Papryka habanero warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze papryki habanero

Papryka habanero oficjalnie uznawana jest za rodzaj ostrej papryki chili. Dla laików może to brzmieć jak przysłowiowe masło maślane, ale warto wiedzieć, że Meksykanie wyróżniają ponad 60 rodzajów chili, a każde warzywo ma swój wyjątkowy kształt, kolorystykę oraz poziom pikantności. W tym względzie papryki habanero zaliczają się do tych najostrzejszych!

Na potrzeby oceny palącej mocy papryk wymyślono skalę SHU (z ang. Scoville Heat Units), która pozwala kwalifikować poszczególne odmiany na podstawie zawartości kapsaicyny – substancji odpowiadającej za pikantny smak chili. I tak w skali SHU zwykła papryka ma maksymalnie 100 jednostek, cayenne od 30,000 – 50,000 jednostek, zaś habanero od 100,000-350,000. W ramach ciekawostki warto dodać, że oficjalnie najostrzejsza papryka świata, pochodząca ze Stanów Zjednoczonych „Pepper X”, ma zmierzonych 3.18 miliona jednostek SHU.

Skąd pochodzi papryka habanero?

Papryka habanero w klasyfikacji botanicznej zalicza się do gatunku Capsaicum chinense, czyli chińskich papryk. Nazwa jest jednak myląca, bowiem pikantne papryki wywodzą się z dorzecza Amazonki i w stanie naturalnym występują aż po terytorium Meksyku. Archeolodzy odnaleźli w Peru szczątki rośliny datowanej na 8500 lat, zaś w zamieszkiwanych przez ludzi jaskiniach odkryto nawet udomowione okazy liczące sobie ponad 6500 lat. Jak więc widać, ludzkość już od bardzo dawna fascynuje się palącym smakiem kolorowych strąków.

Rośliny są wieloletnie i najlepiej powodzi im się tropikalnym klimacie – gorącym i deszczowym. Z dużych białych kwiatów po zapyleniu rozwijają się owoce, które najpierw są zielone, a potem nabierają pomarańczowej lub czerwonej barwy. Istnieją wszakże kultywary w kolorze białym, fioletowym, a nawet ciemnobrązowym! Dojrzała papryczka habanero ma od 2 do 6 cm długości i jest dość szeroka, przy czym jej kształt jest zazwyczaj bardzo nieregularny i asymetryczny.

Największym producentem papryki habanero jest dziś Meksyk, ale masowa uprawa szeroko rozpowszechniona jest również w Belize, Panamie, Kostaryce, Kolumbii, Ekwadorze oraz południowej części Stanów Zjednoczonych.

Właściwości zdrowotne papryki habanero

Jak większość płodów pochodzących z roślin należących do rodzaju Capsaicum habanero odznaczają się niską kalorycznością i bardzo wysokim poziomem witaminy C. Ten ostatni zależy jednak od stopnia dojrzałości strąków – niedojrzałe zielone papryki są jeszcze bogatsze w witaminę C. Ponadto papryka habanero zawiera białko, węglowodany, błonnik, cukry, witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9) i witamina E oraz sole mineralne – cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, sód, wapń i żelazo. Pogłębione badania nad właściwościami ognistych papryk ujawniły również bogactwo antyoksydantów w jadalnej części strąków – mowa przede wszystkim o polifenolach, kwasie askorbinowym oraz karetonoidach odpowiadających za kolorową pigmentację płodów.

Papryka habanero – lecznicza moc kapsaicyny

Z punktu widzenia zdrowia najważniejszym związkiem ukrytym w miąższu papryki habanero jest jednak kapsaicyna. Jest to substancja odpowiedzialna za palącym smak papryk, charakterystyczna i wyjątkowa dla całej rodziny chili. Wyizolowana po raz pierwszy XIX w. szybko stała się przedmiotem zainteresowania naukowców i lekarzy. Kapsaicyna ma przede wszystkim silnie drażniący wpływ na błony śluzowe zwierząt i ludzi, ale ta pozornie negatywna właściwość ma jeszcze drugie, lecznicze oblicze, działając stymulująco, rozgrzewająco, a nawet euforycznie.

W efekcie spożywanie papryczek habanero ma korzystny wpływ na:

• Układ krążenia – kapsaicyna poprawia krążenie i pomaga obniżyć poziom cholesterolu, przyczyniając się do zdrowia serca.
• Reumatyzm – skoncentrowane działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne pomaga przy dolegliwościach stawów związanych z artretyzmem (ból, obrzęk), jak również łagodzi bóle głowy.
• Cukrzycę – zdaniem naukowców kapsaicyna obecna w posiłkach zmniejsza skoki insuliny wydzielanej na potrzeby trawienia glukozy. Dieta bogata w ostre papryczki może wręcz przeciwdziałać rozwojowi cukrzycy.
• Wagę ciała – kapsaicyna w diecie zwiększa poziom termogenezy, czyli pomaga organizmowi efektywnie spalać tkankę tłuszczową.
• Nowotwory – istnieją badania wskazujące, że kapsaicyna może być środkiem prewentywnym wobec raka, a wręcz pozwala ograniczać rozwój nowotworu prostaty.

Papryka habanero – ostrożność wskazana!

