Maliny owoce – właściwości, witaminy i wartości odżywcze malin

„Polskie dziewczyny są jak Maliny”, nic dziwnego! Słodkie owoce kojarzą się z latem i słońcem, maliny w naszym kraju zbiera się przecież właśnie w miesiącach letnich. Maliny kryją w sobie szereg zdrowotnych właściwości. W ziołolecznictwie i medycynie wykorzystuje się niemal każdą część krzewu maliny, począwszy od gałęzi, poprzez liście aż po soczyste owoce. Choć nie wszystkie właściwości malin są potwierdzone naukowo, nasze babcie są o nich święcie przekonane, a sok z malin na zimę króluje w niemal każdej kuchni. Chcesz dowiedzieć się jakie to właściwości drzemią w tych małych owocach? Zapraszamy do lektury…. !

Maliny z Azji i z Ameryki

Istnieją dwie tezy dotyczące pochodzenia malin: podobno pochodzą z dwóch miejsc równolegle – z Azji Mniejszej i Ameryki Północnej. Dzikie maliny rosną w zagajnikach i lasach, przy polnych drogach i w zaroślach. Znane są już od czasów prehistorycznych! Wykopaliska wskazują, że maliny stanowią część diety człowieka już od paleolitu. Pierwsze zapiski dotyczące tego owocu pochodzą z IV w. i są to zapiski rzymskiego pisarza Palladiusa. Żołnierze w pierwszych wiekach naszej ery, idąc na wojnę zabierali ze sobą suszone owoce malin jako prowiant. To również dzięki nim roślina rozprzestrzeniła się po całej Europie i zagościła w Wielkiej Brytanii, gdzie znalazła dla siebie dobre warunki i zaczęła być na prawdę doceniana.

Mityczny kolor malin

Opowieść o malinach tłumaczącą ich barwę znajdziemy już w mitologii greckiej. Grecy wierzyli, że w zamierzchłych czasach maliny były białe! Nimfa Ida opiekująca się małym Zeusem, gdy dziecko wpadło w płacz chciała go uspokoić darując mu owoce. Pochylając się nad krzewem, Ida ukłuła się kolcem w palec i na białe maliny spadła kropla krwi. Od tego czasu maliny zmieniły kolor na czerwone, zyskały piękną woń oraz słodycz. Nazwa naukowa na czerwone maliny, Rubusidaeus, oznacza dosłownie „krzak jeżyny Idy”, nazwany tak na cześć niańki Zeusa. W czasach hellenistycznych maliny kojarzone były z płodnością.

Maliny – czarne czy czerwone?

Istnieją dwie podstawowe odmiany rośliny nazywanej 'malina’, co bardzo ładne widać w języku angielskim, natomiast w polskim, wcale nie jest to tak oczywiste – raspberry i black raspberry – czyli malina i jeżyna. Z punktu widzenia botaniki te dwa krzewy zaliczane są do gatunku malin! Maliny, które kojarzymy z czerwono – różowym kolorem, to odmiana nazwana maliną właściwą.

To nie wszystko! Nieco rzadszą odmianą, właściwą dla krajów północy, są maliny w kolorze złotym. A jedna z odmian maliny – malina moroszka – jest w Polsce pod ochroną. Szacuje się, że malina ma ponad 200 gatunków odmian. Warto wiedzieć, że nasz kraj jest jednym z największych producentów malin na świecie! Znajdujemy się w pierwszej piątce krajów o największej produkcji maliny.

Maliny – witaminy i wartości odżywcze

Już w średniowieczu stosowano napary z liści malin oraz syropy i soki owocowe lecząc różnorakie bóle i schorzenia. Najczęściej używamy syropu malinowego w przypadku przeziębienia, maliny mają działanie przeciwgorączkowe i pobudzają gruczoły potowe. Pot, parując ze skóry powoduje obniżenie temperatury. Maliny zwierają tłuszcz, białko, węglowodany, błonnik, cukry, kwasy organiczne – cytrynowy, jabłkowy, salicylowy oraz wiele witamin – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C, D, E i K i sole mineralne – cynk, fosfor, magnez, miedź, potas, sód, wapń i żelazo. Ich liście bogate są w garbniki, flawonoidy, związki żywicowe oraz pektyny. Maliny, dzięki bardzo dużej zawartości rozmaitych substancji odżywczych, skutecznie wzmacniają cały organizm.

