Sok ze szpinaku – właściwości, skład i zastosowanie soku ze szpinaku | ekologia.pl
Ekologia.pl Styl życia Ekologiczna żywność Sok ze szpinaku ‒ właściwości, skład i zastosowanie soku ze szpinaku

Sok ze szpinaku ‒ właściwości, skład i zastosowanie soku ze szpinaku

Sok ze szpinaku stał się swego rodzaju symbolem współczesnej mody na zdrowe, ekologiczne i wolne od toksyn życie. W filmach, klubach fitness, barach wegetariańskich, a nawet kawiarniach postrzegany bywa wręcz jako atrybut odpowiedzialnego człowieka XXI w.: biegającego przed pracą, unikającego używek, kupującego organiczną żywność. Czy sok ze szpinaku jest jednak tylko snobistycznym zielonym napojem czy też kryje w sobie faktyczną receptę na długowieczność?

Szklanka soku ze szpinaku. Źródło: shutterstock

Szklanka soku ze szpinaku. Źródło: shutterstock
Spis treści


W latach 30-tych ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych rekordy popularności biła wesoła kreskówka o marynarzu zwanym Popeye, który przed każdą bitką połykał na poczekaniu puszkę szpinaku zyskując niewiarygodną siłę. Stworzona, aby rozpropagować cenne zielone warzywo wśród dzieci, stała się w pewnym sensie preludium do dzisiejszej mody na sok ze szpinaku. Prawdą, mimo upływu dekad, pozostał również fakt, że spora część społeczeństwa traktuje szpinak jako wmuszane dla zdrowia męczeństwo.

Czym jest sok ze szpinaku?

Sok ze szpinaku może przybierać różną postać. Przy domowym przygotowaniu w blenderze mówimy o napoju z miksowanych liści szpinaku, który rozwadniany bywa do konsystencji gęstszego smoothie albo właśnie rzadszego soku. Częściej jednak do jego przygotowania wykorzystuje się sokowirówki, które dają bardziej klarowny produkt, ale pozbawiają go znacznej części składników odżywczych w tym błonnika. Tak powstają zazwyczaj soki komercyjne, oferowane w sklepach.

Dodatkowe składniki, które urozmaicają wyrazisty i nie przez wszystkich tolerowany smak szpinaku, obejmują najczęściej jabłka, gruszki, sok z cytryny, seler naciowy i awokado. W bardziej oryginalnych recepturach pojawiają się także ananas, kiwi, brokuły, jarmuż, a także zioła takie jak mięta, kolendra czy zielona pietruszka. Sam szpinak może mieć postać zarówno gotowych do spożycia młodych listków typu „baby”, jak i większych, twardszych liści wyhodowanych w ogrodzie.

Skład soku ze szpinaku

W zależności od sposobu przygotowania sok ze szpinaku powstaje bez żadnych odpadów, co oznacza, że wszystkie wartości odżywcze obecne w surowcu przedostają się do szklanki, lub też z odciśnięciem pulpy, które pozbawia napój stałych drobinek, w tym błonnika. Ta pierwsza opcja oznacza, że picie soku ze szpinaku można więc przyrównać do konsumowania dużych ilości surowego warzywa; ta druga nieco zubaża produkt końcowy, ale czyni go znacznie przyjemniejszym dla podniebienia. A ponieważ sam proces miksowania umożliwia wysoką kondensację liści w niewielkiej objętości napoju, stężenie składników odżywczych jest naprawdę wysokie.

Na szczególną uwagę w tym kontekście zasługują antyoksydanty, których w zielonych listkach znajdziemy bez liku. Szpinak zawiera szczególnie duże ilości luteiny, beta-karotenu, kwasu kumarowego, wiolaksantyny oraz kwasu ferulowego. Poza tym imponujący jest również skład witaminowo-mineralny zielonego napoju: zawiera on bardzo wysokie ilości witamin A, C i K, a także imponujące dawki żelaza, wapnia oraz potasu.

W porównaniu z sokami owocowymi jest przy tym niskokaloryczny i pozbawiony cukrów prostych (o ile nie dodamy do niego słodkich owoców), dostarczając jednak organizmowi umiarkowanych ilości białka.

Sok ze szpinaku jako terapia antyoksydacyjna

Wspomniana wyżej wysoka zawartość przeciwutleniaczy w soku ze szpinaku przekłada się przede wszystkim na jego unikalne właściwości w kontekście zapobiegania chorobom chronicznym oraz procesowi starzenia, wynikającym z niszczącej działalności wolnych rodników. W badaniu przeprowadzonym w 2011 r. przez naukowców z Uniwersytetu w Wiedniu grupie ośmiu uczestników podawano przez 16 dni sok ze szpinaku w ilości 225 g dziennie.  W efekcie odnotowano wyraźny spadek uszkodzeń DNA spowodowanego normalnym procesem utleniania, który utrzymywał się w organizmie nawet 40 dni po zakończeniu kuracji!