Niestety, palący potencjał papryki habanero może się obrócić przeciwko organizmowi. Mowa tu w szczególności o przypadku, gdy sok z papryczek dostanie się do oczu czy na błony śluzowe powodując ogromny dyskomfort. Specjaliści ostrzegają, że oczy najlepiej od razu wypłukać wodą lub mlekiem, ale w żadnym przypadku nie wolno ich trzeć, bo może to prowadzić do poważnych uszkodzeń rogówki i infekcji. Niestety, kapsaicynę ciężko jest zmyć z rąk, więc dla ostrożności poleca się krojenie papryk w gumowych rękawiczkach.

Na równie poważne kłopoty mogą narazić się miłośnicy palących dań, którzy będą konsumować habanero bez umiarkowania. Doskonałym materiałem studyjnym są tutaj uczestnicy popularnych w Stanach Zjednoczonych zawodów w jedzeniu ostrych papryk – silne pocenie się, kurczowe bóle brzucha, czkawka, wymioty, a nawet tymczasowy paraliż i hyperwentylacja to skutki dość dobrze udokumentowane. Osobom o wrażliwych żołądkach oraz zespole jelita drażliwego wręcz nie poleca się spożywania papryki habanero bez odpowiedniego rozcieńczenia.

Kulinarne zastosowania papryki habanero

Pomimo powyższych zastrzeżeń papryki habanero są bardzo popularnym elementem meksykańskiej diety, a społeczności Południowej Ameryki konsumują ich bardzo wiele – jest to zapewne także kwestia przyzwyczajenia. Strąk spożywa się przy tym zarówno na surowo, jak i dodaje do potraw smażonych i gotowanych – przede wszystkim dań jednogarnkowych typu chili czy curry. Dość cienkie ściany papryczek sprawiają, że jest to również doskonały surowiec do suszenia – w tej postaci może być przechowywany miesiącami bez utraty walorów smakowych. Przed użyciem wystarczy suszone habanero zanurzyć na kilka minut w wodzie.

Warto pamiętać, że aby obniżyć palący potencjał papryki habanero i zbliżyć paprykę do intensywności smaku typowych dla naszej strefy geograficznej należy przeciąć ją wzdłuż i oczyścić z pestek oraz wszelkich wewnętrznych błon – to one są bowiem najbardziej pikantne.

Papryka habanero w kuchni

Papryka habanero to przede wszystkim wspaniała przyprawa, którą warto wykorzystać do sosów, dipów czy egzotycznych kremowych zup.

Pikantny sos z papryk habanero

Składniki:

• 6 papryk habanero
• 1 duża cebula
• 8 ząbków czosnku
• 3 łyżki soku z limonki
• 4 łyżki wody
• ½ łyżeczki soli

Przygotowanie:
Papryki habanero kroimy na pół i usuwamy gniazda z pestkami. Cebulę szatkujemy, ząbek przeciskamy przez praskę. Wszystkie składniki umieszczamy w blenderze i miksujemy do uzyskania kremowej konsystencji. Sos można przechowywać w lodówce do 7 dni.

Salsa z truskawek i papryki habanero

Składniki:

• 2 papryki habanero
• 500 g truskawek
• ½ czerwonej cebuli
• 2 ząbki czosnku
• 2 łyżki posiekanych świeżych liści mięty
• 2 łyżki posiekanych świeżych liści kolendry
• 1 łyżeczka miodu
• 1 łyżka oliwy z oliwek

Przygotowanie:
Papryki habanero wykładamy na blachę wraz z nieobranymi ząbkami czosnku i polewamy strużką oliwy. Pieczemy 15 minut w temperaturze 200 stopni C. Pokrojone truskawki, cebulę i zioła przekładamy do miski. Po ostudzeniu obieramy czosnek i usuwamy gniazda nasienne z papryk, a następnie miksujemy razem oba składniki. Dodajemy papryki do truskawek wraz ze szczyptą soli morskiej i miodem, całość delikatnie mieszamy i podajemy jako dip do tortilli.

Marchwiowa zupa z papryką habanero

Składniki:

• 1 cebula
• 1 cienki por
• 1 papryka habanero
• 500 g marchwi
• 1 ząbek czosnku
• 2 cm korzenia imbiru
• ¼ szklanki białego wina
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• 3 ½ szklanki wody
• 1 mniejszy batat
• ¼ szklanki soku pomarańczowego
• 1 łyżeczka miodu
• 5 łyżek jogurtu naturalnego
• świeża kolendra

Przygotowanie:
Na oliwie podsmażamy pokrojony por, cebulę i marchew. Paprykę habanero kilkakrotnie dziurawimy nożem i dodajemy do garnka wraz ze startym czosnkiem i imbirem. Smażymy mieszając. Po kilku minutach dodajemy batat pokrojony w kostkę, wino i wodę i gotujemy ok. 30 minut. Na koniec dolewamy sok i dorzucamy posiekane liście kolendry. Paprykę usuwamy a resztę miksujemy. Dodajemy sól i miód do smaku i zagotowujemy jeszcze na małym ogniu. Podajemy z jogurtem i liśćmi kolendry na wierzchu.

Papryka habanero na zdrowie!

Siekane papryki habanero można również dodawać do mielonego mięsa, marynat do kurczaka, a także sosów pomidorowych. W krajach tropikalnych olbrzymią popularnością cieszą się również dżemy i galaretki przyrządzane z owoców z dodatkiem pikantnych papryk!