Syrop z rokitnika – właściwości, skład i zastosowanie syropu z rokitnika

Rokitnik to roślina znana ze swoich dobroczynnych właściwości już w starożytnej Grecji. Obecnie mamy możliwość stosowania rożnego rodzaju produktów z owoców rokitnika, w tym soku, oleju, dżemu, nalewek, oleosomu czy też… syropu. Tym ostatnim produktem zajmujemy się w niniejszym artykule – na co może on pomagać, jak go dawkować, jakie są przeciwwskazania oraz zalecenia stosowania syropu z rokitnika?

Rokitnik – podstawowe informacje o roślinie

Rokitnik jest rośliną z rodziny oliwnikowatych, a obszary jego występowania to głównie Europa, Syberia, Kaukaz, Chiny, Mongolia, Środkowa Azja i wybrzeża Morza Bałtyckiego. Polska, Niemcy i Rosja to kraje, w których produkcja produktów z rokitnika jest w Europie najwyższa. Rokitnik jest niewysokim krzewem lub drzewkiem, sięgającym do 8 metrów wysokości, mało wymagającym, jeśli chodzi o warunki glebowe i atmosferyczne.

Rokitnik stał się popularny w obecnym świecie szczególnie na podstawie zapisków tradycyjnej medycyny chińskiej czy tybetańskiej, potwierdzających terapeutyczne właściwości rokitnika. Między innymi wykorzystywano go do leczenia koni z choroby zwanej robaczycą, rokitnik zalecano też w celu zmniejszenia kaszlu, poprawienia krążenia krwi, przeciwzakrzepowo, przeciwbiegunkowo, a także jako środek do leczenia ran i uspokajający. Znane są też doniesienia, że w dawnej Rosji i Himalajach stosowano go przeciw reumatyzmowi, a także do leczenia astmy, chorób skóry czy żółtaczki. Jak widać, już od wielu lat jest to naturalny produkt znany ludziom ze swojego leczniczego działania.

Jak powstaje syrop z rokitnika?

Owoce rokitnika można przetwarzać na różne sposoby i uzyskiwać z nich na przykład soki, oleosom (olejową pulpę owocową), dżemy, a także syropy. Syrop to nic innego, jak połączenie naturalnego soku z owoców rokitnika z cukrem (najczęściej trzcinowym). Prześledźmy zatem proces powstawania samego soku z rokitnika. Najpierw owoce są przecierane i następuje tak zwane ich odsokowanie. Powstaje sok pierwotny, który następnie się odwirowuje, po czym uzyskuje się sok odolejony. Taki sok trafia do magazynu soku zbiorczego i może być dalej przetwarzany, na przykład właśnie na syrop. Aby ten powstał, sok z rokitnika poddaje się zagęszczeniu i miesza się z cukrem w lekko podwyższonej temperaturze potrzebnej do rozpuszczenia cukru. Syrop z rokitnika zachowuje wszelkie pozytywne wartości takie, jakimi charakteryzuje się sok z rokitnika, zaś jest gęstszy i słodki, bardziej skoncentrowany, także pod względem smaku.

Składniki obecne w owocach rokitnika

Czas więc na przedstawienie składu owoców rokitnika i produktów, jakie z nich mogą powstawać. To właśnie dzięki składnikom opisanym poniżej, rokitnik i jego przetwory charakteryzują się dobroczynnym wpływem na zdrowie człowieka (i nie tylko, co potwierdziło chociażby zastosowanie rokitnika w chorobach koni).

Owoce rokitnika to drobne jagody o gładkiej powierzchni i unikalnej, pomarańczowo-czerwonej barwie. Ich aromat także jest wyjątkowy, podobny do cytrusowego, egotycznego, jagodowego, ananasowego. Każdy owoc ma w środku jedną drobną pestkę. Owoce rokitnika dojrzewają we wrześniu i wtedy też następuje ich zbiór oraz przetwarzanie. Jeśli chodzi o ich skład, to charakteryzuje się dużą ilością kwasów organicznych (w tym jabłkowego, winowego, cytrynowego). Owoce te nie zawierają zbyt dużo cukrów, przez co są kwaskowate, gorzkie i cierpkie, ale aromatyczne. Za to miąższ owoców charakteryzuje się całkiem wysoką zawartością tłuszczów (do 9%), co dla owoców jest rzadkością. Owoce rokitnika to źródło witamin C (nawet do 200 mg w 100 g owoców), A, D, E, K i witaminy z grupy B, a także potasu, magnezu, żelaza (niehemowego) oraz wapnia, fosforu, sodu, cynku.

Poza wysoką zawartością zwłaszcza witaminy C, warto podkreślić zawartość karotenoidów w rokitniku. Karotenoidy to pochodne witaminy A, silne przeciwutleniacze. W świeżych owocach rokitnika jest ich do 28 mg na 100 g. Większość karotenoidów w rokitniku stanowi znany beta-karoten, ale znaleźć można w nim także alfa- i gamma-karoten, likopen, zeaksantynę i kantaksantynę.

