Estragon przyprawa - właściwości, działanie i zastosowanie estragonu

Słowo estragon pochodzi z łaciny i oznacza „małego smoka”, co odnosi się do poskręcanych korzeni tej przyprawy. Ale i moc aromatycznego estragonu budzi skojarzenia z siłami nadprzyrodzonymi.

1. Estragon - vademecum botaniczne
2. Estragonowe sny
3. Lepsze trawienie z estragonem
4. Przeciwzapalne działanie estragonu
5. Estragon a estrogen!
6. Estragon w kuchni

Dawniej wierzono nawet, że estragon swoją magiczną, smoczą mocą potrafi leczyć ukąszenia przez jadowite węże i wściekłe psy. Co ciekawe, w przeciwieństwie do innych klasycznych przypraw rozpowszechnionych w rejonie Morza Śródziemnego, jego historia jest znacznie krótsza i dopiero w średniowieczu pojawiają się pierwsze, dość sporadyczne wzmianki o leczniczym wykorzystaniu estragonu. Do powszechnego użycia zioło weszło w Anglii dopiero w XVI wieku, a w Stanach Zjednoczonych w XIX wieku. Największą miłością zapałali jednak do niego Francuzi, którym pierwsze sadzonki przywiozła ponoć w XIV w. św. Katarzyna podróżująca z darami do ówczesnego papieża, Klemensa VI. Jako naród urodzonych kuchmistrzów, ceniących niebanalne smaki, mieszkańcy kraju nad Loarą już przed kilkuset lat okrzyknęli estragon mianem „Króla Przypraw” i do dziś trzymają się tego stanowiska.

Estragon - vademecum botaniczne

Oficjalna nazwa estragonu brzmi bylica draganek, w łacinie zaś Artemisia Dracunculus. Jest to roślina należąca do rodziny astrowatych, pochodząca z środkowej Azji, a dziś uprawiana w dużych ilościach we Francji, Hiszpanii, Włoszech i Niemczech. Łodygi przy sprzyjających warunkach dorastają nawet do wysokości 1 metra i otoczone są lancetowymi listkami. Kwiatostan estragonu tworzą białe lub żółte koszyczki, które rozkwitają w okresie od sierpnia do października. Ziele można z powodzeniem uprawiać w Polsce, ale wymaga ono suchego, nasłonecznionego stanowiska, a zimą również okrycia słomą lub gałęziami świerkowymi (wytrzymuje mrozy do -10 stopni C). Roślina należy do wieloletnich, a na wiosnę można ją rozmnażać, przygotowując sadzonki z pędów starszych okazów.

Jak każde zioło, estrogen spożywany jest w niewielkich ilościach, stąd jego wartości odżywcze nie mają zasadniczego znaczenia w codziennej diecie. Dla naukowej precyzji warto jednak odnotować, że w jego liściach znajdują się spore ilości witamin - witaminy A i C, a także minerały - cynk, jod, magnez, mangan, miedź, potas, wapń i żelazo. Znacznie ciekawsze jest natomiast jest ogólne działanie estragonu na organizm…

Estragonowe sny

Podczas najazdów na terytorium Azji w X wieku Włosi przekonali się naocznie, że tamtejsze plemiona mongolskie wykorzystują silnie pachnące liście jako środek usypiający. Zioło było przez kolejne stulecia polecane przy problemach z bezsennością i, choć nadal nie znamy mechanizmów naukowych stojących za tym fenomenem, herbatka z estragonu wypita przed snem w dalszym ciągu polecana jest przez zielarzy na uspokojenie nerwów i łatwiejsze zaśnięcie. Wydaje się, że bylica draganek ma łagodzący wpływ na układ nerwowy, tłumiąc intensywność doznań i reakcji, dzięki czemu może być stosowana także w przypadku nadpobudliwości.

Lepsze trawienie z estragonem

Jednym z najbardziej popularnych zastosowań estragonu, znanym już w średniowieczu, było łagodzenie dolegliwości układu pokarmowego. Olejki eteryczne zawarte w liściach ziela (estragol, cineol, ocimen) stymulują faktycznie naturalne soki trawienne, poprawiając apetyt i pomagając przetworzyć skonsumowany posiłek. Mówi się, że działanie estragonu zaczyna się już na etapie enzymów wydzielanych ze śliną, a kończy się dopiero w jelitach. Naukowcy z Uniwersytetu Cork w Irlandii wysunęli tezę, że za dobroczynnym wpływem bylicy draganek na proces trawienia stoją także karetonoidy obecne w ziele w większych ilościach.

Estragon może być również sprzymierzeńcem cukrzyków. Badania wskazują, że zwiększa on wrażliwość organizmu na działanie insuliny i może wpływać na proces metabolizowania węglowodanów, zwiększając zużycie glukozy, a tym samym zmniejszając jej poziom we krwi.

Przeciwzapalne działanie estragonu

Już kilkaset lat temu uważano, że żucie liści bylicy draganek uśmierza ból zębów i likwiduje przykry zapach z ust. Naukowcy popierają tą ludową mądrość przytaczając wyniki badań, które dowodzą, że substancje czynne zawarte w estragonie mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwbólowe.W próbach laboratoryjnych eteryczny olejek z estragonu skutecznie zwalcza dwa bardzo rozpowszechnione szczepy bakterii, które gnębią ludzkość praktycznie na co dzień: pałeczkę E. coli oraz paciorkowca. W rozszerzonym spektrum działania estragonu znajduje również konserwacja żywności, zwalczanie zakażeń układu moczowego i oddechowego, a także uśmierzanie bólów związanych z chorobami reumatologicznymi. W kontekście tego ostatniego schorzenia poleca się łączenie kilku kropli olejku estragonowego z olejem bazowym (np. z migdałów czy oliwek) i masowanie miksturą bolących stawów.

