Hot dog – właściwości, skład i rodzaje hot dogów

Z ketchupem albo z musztardą. Z ogórkami kiszonymi albo sałatką. Sposobów na wykonanie hot dogów jest tyle, ile osób, które go przyrządzają. Jednak mało kto wie, że hot dogi powstały najprawdopodobniej z potrzeby oszczędzania na sztućcach. Dziś po hot dogi sięgają ludzie w różnych częściach świata. Danie doczekało się nawet swojego święta – 4 lipca obchodzimy Światowy Dzień Hot Doga. Dowiedz się więcej o tej najsłynniejszej bułce z kiełbaską na świecie.

(Nad)zwyczajna bułka z parówką

Hot dog to popularny fast food, który składa się z bułki z kiełbaską albo parówką. Zgodnie z tradycją do środka pieczywa wkłada się parówkę, kiełbasę wiedeńską albo frankfurterkę wyprodukowane z wołowiny lub wieprzowiny. Tańsze hot dogi są często wytwarzane z przy użyciu taniego mechanicznie oddzielanego mięsa. Typowe hot dogi zawierają sód, tłuszcze nasycone i azotyn, składniki, które mogą powodować problemy zdrowotne. Zmiany w preferencjach żywieniowych i zdrowszy styl życia skłoniły producentów do wytwarzania zdrowszych wersji hot dogów z indykiem, kurczakiem czy hot dogi w wersji wegetariańskiej.

Dodatki do hot dogów różnią się w zależności od miejsca, w jakim hot dogi są przygotowywane. Najpopularniejsze sosy do tego dania to ketchup, musztarda oraz majonez. Zwykle w hot dogu znajdziemy także kawałki prażonej cebulki, kapustę kiszoną, papryczkę chili i papryczkę jalapeno, surówkę z białej kapusty oraz oliwki. Hot dog tak mocno wrósł w kulturę Zachodu, że na cześć tego dania przygotowuje się wiele konkursów ich jedzenia. Warto tu wspomnieć choćby konkurs jedzenia hot dogów Nathana i Oscara Mayera Wienermobile.

Słońce, plaża… i hot dogi

Historia hot dogów rozpoczyna się całkiem niedawno, bo w 1867 roku. Wtedy to niejaki Charles Feltman, imigrant z Frankfurtu, kupił wózek, który wykorzystał do przewożenia jedzenia sprzedawanego na plażach Coney Island. Najpierw plażowicze mogli liczyć u niego na zakup ciastek, ale Charles Feltman szybko zrezygnował z ich sprzedaży i postanowił handlować frankfurterkami, kiełbaskami, które znał ze swojego rodzinnego kraju. Jednak sprzedaż frankfurterek nie była tak opłacalna jak się spodziewał. Wysokie koszty pochłaniało nieustanne mycie, a niekiedy także dokupowanie sztućców, których kupujący nie zwrócili. Właśnie dlatego niecałe dwa lata później, w 1869 roku, Charles Feltman zaczął umieszczać kiełbaskę w bułce. Pomysł okazał się być trafiony, ponieważ danie można było zjeść w niemal każdych warunkach, również podczas spaceru.

Wiele lat później pracownik z firmy Feltmana, pochodzący z ówczesnej Galicji Nathan Handwerker postanowił rzucić pracę na rzecz założenia własnego konkurencyjnego biznesu. Handwerker zaczął sprzedawać hot dogi za połowę kwoty, którą pobierał Feltman. Tym samym zdobył przewagę nad Feltmanem. W efekcie pod marką Nathana Handwerkera do dziś są sprzedawane hot dogi na Coney Island. 

Amerykański hot dog – czyli baseball, eksperymenty i polska kiełbasa

Mniej więcej od połowy lat 70. XIX wieku hot dog stał się w Stanach Zjednoczonych popularnym daniem ulicznym. Sięgała po niego głównie ludność z klasy robotniczej, która – ze względu na to, że był niedrogi – mogła sobie na niego pozwolić. Wraz z rozpowszechnieniem się hot doga na terytorium USA, zaczęła ujawniać się twórcza natura mieszkańców, którzy tworzyli wiele regionalnych odmian hot dogów.

