Płatki jęczmienne – właściwości, skład i wykorzystanie płatków jęczmiennych
Mówi się, że śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Pierwsze pożywienie powinno być obfite i pełnowartościowe, by dodać energii do działania. Płatki jęczmienne to znakomita propozycja na pyszne, zdrowe i pożywne śniadanie oraz alternatywa dla innych popularnych płatków śniadaniowych. To także naturalne i źródło cennych dla zdrowia składników odżywczych, a dodatek ulubionych owoców czy przypraw sprawia, że trudno im się oprzeć. Co warto wiedzieć o płatkach jęczmiennych? Jak skomponować z nich pyszne i zdrowe śniadanie?
Płatki jęczmienne – co to takiego?
Jęczmień to rodzaj zboża, który rośnie głównie w klimacie umiarkowanym. To jedno z pierwszych ziaren uprawianych przez starożytne cywilizacje – jęczmień znano i uprawiano w Egipcie ponad 10 tys. lat temu. Co więcej, jęczmień jest czwartym najczęściej produkowanym na świecie (po kukurydzy, ryżu i pszenicy) zbożem. W rejonie Afryki i Bliskiego Wschodu z jęczmienia wytwarzane są tamtejsze narodowe dania oraz stosowany jest także jako dodatek do herbaty. Natomiast w naszym kręgu kulturowym jest niedoceniany, a szkoda, bo zboże to posiada szereg cennych właściwości prozdrowotnych. Jęczmień uprawiany jest głównie z przeznaczeniem na paszę dla zwierząt hodowlanych. Wykorzystuje się go również przy produkcji piwa i whisky.
Płatki jęczmienne wytwarzane są z ziaren jęczmienia z pełnego przemiału. W trakcie produkcji ziarna pozbawiane są plewki i okrywy owocowo-nasiennej. W wyniku intensywnego obłuszczania ziaren jęczmienia oplewionego pozyskuje się kaszę oraz płatki jęczmienne. Końcowy produkt obróbki, czyli właśnie płatki są cennym źródłem wielu substancji odżywczych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Chociaż bogate są w witaminy i minerały, to płatki posiadają ich znacznie mniej niż ziarno jęczmienia.
Płatki jęczmienne mają jasnobeżowy kolor, są spłaszczone i krojone, posiadają konsystencję do żucia, zaś w smaku wyczuwalna jest łagodna orzechowa nuta. Można je wykorzystywać jako zdrową alternatywę dla owsianki, jaglanki, musli, jako składnik deserów, ciast, chleba oraz zagęszczacz do zup i sosów.
Właściwości prozdrowotne płatków jęczmiennych
Wszelkie właściwości prozdrowotne płatki jęczmienne zależne są od ziarna, od którego pochodzą. To przede wszystkim jest to znakomite źródło błonnika pokarmowego. Substancja ta odpowiada za właściwy metabolizm, reguluję pracę jelit, a tym samym sprzyja odchudzaniu oraz utrzymaniu szczupłej sylwetki. Błonnik daje uczucie sytości na długi czas oraz pobudza jelita do działania. Substancja ta wpływa również na zmniejszenie wchłaniania złego cholesterolu, a także sprzyja profilaktyce cukrzycy skutecznie obniżając poziom glukozy we krwi. Dzięki temu nasz organizm jest chroniony przed rozwojem różnych chorób układu krwionośnego.
Płatki jęczmienne to także doskonałe źródło soli mineralnych takich jak fosfor, magnez, miedź, potas, sód, wapń i żelazo oraz witamin z grupy B. Niacyna (witamina B3) ma znakomity wpływ na stan naszych włosów i paznokci. Odpowiada też za dostarczenie energii potrzebnej do wzrostu włosów oraz za prawidłową budowę łodygi włosa. Witamina B3 zapobiega także łamaniu się paznokci oraz niweluje odkształcanie płytek. Poza tym, niacyna dba o promienny wygląd naszej skóry.
Fosfor uczestniczy także w przewodzeniu bodźców nerwowych i bierze udział w przemianach energetycznych. Poza tym znajduje się on w kwasach nukleinowych (DNA, RNA), tworzących kod genetyczny, w związku z tym jest szalenie ważnym nośnikiem informacji genetycznych.
Miedź chroni organizm człowieka przed osteoporozą, zwiększa odporność, wpływa na dobrą pracę mózgu, a nawet hamuje rozwój bakterii. Chociaż pierwiastek ten występuje w organizmie tylko w śladowej ilości, znajduje się jednak we wszystkich tkankach i jest niezbędny do ich prawidłowej pracy.
Potas to bardzo ważny pierwiastek, który zapewnia prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową organizmu. Jest również budulcem naszych mięśni, ponieważ bierze udział w procesach, w których nasze komórki syntetyzują białka. Poza tym kontroluje pracę mięśni oraz umożliwia generowanie impulsów elektrycznych w komórkach naszego ciała, w tym w komórkach mięśni serca, czyli odpowiada za każde uderzenie naszego serca.
Sód reguluje gospodarkę wodną organizmu – zatrzymuje wodę w organizmie i odpowiada za jej prawidłowe rozmieszczenie w ustroju. Co więcej, bierze udział w utrzymaniu odpowiedniego pH, czyli równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.
Wapń znajdujący się w makaronie żytnim zapewnia ochronę zębów i mocne kości, a wraz z fosforem dbają o układ kostny, zapobiegając rozwojowi osteoporozy. Właściwe stężenie wapnia w organizmie to również sprawne mięśnie, odprężone nerwy, zdrowy sen, pogodny nastrój.
