Hamburger – właściwości, skład i rodzaje hamburgera

Nie ma chyba innego dania, które tak bardzo kojarzy się z amerykańską kuchnią i kulturą niż hamburger. Nie ma chyba też osoby, która chociaż raz nie spróbowałaby tej kanapki. To prawdziwy kulinarny symbol tego kraju. Chociaż Amerykanie są bardzo dumni z tego dania, tak naprawdę hamburger ma niemieckie korzenie. Co warto wiedzieć o tej popularnej kanapce?

Hamburger – co to takiego?

Hamburger to danie typu fast food (kanapka) ze smażonym (lub grillowanym) kotletem przygotowanym z wołowego mięsa mielonego (lub siekanego) oraz dodatkiem ulubionego sosu (np. majonezowego, salsa, ketchup czy barbecue) i świeżych warzyw (sałata, pomidor, cebula). Wszystkie te składniki umieszczone są między dwoma kawałkami lekko pieczonej, przekrojonej bułki pszennej.

Niestety hamburger nie zalicza się do dań ani zdrowych, ani niskokalorycznych. Poza tym, bardzo często potrawa ta serwowana jest w obecności frytek i słodkich napojów. Jednak coraz większą popularnością cieszą się burgery w wersji wegetariańskiej i wegańskiej, które z kolei są pełnowartościowym posiłkiem.

Istnieją dwie teorie o pochodzeniu tej kanapki. Jedna z nich mówi, że historia hamburgera sięga XV wieku i ku zaskoczeniu wszystkich, nie pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, ale z Niemiec, a konkretniej z Hamburga – stąd też wzięła się nazwa tej kanapki. Właśnie w tym niemieckim mieście pojawiły się pierwsze kotlety na bazie siekanej wołowiny. Dopiero pod koniec XV wieku wraz emigrantami, potrawa ta powędrowała na Zachód. Jednak hamburgery, jakie aktualnie znamy, pojawiły się w XIX stuleciu za sprawą Charlesa Nagreena. To właśnie on sprawił, że grillowane wołowe kotlety znalazły się pomiędzy dwiema pajdami chleba, co sprawiło, że danie to uzyskało znany nam obecnie kształt hamburgera. W 1921 roku w Stanach Zjednoczonych powstała pierwsza restauracja, która specjalizowała się w przygotowaniu tego dania.

Według drugiej teorii, hamburger jest daniem kuchni tatarskiej z XIX stulecia. Pierwsze przygotowanie tego dania było mało apetyczne. Kawałki wołowiny Tatarzy wkładali pod siodło, a w trakcie jazdy konnej były rozgniatane. Dopiero wtedy wyjmowano je i pieczono nad ogniem.

Z czasem hamburger ewoluował – zaczęto dodawać do niego różne dodatki, np. ser i tak powstał cheeseburger. Zamiast mielonego mięsa wołowego pomiędzy bułkę wkładano kurczaka (chickenburger) lub kawałki ryby (fishburger). Pierwszą siecią restauracji typu fast food, która zaczęła serwować różne rodzaje hamburgera to McDonad’s, która do dnia dzisiejszego cieszy się ogromną popularnością. Co ciekawe, 28 maja obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Burgera.

Właściwości prozdrowotne hamburgera

Hamburgery z restauracji typu fast food niestety nie posiadają żadnych wartości odżywczych. Co więcej, są to jedynie puste kalorie, które nie zapewniają sytości oraz przyczyniają się do powstawania wielu chorób. Inaczej jest w przypadku kanapek przygotowanych ze świeżych składników w domowym zaciszu. W takim hamburgerze wówczas znajdziemy witaminy takie jak: witamina A, C, B12, kwas foliowy, tiamina, ryboflawina, niacyna. Inne składniki hamburgera to minerały, na przykład sód, potas, cynk oraz sterole (cholesterol) i woda.

Witaminy B12 nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. Zwana także kobalaminą (ze względu na obecność kobaltu) lub czerwoną witaminą, to związek, którego właściwości zdrowotne są nie do przeceniania. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego i pokarmowego. Witamina B12 może także uchronić przed chorobą Alzheimera, nowotworami, a także dba o nasze zdrowie psychiczne. Co więcej, witamina B12 jest niezbędna w przebiegu wielu przemian metabolicznych i energetycznych, umożliwia syntezę kwasów nukleinowych, poprawia funkcjonowanie układu immunologicznego człowieka, wpływa na produkcję i dojrzewanie krwinek czerwonych, ma korzystny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, wpływa na prawidłowy wzrost i podział komórek oraz zmniejsza uczucie zmęczenia.

Pozostałe witaminy z grupy B (tiamina, ryboflawina, niacyna) odpowiadają przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego: łagodzą napięcie nerwowe, poprawiają nastrój i sprawność intelektualną. Biorą także udział w procesach metabolicznych, uczestniczą w procesie przyswajania węglowodanów – w zamianie glukozy na energię, która jest dostarczana między innymi do mózgu. Poza tym witaminy z grupy B mają wpływ na cały organizm: na nerwy, serce, skórę, mięśnie czy układ naczyniowy. Bez nich nasz organizm nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować.