Jedną z ciekawszych propozycji jest hot dog o nazwie Maxwell Street Polish Chicago, w którym zamiast parówki wykorzystano polską kiełbasę. Twórca tego hot doga, niejaki Jimmy Stefanovic, pochodzący z Macedonii imigrant, oprócz naszej rodzimej kiełbaski umieścił w bułce także cebulkę. Na uwagę zasługuje również inna odmiana hot doga z polską kiełbasą, tzw. Polish Boy przygotowywana w Cleveland. Wewnątrz bułki znajdziemy również frytki, sałatkę i sos BBQ. Danie to zostało docenione przez amerykańskie ‘’Esquire’’, które określa tego hot doga ‘’ jedną z najlepszych kanapek w historii Ameryki’’. Teksańska odmiana hot doga, nazywana Chilli Dog, to połączenie amerykańskiego i meksykańskiego stylu. Ten drugi jest szczególnie widoczny w dodatkach, m.in. wspomnianej już w nazwie chili, w sosie salsa, w nachosach czy w guacamole. Ciekawy jest także pensylwański pomysł na hot doga, gdzie w rozciętej parówce umieszcza się ser, a potem parówka jest owijana boczkiem.

Amerykanie jedzą hot dogi niemal przy każdej okazji, na przykład podczas spotkań ze znajomymi w ogrodzie czy rodzinnych pikników. Współcześnie amerykańskie mecze baseballowe są kojarzone również z jedzeniem hot dogów. Ten zwyczaj sięga lat 80. XIX wieku, kiedy to na meczach rozdawano ten fast food zgromadzonym, wygłodniałym sukcesów i smacznego jedzenia, kibicom. Dziś, mimo upływu ponad stu lat, amerykańskie hot dogi nadal są bardzo popularne, o czym świadczy chociażby fakt, że rocznie Amerykanie zjadają około 20 miliardów hot dogów.

Hot dogi w różnych częściach świata

Należy jednak pamiętać, że ekspansja hot doga nie zakończyła się jedynie na Stanach Zjednoczonych. Ten fast food jest jedzony również w innych częściach globu. W Polsce znany jest od lat 80., gdzie w wielu przypadkach z powodu braku parówki zastępowano ją grzybami, zwykle pieczarkami. W ten sposób najprawdopodobniej powstało kolejne danie. W niektórych punktach gastronomicznych na terenie kraju do dziś możemy dostać bułkę z pieczarkami.

Czeski hot dog składa się z bułki z wywierconym wewnątrz otworem, w którym umieszcza się wybrany sos – zwykle musztardę lub ketchup, a następnie parówkę. Hot dogi chętnie są jedzone także u naszych zachodnich sąsiadów, zwykle podczas różnych imprez, na przykład podczas Oktoberfest. Niemiecki hot dog tradycyjnie zawiera frankfurterkę zwykle wykonaną z wieprzowiny. Nieco inną parówkę wykorzystuje się w Argentynie. Tam zwykle do hot doga używa się kiełbaski chorizo, którą zwieńcza się chimichurri, marynowaną cebulą i pomidorami. W Meksyku, gdzie podawane są z cebulą, papryczką jalapeno i grillowaną, pokrojoną papryką. Chiński hot dog bardziej przypomina pieroga i ma formę parówki umieszczonej w cieście z sezamem. W Korei parówka jest umieszczana na patyku, a jej panierkę stanowią frytki pokryte ketchupem. Dla odmiany w Guatemali parówkę podaje się w tortilli z awokado, sałatą, kapustą, cebulą i majonezem.

Dlaczego kiełbaska w bułce to ‘’hot dog’’?