Maliny w walce z rakiem i candidą

Napary z liści malin działają przeciwbakteryjnie i ściągająco. Jagody mogą być stosowane w zapobieganiu wzrostowi Candida albicans, sprawcy infekcji pochwy i zespołu jelita drażliwego. Maliny, podobnie jak jeżyny i winogrona, zawierają również substancje spowalniające rozprzestrzenianie się raka.

Owoce te stopują wzrost enzymów metaloproteinazy, które umożliwiają rakowi 'rozchodzenie się’ po organizmie. Są też jednymi z owoców o największej zawartości przeciwutleniaczy. Substancje zwane ellagitannins (ang.) są unikalne dla malin i uważa się przyczynić się do zwiększenia aktywności antyoksydacyjnej w owocach.

Maliny szczególnie dla kobiet

Maliny uznawane są za naturalny środek uśmierzający bóle menstruacyjne, a wywar z suszonych liści malin w medycynie ludowej służył jako środek przyspieszający poród. Czy tak jest na pewno? Tego nie wiadomo, nie ma badań które potwierdzają lub zaprzeczają tym przypuszczeniem. Pewne jest jednak, że maliny wzmacniają mięśnie macicy, dzięki czemu poród jest szybszy i mniej bolesny. Należy pamiętać o tym, że w trakcie ciąży należy ostrożnie obchodzić się z malinami! Picie malinowej herbaty po porodzie jest uznanym środkiem na zwiększenie produkcji mleka.

Maliny to pierwsza pomoc w oparzeniach

Taniny zawarte w suszonych liściach maliny łagodzą oparzenia słoneczne i pomagają na drobne oparzenia skóry. Okład z liści może być używany również jako tonik do twarzy dzięki właściwościom ściągającym.

Maliny mogą redukować oznaki starzenia

Maliny to skarbnica przeciwutleniaczy. Związki chroniące zdrowie zostały powiązane z niższymi wskaźnikami chorób serca, raka, cukrzycy i otyłości. Przeciwutleniacze malinowe pomagają również zmniejszyć stan zapalny, znany wyzwalacz przedwczesnego starzenia. Dlatego bogate w ochronne związki roślinne zwane polifenolami, maliny mogą pomóc zredukować zmarszczki. Owoce są również bogate w witaminę C, która jest ważna dla produkcji kolagenu i może chronić skórę przed uszkodzeniem promieniowaniem UV. W ośmiotygodniowym badaniu starzejące się szczury karmione dietą zawierającą 1% lub 2% malin wykazały poprawę funkcji motorycznych, w tym równowagi i siły (Barbara Shukitt-Hale i in.; 2017).

Maliny kontra cukrzyca

Maliny prawdopodobnie nie podniosą poziomu cukru we krwi. Indeks glikemiczny (GI) jest miarą tego, jak szybko dana żywność zwiększa poziom cukru we krwi. Chociaż GI dla malin nie zostało określone, większość jagód należy do kategorii o niskim indeksie glikemicznym. Dodatkowo badania pokazują, że maliny mogą obniżać poziom cukru we krwi i poprawiać insulinooporność. Myszy karmione liofilizowanymi czerwonymi malinami wraz z dietą wysokotłuszczową miały niższy poziom cukru we krwi i mniejszą oporność na insulinę niż grupa kontrolna (Liang Zhao i in., 2018). Myszy karmione malinami również wykazywały mniej dowodów na stłuszczenie wątroby. Ponadto maliny są bogate w taniny, które blokują alfa-amylazę, enzym trawienny niezbędny do rozkładania skrobi. Blokując alfa-amylazę, maliny mogą zmniejszać liczbę wchłanianych węglowodanów po posiłku, co zmniejsza wpływ na poziom cukru we krwi.

