe wykorzystywane jest głównie w kuchni tajskiej oraz indyjskiej, gdzie stanowi aromatyczny dodatek do wielu potraw. Ze względu na ciekawy smak i dostępność coraz częściej wykorzystywane jest w kuchni europejskiej. Za sprawą aksamitnej konsystencji można je dodawać do zup i deserów zamiast klasycznej śmietany. 

Przepis na zupę dyniową z mlekiem kokosowym

Składniki:

• 800 g dyni (500 g po obraniu)
• 250 g ziemniaków
• 2 łyżki oliwy lub oleju kokosowego
• 1 cebula
• 2 ząbki czosnku
• 1 łyżeczka mielonej kurkumy
• 1/4 łyżeczki mielonej ostrej papryki
• 1 łyżeczka przyprawy curry w proszku
• 1 łyżka świeżego startego imbiru
• 1 i 1/2 szklanki bulionu jarzynowego
• 400 ml mleka kokosowego

Przygotowanie:
Dynię obieramy i usuwamy pestki. Tak przygotowany miąższ z dyni i ziemniaki kroimy w kostkę. W garnku podsmażamy pokrojoną cebulę i czosnek, dodajemy dynię i ziemniaki. Doprawiamy solą, smażymy przez kilka minut, po czym dodajemy pozostałe przyprawy. Zalewamy podsmażone warzywa bulionem i gotujemy pod przykryciem przez około 20 minut, aż warzywa będą miękkie. Na koniec zdejmujemy zupę z ognia, dodajemy mleko kokosowe i blendujemy do uzyskania aksamitnej konsystencji.

Mleko z kokosa w codziennej diecie

Mleko z kokosa zasługuje na to, by znaleźć się w naszej codziennej diecie. Jest doskonałym źródłem składników odżywczych, zapewnia naszemu organizmowi potężną dawkę zdrowia i energii. Ma też ciekawy smak, który idealnie komponuje się wieloma daniami, wnosząc powiew kultury Wschodu do naszego menu.