Nazwa ‘’hot dog’’ zwyczajowo nawiązuje do angielskiego wyrażenia ‘’dog’’. Od XIX wieku termin ‘’dog’’ jest używany jako synonim kiełbasy niewiadomego pochodzenia. Jego popularność może wynikać z rzucanych oskarżeń, że wytwórcy kiełbasy używali psiego mięsa w swoich wyrobach. Na początku XX wieku konsumpcja psiego mięsa w Niemczech była powszechna. Podejrzenie więc, że kiełbasy, często importowane z Niemiec, zawierały psie mięso, było czasem uzasadnione.

Zdaniem niektórych historyków wyrażenie ‘’hot dog’’ w odniesieniu do kiełbasy w bułce wymyślił rysownik z gazety Thomas Aloysius „Tad” Dorgan około 1900 roku. Po raz pierwszy użył go w kreskówce rejestrującej sprzedaż hot dogów podczas meczu baseballowego. 

Hot dog – właściwości i wpływ na zdrowie

Hot dogi to danie, które zwykle zawiera w sobie przetworzone mięso, czyli parówkę. Raport Amerykańskiego Instytutu Badań nad Rakiem wykazał, że spożywanie jednej 50-gramowej porcji przetworzonego mięsa – około jednego hot doga – zwiększa ryzyko zachorowania raka jelita grubego w przyszłości o 20 procent.

Dodatkowo należałoby unikać hot dogów pakowanych próżniowo, ponieważ takie dania gotowe zwykle mają wysoką zawartość tłuszczu, soli oraz konserwantów, które w dłuższej perspektywie czasu mogą negatywnie wpłynąć na nasz organizm, prowadząc do wielu schorzeń ze strony m.in. układu pokarmowego. Z tego względu najlepiej wybierać hot dogi, które są robione z mięsa wysokiej jakości, na przykład z kiełbaski frankfurterkę i pieczywa pełnoziarnistego.

Ze względu na swój rozmiar, kształt i wszechobecne spożycie, hot dogi stanowią znaczne ryzyko zadławienia, szczególnie u dzieci. Badanie przeprowadzone w USA wykazało, że 17 procent uduszeń związane z jedzeniem wśród dzieci w wieku poniżej 10 lat było spowodowane przez hot dogi.

Jak widać, hot dogi powinniśmy jednak traktować jako danie, które jemy raz na jakiś czas, a nie codziennie.

Przepis na hot dogi

Czy da się przygotować zdrowego hot doga? Na pewno można spróbować przygotować zdrowszą wersję tego dania w domu.

Składniki:

• dwie pełnoziarniste bułki, podłużne
• dwie dobrej jakości parówki lub frankfurterki
• dwa ogórki kiszone
• garść kiełków rzeżuchy
• cztery pomidorki koktajlowe
• jedna cebulka
• pół papryki żółtej
• pół papryki czerwonej

Składniki na sos:

• jedna łyżka ketchupu
• jedna łyżeczka musztardy
• dwie łyżki jogurtu naturalnego
• pieprz i sól kamienna do smaku

Sposób przygotowania:
Ugotuj parówki lub frankfurterki. Następnie przekrój bułki wzdłuż i włóż je na około minutę na blasze wyłożonej papierem do piekarnika rozgrzanego do 230 stopni Celsjusza. W międzyczasie przygotuj sos, mieszając ze sobą wszystkie składniki. Wyjmij bułki z piekarnika i posmaruj sosem ich wnętrze. Następnie umieść w środku parówki i przyozdób wskazanymi w przepisie warzywami.

Hot dog to fast food, który niezmiennie od ponad stu lat święci tryumfy na światowym rynku kulinarnym. W wielu częściach świata je się go przy okazji imprez, meczy czy po prostu będąc na mieście. Nie przeszkadza w tym fakt, że – jak zresztą wiele innych fast foodów – hot dog nie jest zbyt zdrowy, a codzienne jego spożywanie mogłoby niekorzystnie odbić się na naszym zdrowiu. Jedzenie przetworzonego mięsa jakim są parówki może podnosić ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Nie zniechęca to jednak miłośników tego dania, którzy wciąż eksperymentują z dodatkami do hot dogów.