Chinkali – właściwości i skład. Przepis na chinkali

Kuchnia gruzińska nie ma sobie równych. Obok chaczapuri, na tamtejszych stołach królują soczyste pierożki chinkali. To jedno z najbardziej charakterystycznych, najsmaczniejszych, najpopularniejszych i najtańszych dań, którym bez końca można zajadać się w Gruzji. To sakiewki z ciasta pierogowego, które we wnętrzu skrywają mięsny farsz zatopiony w aromatycznym rosołku. W czym zatem tkwi ich sekret?

Chinkali – co to takiego?

Chinkali (można spotkać się również z pisownią khinkali) robią ogromna furorę nie tylko w samej Gruzji, ale również w gruzińskich restauracjach na całym świecie. To nic innego, jak pierożki uformowane w kształcie zakręconych sakiewek. Zawartość jest różna, choć najbardziej popularne są te z mięsem. Możemy wybrać również opcję wegetariańską z grzybami, słonym serem lub ziemniakami. Jednak tradycyjne chinkali wewnątrz wypełnione są mięsem z dodatkiem kolendry, które podczas gotowania puszcza sok – wówczas powstaje smakowity rosołek. To właśnie on nadaje tej potrawie niepowtarzalny smak i aromat. Ściśle określona jest również ilość zakładek w tradycyjnych sakiewkach – musi być ich dokładnie siedemnaście.

To, co również nadaje im wyjątkowości, to sposób jedzenia chinkali. Spożywając je, trzeba obejść się bez sztućców, co na początku sztuka ta może być trudna do opanowania. Wszystko dlatego, żeby rosołek nie rozlał się po talerzu – trzeba go najpierw wypić, a dopiero potem zjeść pozostałą zawartość.

Pierogi chinakli popularne są w całej Gruzji. Mają jednak konkretne miejsce pochodzenia: to górskie rejony Chewrusetii, Pszawi oraz Mtiuletii położone na północ od Tibilisi. W przygotowanie tradycyjnych pierogów angażowała się tam cała rodzina – mężczyźni siekali mięso na farsz, a kobiety zagniatały ciasto i lepiły sakiewki.

W gruzińskich restauracjach chinkali sprzedawane są na sztuki. Pierożki te są nie tylko banalnie proste w przygotowaniu, ale także bardzo tanie – jedna sztuka kosztuje w przeliczeniu kilkadziesiąt groszy. Chinkali to potrawa pochodząca z Gruzji, która cieszy się dużą popularnością, przede wszystkim pośród turystów.

Chinkali – co znajduje się w ich wnętrzu?

Podstawowym składnikiem pierożków chinkali jest mięso, zazwyczaj wołowe. Wołowina to jedno z najbardziej wartościowych mięs, pod względem zawartości składników odżywczych. To znakomite źródło łatwo przyswajalnego białka, które zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Białko jest podstawowym składnikiem krwi, limfy, mleka, hormonów i enzymów, utrzymuje odpowiednie pH płynów ustrojowych i reguluje ciśnienie krwi. Wołowina zawiera także duże ilości żelaza (jest składnikiem hemoglobiny, która transportuje tlen), dlatego jedzenie tego typu mięsa zalecane jest osobom, które maja skłonność do anemii. Innym cennym składnikiem odżywczym zawartym w wołowinie jest fosfor. To pierwiastek mineralny, który odpowiada za zdrowe i mocne kości. Poza tym jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Wieprzowina to drugi rodzaj mięsa, który wykorzystuje się w przygotowaniu tych tradycyjnych gruzińskich pierożków. Mięso wieprzowe również zawiera duże pokłady łatwo przyswajalnego białka. Poza tym bogate jest w inne witaminy i soli mineralnych. Przede wszystkim zwiera witaminy z grupy B odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Witaminy z tej grupy łagodzą napięcie nerwowe, mają pozytywny wpływ na nastrój, a także podkręcają sprawność intelektualną. Poza tym pełnią one szalenie ważną funkcję w procesach metabolicznych, m.in. uczestniczą w procesie przyswajania węglowodanów. Wieprzowina zawiera także cenne dla organizmu sole mineralne takie jak sód czy cynk. Cynk jest pierwiastkiem bardzo ważnym dla skóry, włosów i paznokci. Jego niedobór skutkuje pogorszeniem się stanu skóry oraz spowolnionym gojeniem się ran. Poza tym ma korzystny wpływ na kości oraz wspomaga leczenie reumatyzmu. Z kolei sód niezbędny jest do prawidłowego funkcjonowania organizmu – to właśnie dzięki niemu serce może sprawnie pracować, a ciśnienie krwi jest na odpowiednim poziomie.