Jako bogate źródło przeciwutleniającej witaminy C sok ze szpinaku działa również korzystnie na skórę, wspierając ją w walce z upływającym czasem i stymulując produkcję kolagenu. W efekcie skóra wydaje się młodsza, mniej pomarszczona, a ewentualne uszkodzenia łatwiej się goją!

Sok ze szpinaku cieszy się popularnością jako modny napój detoksyfikujący. Źrodło: shutterstock

Inne zdrowotne właściwości soku ze szpinaku

Konsumpcja soku ze szpinaku może mieć również bardziej specyficzne, skonkretyzowane działanie, oferując korzyści w obrębie pojedynczych narządów lub układów fizjologicznych. Do najważniejszych jego właściwości należą:

  • Wspieranie wzroku – luteina i zeaksantyna obecne w soku ze szpinaku obniżają ryzyko rozwoju zaćmy i opóźnia starczą degenerację siatkówki. Wysokie dawki witaminy A zapobiegają natomiast suchości spojówek oraz gorszemu widzeniu po zmroku.
  • Prewencja nowotworów – zawarty w liściach szpinaku związek o nazwie monogalaktoza- lodiacyloglicerolu (MGDG) w eksperymentach prowadzonych na myszach (Maeda i in., 2008) wydaje się skutecznie ograniczać guzy nowotworowe jelita grubego! Z innych badań prowadzonych na ludziach wynika, że sok ze szpinaku może również obniżać ryzyko zachorowania na raka płuc, prostaty i piersi.
  • Obniżanie nadciśnienia – wysokie dawki potasu obecne w soku ze szpinaku pomagają organizmowi utrzymywać równowagę sodowo-potasową warunkującą zdrowy poziom ciśnienia krwi. W szpinaku obecnie są również związki azotowe, które rozszerzają naczynia i aktywnie obniżają wartość ciśnienia systolicznego, jak również sztywność tętnic.
  • Wsparcie dla odporności – duże dawki witaminy C i A polepszają obronne zdolności śluzówki i pozwalają lepiej chronić się przed patogenami wywołującymi częste infekcje sezonowe.
  • Neutralizacja kwasów żołądkowych – surowy sok ze szpinaku skutecznie obniża nadmierną kwasowość w żołądku, pośrednio zapobiegając rozwojowi wrzodów żołądka.
  • Wzmocnienie kości – witamina K w połączeniu z wapniem to doskonała kombinacja dla dzieci i młodzieży oraz kobiet w okresie menopauzy, które potrzebują wspomagać strukturę tkanki kostnej.
  • Wzmocnienie włosów – sok ze szpinaku bogaty jest nie tylko w witaminę C, ale także żelazo; ta pierwsza zaś ułatwia absorpcję drugiego. W efekcie regularne picie zielonego napoju może zapobiec utracie włosów będącej często wynikiem niedoboru żelaza! W ten sam sposób sok ze szpinaku może być częścią profilaktyki przeciwko anemii!

Naturalnie, w zależności od składników dodawanych do soku, wspomniane wyżej korzyści mogą ulec rozszerzeniu o dalsze, wynikające z zawartości poszczególnych owoców i warzyw. Dodajmy, że spora część studiów naukowych odnosi się nie tyle do klarowanego soku ze szpinaku, ale do surowego warzywa, więc z tego punktu widzenia lepiej jest nie oddzielać pulpy od soku!

Diagram przedstawiający wartości odżywcze w 1 szklance soku ze szpinaku (bez dodatków); opracowanie własne na podst. https://www.myfitnesspal.com/food/calories/524722690

Czy sok ze szpinaku można przedawkować?

Niestety, choć szpinak wydaje się być warzywem ze snu każdego dietetyka, a o jego zdrowotności głęboko przekonana jest większa część społeczeństwa, zasada „co za dużo, to niezdrowo” pozostaje trafna. Zarówno regularna konsumpcja dużych ilości szpinaku, jak i codzienne picie soku z niego stwarza bowiem zagrożenie dla organizmu!