Właściwości i zastosowanie syropu z rokitnika

Biorąc pod uwagę zawartość poszczególnych składników charakteryzujących owoce rokitnika i przekuwając to na właściwości syropu, można powiedzieć, iż syrop z rokitnika:

• dzięki zawartości witaminy C, a także witamin A, E ma silne działanie antyoksydacyjne, chroni przed stresem oksydacyjnym, który może prowadzić do rozwoju wielu chorób i jest czynnikiem powodującym starzenie się komórek organizmu
• dzięki witaminie E (tokoferolom) może wpływać przeciwbólowo, chronić przed zwyrodnieniami, a także mieć działanie przeciwskurczowe i przeciwzakrzepowe;
• dzięki kwasom organicznym przyczynia się do gojenia ran, a także może zapobiegać chorobom układu sercowo-naczyniowego, jak udary czy zawał mięśnia sercowego;
• dzięki zawartości witaminy C dodatkowo wspomaga syntezę kolagenu, wpływając na stan skóry, chrząstek i stawów, a także ma działanie w kontekście utrzymania prawidłowej integralności błon komórkowych
• dzięki witaminie K redukuje ryzyko krwawień, ma wpływ redukujący na ryzyko stanów zapalnych i owrzodzeń żołądka, bierze udział w odbudowie i regeneracji uszkodzeń skórnych;
• dzięki tłuszczom, w tym nienasyconym kwasom tłuszczowym, ma ochronny wpływ na serce, wpływa regenerująco na skórę, może przyspieszać gojenie się ran, a także chroni błony śluzowe;
• dzięki zawartym flawonoidom redukuje ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, może zapobiegać pojawianiu się guzów, łagodzić objawy i tempo starzenia, ma też wpływ na regulowanie rytmu serca;
• dzięki fitosterolom charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym, przeciwmiażdżycowym, antybakteryjnym, może redukować stężenie cholesterolu we krwi, zmniejszać ryzyko wystąpienia wrzodów żołądka.

Z uwagi na powyższe działania, syrop z rokitnika poleca się na ogólną poprawę zdrowia oraz odporności. Mogą spożywać go dzieci, osoby starsze, a także kobiety ciężarne i karmiące. Redukuje on ryzyko wielu chorób, w tym związanych z procesami zapalnymi, chorób żołądka, serca, naczyń krwionośnych, a także chorób cywilizacyjnych – miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, nowotworów.

Warto dodać, że w badaniach wykazano, iż stężenie soku z rokitnika na poziomie 50% wystarczy do działania hamującego rozwój komórek nowotworowych. Zaś syrop zawiera sok z rokitnika w 70% stężeniu, a jest zdecydowanie smaczniejszy od kwaśno-gorzkiego soku. Działanie antynowotworowe rokitnika obejmuje: niszczenie komórek raka żołądka, hamowanie rozwoju białaczki, śmierć komórek raka szyjki macicy, niszczenie komórek raka jelita grubego, sutka, nowotworu płuc, hamowanie rozwoju raka prostaty, hamowanie powstawania substancji kancerogennych, a także zmniejszenie uszkodzeń wywołanych przez stres oksydacyjny.

W jaki sposób stosować syrop z rokitnika?

Przede wszystkim może to być dodatek do herbaty i naparów ziołowych – nie tylko nadający im słodkiego smaku, ale też wzmacniający ich prozdrowotne działanie. Syrop z rokitnika dodany na przykład do wody (niegazowanej lub gazowanej) tworzy domową, zdrową lemoniadę. Można dodać do niej też plastry dowolnych owoców, na przykład cytrusów. Najlepiej będzie smakowała lekko schłodzona. Syrop rokitnikowy może też być stosowany jako dodatek do lodów, deserów, polewa do wafli ryżowych. Można dodawać go też do drinków i różnego rodzaju alkoholi, tworząc własne, inspirujące przepisy na domowe mieszanki alkoholi. Najlepiej pasuje do świeżych, owocowych i lekkich drinków.

Dawkowanie i przeciwwskazania przy stosowaniu syropu z rokitnika

Syrop z rokitnika nie ma ograniczeń co do stosowania, jednak jak każdy produkt – warto dawkować go z rozsądkiem. Jeśli chodzi o osiągnięcie działania terapeutycznego, to regularne (codzienne) stosowanie dawki 10-50 ml wydaje się wystarczające. Jednak nie oznacza to, że koniecznie należy na tym poprzestać – jeśli chcemy wykorzystać więcej, nic nie stoi na przeszkodzie. Pamiętajmy jednocześnie jednak, że syrop z rokitnika to także źródło cukru, a więc zarówno węglowodanów prostych, jak i kalorii. Choć ma właściwości prozdrowotne, to podobnie zresztą jak miód – warto ograniczać go do minimalnej wystarczającej dawki u osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Do tej grupy należą przede wszystkim chorzy na cukrzycę i insulinooporność. Poza tą grupą, jak wcześniej wspomniano, jest to produkt generalnie bezpieczny i mogą go stosować także dzieci, starsze osoby, kobiety w ciąży i karmiące.

Syrop z rokitnika jest wartościowy, naturalny i smaczny!

Syrop z rokitnika to bardzo wartościowy, naturalny i smaczny produkt. Jego codzienne stosowanie zmniejsza ryzyko zachorowania na wiele chorób, w tym tych cywilizacyjnych. Warto wprowadzić go do jadłospisu również dlatego, że jest to bardzo proste w wykonaniu – można stosować go do posłodzenia herbaty czy jako dodatek do deserów. Syrop z rokitnika swoje działanie zawdzięcza dużej zawartości różnorodnych związków o działaniu bioaktywnym, w tym witamin, składników mineralnych, flawonoidów. Poza syropem z rokitnika, warto też pamiętać o innych przetworach z tej wyjątkowej rośliny, tym bardziej, że jest to także nasz polski, lokalny krzew, który dziko rośnie szczególnie na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Warto korzystać z lokalnych darów natury!