Witamina C, która wchodzi w skład hamburgera, znakomicie wpływa na wzmocnienie układu odpornościowego. Dzięki temu możemy uniknąć różnych chorób układu oddechowego, takich jak przeziębienie, zapalenie oskrzeli, alergie, grypa, astma. Co więcej, zawarte w niej związki przeciwutleniające, odpowiedzialne są za spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusów i bakterii.

Natomiast potas, który także siedzi w hamburgerze, bierze udział w procesach syntezy, czyli budowy aminokwasów i białek. Jest też niezbędny w cyklach, w których nasze komórki produkują energię. Co więcej, potas wspomaga wydzielanie insuliny, reguluje ciśnienie krwi oraz bierze udział w regulacji pracy serca i innych mięśni. Ponadto, pomaga zachować równowagę kwasowo-zasadową, dzięki czemu utrzymuje homeostazę całego organizmu.

Hamburger w kuchni

Przepis na tradycyjnego hamburgera

Składniki:

• 300 g mielonej wołowiny
• 4 bułki z ziarnem sezamowym
• 3 żółtka
• 4 liście sałaty
• 1 pomidor
• 4 łyżki oleju
• 2 łyżki majonezu
• sól i pieprz

Przygotowanie:
Mięso mielone łączymy z żółtkami, doprawiamy solą i pieprzem, dokładnie mieszamy. Formujemy cztery płaskie kotleciki. Smażymy je na patelni na rozgrzanym oleju (po 3 minuty z każdej strony). Bułki kroimy na pół, a na każdej z nich kładziemy kotlet. Wkładamy do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni Celsjusza i pieczemy przez 5 minut. Następnie górną część każdej bułki smarujemy majonezem, układamy sałatę i plasterek pomidora. Hamburgery serwujemy od razu po przygotowaniu.

Przepis na wegetariańskiego hamburgera

Składniki:

• 4 bułki pszenne
• 2 średnie cukinie
• 1 czerwona cebula
• 1 puszka fasoli białej
• 1 jajko
• 3-4 ząbki czosnku
• kilka kawałków papryczki jalapeño
• 1 pokruszona bułka pszenna lub bułka tarta
• 1 płaska łyżeczka ostrej papryki
• garść mąki do oprószenia hamburgerów przed smażeniem
• sól kamienna i pieprz zielony
• 1 pomidor
• roszponka
• 1 cebula

Przygotowanie:
Cukinie ścieramy na tarce o małych oczkach. Startą masę wykładamy na ręcznik papierowy, by sok się wchłonął. Cebulę czerwoną kroimy w kostkę i podsmażamy na patelni z wyciśniętym czosnkiem. Fasolę odcedzamy i miksujemy przy użyciu blendera. W dużym naczyniu łączymy startą cukinię, zmiksowaną fasolę, usmażoną cebulę z czosnkiem oraz drobno posiekane papryczki jalapeño. Doprawiamy ostrą, czerwoną papryką, pieprzem i solą, wbijamy całe jajko i dokładnie mieszamy. Na końcu dodajemy pokruszone kawałki bułki (lub bułkę tartą) tak, aby powstała konsystencja przypominająca kotlety mielone. Formujemy kotleciki, oprószamy w mące i smażymy na rozgrzanej patelni do zarumienienia z obu stron. Bułki podpiekamy w piekarniku, kroimy na pół, smarujemy ulubionym sosem (np. salsą albo barbecue), nakładamy pozostałe warzywa i kotleciki. Podajemy od razu po przygotowaniu.

Czy warto jeść hamburgera?

Własnoręcznie przygotowany ze świeżych składników hamburger, z pełnowartościowego mięsa i dodatków będzie stanowił nie tylko smaczne, ale także zdrowe pożywienie. Tradycyjnego hamburgera możemy także zamienić na wegetariańską lub wegańską wersję, która z kolei będzie stanowić pełnowartościowy posiłek. Jeśli mamy ochotę na przygotowanie hamburgera, warto dodać do niego jak największą ilością świeżych warzyw, np. sałaty, ogórka, pomidora czy surówki z kapusty. Zamiast pszennej bułki, można również sięgnąć po jej pełnoziarnistą wersję. Natomiast hamburgery serwowane w barach szybkiej obsługi nie dostarczą nam żadnych wartości odżywczych. Co więcej, hamburgerowe fast foody powodują przyrost masy ciała oraz przyczyniają się do rozwoju wielu chorób (np. układu krążenia, cukrzycy i zaburzeniom trawienia) prowadzących do śmierci. Chociaż są smaczne i kuszą rozmaitością kanapek, należy się ich wystrzegać.