Po pierwsze, spore ilości witaminy K mogą wchodzić w interakcje z lekami rozrzedzającymi krew, takimi jak warfaryna, a nawet zwiększać skłonność do krwotoków. Osoby z chorymi nerkami mogą ponadto negatywnie odczuć zwiększone ilości potasu w diecie, których niewydolne narządy nie będą w stanie przefiltrować. Klarowany sok ze szpinaku z sokowirówki jako alternatywa dla owoców i warzyw pozbawia nas z kolei cennego błonnika, a pity w zastępstwie posiłków może prowadzić do poważnych niedoborów. Szpinak jest wreszcie bardzo bogaty w szczawiany, które są dodatkowym obciążeniem dla nerek i mogą sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych, jednocześnie utrudniając absorpcję wapnia.

Nadmiar szpinaku w diecie oprócz kamicy nerkowej, która rozwija się powoli, może objawiać się bólami brzucha, niskim ciśnieniem, drgawkami czy wymiotami. Idealnie byłoby więc pić sok ze szpinaku regularnie, ale nie codziennie, i fundować sobie od niego raz na jakiś czas zasłużone wakacje!

Do przygotowania soku ze szpinaku wykorzystuje się często również awokado, jabłka, brokuły czy seler naciowy. Źródło: shutterstock

Sok ze szpinaku w kuchni

Klasyczny sok ze szpinaku z jabłkiem

Składniki:

  • 2 szklanki posiekanego szpinaku
  • 1 jabłko
  • 1 łodyga selera naciowego
  • sok z połowy cytryny
  • ¾ szklanki wody

Przygotowanie:
Wszystkie warzywa myjemy. Seler i jabłko kroimy w większe kawałki, a następnie łączymy je w mikserze z wodą. Na wierzch dodajemy liście szpinaku i polewamy całość sokiem z cytryny. Miksujemy do uzyskania jednolitej konsystencji. Napój można pić od razu, w gęstszej formie, lub przecedzić go przez ściereczkę uzyskując klarowny zielony sok.

Ziołowy sok ze szpinaku

Składniki:

  • 30 liści szpinaku
  • 20 gałązek mięty
  • 15 gałązek kolendry
  • 1 łyżka soku z cytryny
  • woda i kruszony lód według uznania

Przygotowanie:
Wszystkie zielone składniki miksujemy dodając wodę w zależności od pożądanej konsystencji. Podajemy natychmiast z kruszonym lodem.

Sok ze szpinaku lepszy niż w obiedzie!

Naukowcy ze szwedzkiego Uniwersytetu w Linkoping opublikowali badania dowodzące, że aby w pełni skorzystać z fantastycznego zdrowotnego potencjału szpinaku należy go spożywać w formie soku lub niefiltrowanego smoothie. Smażenie, gotowanie, a nawet gotowanie na parze w znaczący sposób obniża bowiem ilość kluczowej dla zdrowia luteiny. Śmiało więc sięgnijmy po mikser czy sokowirówkę i zielone liście, poszukując kombinacji smaków, które osłodzą ewentualną niechęć do szpinaku!

Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
  1. Rachael Link; "5 Evidence-Based Benefits of Spinach Juice"; https://www.healthline.com/nutrition/spinach-juice-benefits; 2021-01-22;
  2. Viena Abdon; "Spinach Juice Health Benefits That Will Surprise You"; https://www.medicaldaily.com/juicing-spinach-juice-healthy-health-benefits-vegetable-451162; 2021-01-22;
  3. HealthBenefitsTimes.com; "Spinach Juice"; https://www.healthbenefitstimes.com/spinach-juice/; 2021-01-22;
  4. Jessica Lewis; "Benefits of Blending Spinach Juice"; https://www.livestrong.com/article/520393-benefits-of-blending-spinach-juice/; 2021-01-22;
  5. Linkoping University; "Getting the most out of spinach: Maximizing the antioxidant lutein"; https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181221123810.htm; 2021-01-22;
  6. Vandana Sanjeev Panda, Priyanka Mangesh Shinde; "A comparative study of the antacid effect of raw spinach juice and spinach extract in an artificial stomach model"; https://www.researchgate.net/publication/305270471_A_comparative_study_of_the_antacid_effect_of_raw_spinach_juice_and_spinach_extract_in_an_artificial_stomach_model; 2021-01-22;
  7. Beate Moser i in.; "Impact of spinach consumption on DNA stability in peripheral lymphocytes and on biochemical blood parameters: results of a human intervention trial"; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21384253/; 2021-01-22;
  8. Naoki Maeda i in.; "Anti-tumor effect of orally administered spinach glycolipid fraction on implanted cancer cells, colon-26, in mice"; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18594894/; 2021-01-22;
4.8/5 - (18 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
1 Komentarz
Inline Feedbacks
View all comments

dokładnie taki sam sok robię w mojej wyciskarce wolnoobrotowej 4Swiss. Mogłabym go pić każdego na drugie śniadanie.