Estragon a estrogen!

Jeśli kogoś dziwiłaby zaskakująca zbieżność nazw, to wyjaśniamy, że choć etymologicznie są to dwa zupełnie różne pojęcia, w rzeczywistości jedno ma z drugim całkiem dużo wspólnego. Otóż bowiem estragon wywiera dość zaskakujący wpływ na kobiecy układ hormonalny, łagodząc bóle okołomiesiączkowe, a przed wszystkim prowokując pojawienie się menstruacji. Jest to wiadomość ważna szczególnie dla pań cierpiących na zaburzenia miesiączkowania przebiegające z długimi okresami bez krwawień. Bylica draganek pomaga również poradzić sobie z typowymi obrzmieniami w drugiej części cyklu, ograniczając poziom wody zatrzymywanej w organizmie.

Estragon jest ziołem bardzo ciekawym w smaku, lekko anyżowym i intensywnym, ale dość łatwo tracącym aromat po wysuszeniu – stąd najlepiej jest mrozić świeże liście. W kuchni idealnie łączy z musztardą i octem i bywa często wykorzystywany do doprawiania mięsa, zup, jajek, potraw warzywnych, a w szczególności kiszonek.

Estragon w kuchni

Pomidorowa zupa krem z estragonem

Składniki:

• 2 kg pomidorów
• 2 cebule
• 4 ząbki czosnku
• 4 szklanki bulionu warzywnego
• ¼ szklanki oliwy z oliwek
• 2 łyżki posiekanych liści świeżego estragonu
• sól, pieprz

Przygotowanie:
Pomidory i cebule kroimy na ćwiartki i układamy w żaroodpornym naczyniu wysmarowanym olejem. Pieczemy w temperaturze 200 stopni ok. 30-40 minut, aż cebula zmięknie. Przekładamy warzywa do garnka, zalewamy gorącym bulionem i gotujemy na małym ogniu ok. 15 minut. Doprawiamy, solą, pieprzem, zmiażdżonym czosnkiem i estragonem, a następnie miksujemy do uzyskania gładkiej konsystencji. Podajemy z grzanką i przybraniem ze świeżego estragonu.


Kurczak w estragonie

Składniki:

• 4 oczyszczone połówki piersi z kurczaka
• 2 łyżki musztardy Dijon
• 1 łyżka miodu
• 3 żabki czosnku
• 1 łyżka soku z cytryny
• 1 łyżeczka suszonego estragonu lub świeżego
• sól morska i pieprz zielony

Przygotowanie:
Musztardę, miód i sok z cytryny ubijamy w małej miseczce. Dodajemy estragon i zmiażdżony czosnek. Na jedną stronę każdej z osuszonych piersi z kurczaka nakładamy warstwę sosu musztardowego i układamy tą stroną w dół w żaroodpornym naczyniu. Resztę sosu wylewamy na wierzch i przykrywamy pokrywką. Pieczemy w temperaturze 160 stopni ok. 30 minut, obracając po upływie połowy czasu.


Estragonowa sałatka ziemniaczana

Składniki:

• 1 kg młodych ziemniaków
• 1 cebula
• 4 ogórki konserwowe
• 1 łyżka posiekanych liści świeżego estragonu
• garść orzechów włoskich
• 1 łyżka miodu
• 4 łyżki oliwy z oliwek
• 2 łyżki musztardy Dijon
• 1 łyżka octu jabłkowego
• sól kamienna, pieprz biały

Przygotowanie:
Ziemniaki gotujemy w mundurkach, uważając, aby się nie rozgotowały. Orzechy kroimy na duże kawałki i prażymy przez kilka minut na suchej blasze w piekarniku w temperaturze 200 stopni. Ocet, musztardę, miód i olej wlewamy do małego słoiczka wraz z solą i pieprzem. Zakręcamy i intensywnie wstrząsamy, aż sos nabierze kremowej konsystencji. Ziemniaki kroimy na ćwiartki, dodajemy pokrojoną w kostkę, sparzoną cebulę, szatkowane drobno ogórki, estragon i orzechy. Polewamy sosem i mieszamy. Sałatkę podajemy lekko podgrzaną lub w temperaturze pokojowej.Jak widać, przy pomocy estragonu można stworzyć nie tylko aromatyczną zupę, ale i całe drugie danie. Prawdziwi zapaleńcy nie poprzestają jednak nawet na tym – owocowe sałatki czy czekoladowy krem z estragonem to ponoć specjały, które otwierają nową głębię w pojęciu deseru! Jedno jest pewne – na słodko, czy na słono - z estragonem warto się zaprzyjaźnić!

Bibliografia

1. “http://www.ourherbgarden.com/herb-history/tarragon.html”; data dostępu: 2018-02-23
2. “https://www.healthbenefitstimes.com/tarragon/”; data dostępu: 2018-02-23
3. “https://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-661-tarragon.aspx?activeingredientid=661&”; data dostępu: 2018-02-23
4. “https://www.herbwisdom.com/herb-tarragon.html”; data dostępu: 2018-02-23