Żelazo wspomaga walkę z anemią. To właśnie ten pierwiastek jest jednym ze składników krwi oraz odpowiada za transport tlenu do wszystkich komórek naszego ciała.
Płatki jęczmienne a odchudzanie
W związku z tym, że płatki jęczmienne zawierają dużo błonnika pokarmowego, są doskonałym produktem dla osób będących na diecie i dbających o sylwetkę. Mają one teksturę nadającą się do żucia, a tym samym sprawiają, że wydłuża się czas rozkładu produktu w jamie ustnej, to z kolei przyczynia się do wzrostu uczucia sytości utrzymującego się jeszcze wiele godzin po posiłku. Poza tym płatki jęczmienne obniżają ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II oraz regulują poziom cholesterolu w organizmie. Ogromne znaczenie ma również wpływ błonnika zawartego w płatkach jęczmiennych na metabolizm węglowodanów i gospodarkę insulinową.
Płatki jęczmienne korzystnie wpływają na pracę całego przewodu pokarmowego, niwelują wzdęcia, zaparcia, regulują poziom glikemii poposiłkowej oraz wpływają na profil lipidowy, dzięki czemu niwelują ryzyko wystąpienia wielu chorób i dolegliwości układu krążenia.
Płatki jęczmienne w kuchni
Płatki jęczmienne z malinami
Składniki:
- ½ szklanki płatków jęczmiennych
- 35 g malin (świeżych lub liofilizowanych)
- 400 ml mleka
- 1 ziarenko kardamonu
- 1 laska wanilii
- miód (opcjonalnie)
Przygotowanie:
Mleko gotujemy z dodatkiem kardamonu i przeciętej wzdłuż laski wanilii. Płatki zalewamy gorącym mlekiem i odstawiamy na około 5 minut, by napęczniały i zmiękły. Dodajemy miód i maliny, delikatnie mieszamy wszystkie składniki.
Płatki jęczmienne z bananem i rodzynkami
Składniki:
- 6 łyżek płatków jęczmiennych
- 150 ml wody
- 100 ml mleka kokosowego (lub innego roślinnego)
- 1 średniej wielkości banan
- garść rodzynek
- sól himalajska
- cynamon
Przygotowanie:
Do garnuszka wsypujemy płatki i zalewamy wodą. Gotujemy na małym ogniu przez 2 minuty i dodajemy odrobinę soli do smaku. Wlewamy mleko i gotujemy płatki do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Następnie gotowe płatki przelewamy do miseczki, obieramy i kroimy banana na cząstki i dorzucamy do miski. Całość posypujemy cynamonem i rodzynkami.
Płatki jęczmienne z jogurtem i owocami
Składniki:
- 6 łyżek płatków jęczmiennych
- 1 mały jogurt naturalny
- ulubione owoce (np. maliny, truskawki, banany, jagody)
- kawałek gorzkiej czekolady
- 1 łyżeczka miodu Manuka
Przygotowanie:
Płatki zalewamy wrzątkiem i czekamy aż napęcznieją. W szklance układamy warstwowo płatki, jogurt, owce – do wyczerpania wszystkich składników. Każdą warstwę osładzamy odrobiną miodu, zaś górę dekorujemy rozpuszczoną lub startą czekoladą.
Przepis na ciasteczka jęczmienne
Składniki:
- 2 szklanki płatków jęczmiennych
- 1 szklanka mąki pszennej
- ¾ szklanki cukru białego
- ¼ szklanki cukru brązowego
- 200 g masła
- 1 jajko
- ½ łyżeczki proszku do pieczenia
- ½ łyżeczki sody oczyszczonej
- szczypta soli
Przygotowanie:
Wszystkie produkty powinny mieć temperaturę pokojową. Masło ucieramy z białym cukrem. Następnie dodajemy brązowy cukier, jajko i kontynuujemy ucieranie. Proszek do pieczenia, sodę i sól mieszamy z mąką i dodajemy do masy. Wszystkie składniki mieszamy i na koniec dosypujemy płatki jęczmienne. Z powstałej masy formujemy niewielkie kulki, rozpłaszczamy w dłoniach i układamy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Musimy pamiętać, żeby zostawić duże odstępy pomiędzy ciastkami, ponieważ w trakcie pieczenia mocno rosną. Pieczemy przez około 15 minut w temperaturze 180 stopni – do uzyskania złoto-brązowego koloru. Upieczone ciastka wyjmujemy z piekarnika i czekamy aż wystygną i lekko stwardnieją, ponieważ gorące są miękkie.
Czy warto jeść płatki jęczmienne?
Płatki jęczmienne, chociaż ciągle niedoceniane w naszym rejonie, powoli zyskują w oczach miłośników zdrowego odżywiania. Nic w tym dziwnego, ponieważ są bardzo zdrowe i na długi czas zatrzymują głód. Poza tym, że bogate są w cenne substancje odżywcze niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, to wspomagają odchudzanie i dbają o zgrabną sylwetkę. To zdrowa alternatywa dla innych płatków, które zazwyczaj jadamy na śniadanie. Dodając do nich ulubione owoce, miód, orzechy, nasiona dyni i słonecznika czy przyprawy, skomponujemy zdrowy i pyszny posiłek. Płatki jęczmienne jak najczęściej powinny gościć na naszym stole.
- https://www.foodnutritiontable.com/nutritions/nutrient/?id=468; 2020-05-28;
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/295268#nutrition; 2020-05-28;
- https://www.healthline.com/nutrition/barley-benefits#section1; 2020-05-28;
- https://www.bobsredmill.com/recipes/how-to-make/basic-preparation-instructions-for-rolled-barley-flakes/; 2020-05-28;
- https://www.healthline.com/nutrition/barley#blood-sugar; 2020-05-28;