Cebula, która również jest znaczącym dodatkiem w gruzińskich pierożkach, od stuleci znana jest ze swoich właściwości leczniczych. Doceniana jest głównie ze względu na swoje właściwości lecznicze. Warzywo to bogate jest w substancje bakteriobójcze i witaminę C, dzięki czemu skutecznie zwalcza przeziębienie i podkręca odporność. Ponadto cebula znalazła zastosowanie jako skuteczny środek zwalczający kaca, wrzody i redukujący blizny. Witamina C, która występuje w cebuli usprawnia transport składników między komórkami, jest też niezbędnym składnikiem procesu powstawania tkanki łącznej. Poza tym, pod łuskami cebuli kryje się fosfor, magnez, siarka, cynk oraz krzem, a wiec minerały wzmacniające ogólną odporność organizmu i blokujące rozwój wszelkich infekcji i chorób.

To, co również znajduje się w składzie gruzińskich sakiewek to kolendra. Roślina ta od wieków stosowana jest w medycynie naturalnej jako składnik mieszanek ziołowych, które stosuje się przy podejrzeniu pojawienia się pasożytów jelitowych. Spożywanie kolendry zalecane jest osobom, które borykają się miedzy innymi z uporczywymi wzdęciami jelit czy częstym bólem brzucha. Kolendra jest też skuteczna w walce z biegunkami czy zapaleniem błony śluzowej żołądka. Co więcej, liście kolendry wiążą toksyczne metale ciężkie, a to pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu. Dieta bogata w potrawy z dodatkiem kolendry pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu, poziom cukru we krwi oraz redukuje ciśnienie tętnicze.

Chinkali w kuchni

Tradycyjne chinkali

Składniki:

• 1 kg mąki pszennej
• 2-3 łyżeczki soli
• 2 szklanki ciepłej wody
• 2-3 łyżki oleju
• 500 g mielonej wołowiny
• 500 g mielonej wieprzowiny
• 2 cebule
• 250 ml rosołu lub bulionu warzywnego
• ½ łyżeczki świeżo zmielonego czarnego pieprzu
• 1 łyżeczka posiekanej kolendry
• 3 łyżki posiekanej natki pietruszki

Przygotowanie:
Na stolnicę wsypujemy prawie cała mąkę. Na środku robimy dołek i wlewamy 2 szklanki ciepłej wody, 2 łyżki oleju i łyżeczkę soli. Zagniatamy elastyczne ciasto, w razie potrzeby podsypujemy mąką, by nie kleiło się, a następnie rozwałkowujemy. Obieramy cebule i podsmażamy je na jednej łyżce oleju, a następnie przekładamy do miski. Na rozgrzanej patelni smażymy mięso z 2 łyżkami natki, solą, pieprzem i kolendrą. Wlewamy bulion i dodajemy cebulę, dokładnie wszystko mieszamy. Za pomocą dużej szklanki, z ciasta wycinamy koła o grubości 2 mm. Na każde z nich nakładamy porcje farszu. Pieroga formujemy na kształt sakiewki, robiąc zakładki. Z górnej części ciasta robimy ogonek. Zagotujemy osolony wrzątek. Pierożki wrzucamy partiami i na małym ogniu gotujemy przez około 10-15 minut. Posypujemy natką pietruszki lub kolendrą.

Chinkali z warzywami (adżapsandali)

Składniki:

• 1,5 kg bakłażanów
• 0,5 kg pomidorów
• 2 duże czerwone słodkie papryki
• olej do smażenia
• 2 ząbki czosnku
• 2 listki laurowe
• 3 cebule
• świeża bazylia, kolendra, pietruszka – po pół pęczka każdej zieleniny
• sól kamienna, pieprz zielony i ostra papryka

Przygotowanie:
Bakłażany kroimy w grube, podłużne kawałki, solimy i odstawiamy na około 2 godziny. Po upływie tego czasu delikatnie odsączamy kawałki z soku, który wydzieli się pod wpływem soli. W głębokim rondlu z grubym dnem podsmażamy na oleju  drobno posiekaną cebulę, następnie dodajemy odsączone bakłażany i całość podsmażamy. Dodajemy listki laurowe i słodką paprykę pokrojona w podłużne paski. Kiedy bakłażany będą miękkie, dodajemy do nich pokrojone w kostkę pomidory (obrane ze skórek) i wszystkie składniki dusimy razem przez około 10 minut. Na końcu wsypujemy poszatkowane świeże zioła, czosnek, doprawiamy solą, pieprzem i sproszkowaną ostrą papryczką. Odstawiamy z gazu. Powstały farsz warzywny układamy na okrągłe krążki z ciasta i zawijamy w sakiewki. Gotujemy przez 10-15 minut.

Czy warto jeść chinkali?

Jeśli jesteście miłośnikami pierogów, z całą pewnością gruzińskie sakiewki przypadną wam do gustu. Co prawda zawartością nie wyróżniają się na tle innych tego typu potraw, ale to właśnie kształt i dodatki nadają im wyjątkowości. Wszystko za sprawą aromatycznej kolendry i bulionu, który skrywa się we wnętrzu chinkali. Poza tym, specyficzny sposób jedzenia tych gruzińskich pierożków – bez użycia sztućców – dodaje im atrakcyjności. Zdecydowanie warto zasmakować tego gruzińskiego specjału, nie na darmo robią ogromną furorę w całej Gruzji.