Maliny wyostrzają pamięć

Maliny pomagają przeciwdziałać stresowi oksydacyjnemu. Ponieważ stres oksydacyjny jest czynnikiem sprawczym chorób takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona, maliny mogą być pokarmem wspomagającym pracę mózgu. Wykazano również, że flawonoidy w jagodach poprawiają koordynację, pamięć i nastrój. Jagody pomagają w ogólnym „porządkowaniu” mózgu, usuwając toksyczne białka związane z dysfunkcją tego organu.

Ekologia.pl poleca

Ekologiczna żywność

Sok z pigwy – naturalny lek na żołądek i jelita

Kuchnia

Ser limburger - charakterystyka i sposoby podania

Maliny w kuchni

Ze względu na słodki smak i piękny aromat, maliny chętnie wykorzystuje się do produkcji deserów i różnorakich przetworów. Mus malinowy jest świetnym dodatkiem do lodów i ciast. Od wieków maliny doskonale łączą się z czekoladą. Warto przygotować się na zimę, gdy brakuje świeżych owoców. Maliny są doskonałym owocem nadającym się do mrożenia, zachowują przy tym wszystkie zdrowotne właściwości.

Praktycznie przez cały rok możemy sporządzać z nich pyszne koktajle i musy. Aby zachować smak lata na zimowe wieczory można też przygotować dżem malinowy lub konfitury. Na zimowe przeziębienia najlepiej nadaje się sok z malin, bardzo łatwy do zrobienia. Maliny pasują również jako dodatek do mięs, szczególnie do wołowiny. Dobrze komponują się z sałatkami podawanymi z octem balsamicznym. Aromatyczne owoce są również składnikiem nalewek i likierów, które doskonale rozgrzewają w zimowe dni i pomagają na przemarznięcia. Najpopularniejsze są jednak świeże owoce, więc korzystajmy jak najwięcej z ich dobrodziejstw w trakcie lata!

Koktajl malinowe szaleństwo

Składniki:

• 50 dag mrożonych lub świeżych malin
• 1 duży jogurt naturalny
• 1/3 szklanki cukru lub 3 łyżki miodu
• opcjonalnie szczypta wanilii
• mięta do dekoracji

Przygotowanie:
Do dużego naczynia wsypać czyste, opłukane maliny. Dodać jogurt i cukier. Miksować blenderem aż do połączenia składników i uzyskania jednolitej konsystencji. Do koktajlu dodać można lody śmietankowe lub waniliowe. Udekorować listkiem mięty.
I gotowe!

Maliny – korzystajmy póki są!

Maliny to jadalne owoce rośliny z rodziny różowatych. Istnieje wiele rodzajów malin — w tym czarne, fioletowe i złote — ale najbardziej rozpowszechniona jest malina czerwona, czyli Rubus idaeus. Czerwone maliny pochodzą z Europy i północnej Azji i są uprawiane w klimacie umiarkowanym na całym świecie. Słodkie owoce mają wiele cennych właściwości, ale niestety mają tez krótki termin przydatności do spożycia i są zbierane tylko w miesiącach letnich i jesiennych. Dlatego korzystajmy z malin na wszelkie możliwe sposoby, zanim znikną ze straganów i sklepowych półek.

Ekologia.pl poleca

Kuchnia

Ceviche – peruwiańska sałatka z owocami morza

Ekologiczna żywność

W Polsce przybywa ekologicznych producentów

Ciekawostki

Które superowoce mają najwięcej witamin

Ekologiczna żywność

Serek homogenizowany szkodliwy dla zdrowia?

Ekologiczna żywność

Perłowa czy pęczak? Poznaj zalety kaszy jęczmiennej

Motoryzacja

Citroen zaprezentuje prototypy ekologicznych napędów

Ekologiczna żywność

Mąka kukurydziana – bezglutenowe źródło zdrowia

Ekologiczna żywność

Wody lecznicze – źródłem składników mineralnych w codziennej diecie

Ekologiczna żywność

Cząber - pieprz naszych przodków

Eko technologie

Biobutelki PLA

Motoryzacja

Warzywny bolid zasilany czekoladą wystartuje w Formuła 3

Kuchnia

Co ma do zaoferowania kuchnia francuska?

Zobacz więcej