Kasza pszenna – właściwości i wartości odżywcze. Przepis kasza pszenna

Kasza pszenna to pojęcie nie do końca jednoznaczne. Oprócz produktu sprzedawanego pod tą właśnie nazwą gatunkową, mamy bowiem także inne rodzaje kasz, które łączy wspólne zbożowe pochodzenie. W ujęciu rodzajowym zarówno bowiem popularny w ostatnich latach bulgur, egzotyczny kuskus czy kochana przez dzieci manna są również kaszami pszennymi.

Kasza pszenna, najogólniej mówiąc, to produkt powstały poprzez obróbkę ziaren pszenicy (Tricticum L.). Proces przetwarzania może być bardzo różny i obejmować minimalistyczną interwencję, bądź też łuskanie, oczyszczanie, prażenie, łamanie, szlifowanie. W efekcie otrzymujemy produkty o różnej konsystencji oraz walorach odżywczych. Wszystkie jednak cechuje podobny smak – przyjemnie uniwersalny, lekko słodkawy, zdecydowanie najpopularniejszy ze wszystkich rodzajów zbóż.

Rodzaje kaszy pszennej

Najbardziej podstawowym rodzajem kaszy pszenicznej są całe, obłuszczone ziarna zawierające otręby i bielmo. W takiej postaci sprzedawane są w sklepach ze zdrową żywnością przede wszystkim jako pszenica na kutię. Po namoczeniu i ugotowaniu dają kaszę o wyraźnych, dużych ziarnach, zachowujących swój oryginalny kształt. Pomimo skojarzeń ze świętami można je wykorzystywać także do przyrządzania dań słodkich i słonych, a przede wszystkim sałatek wymagających sypkości składników.

Dalej mamy kasze typu bulgur czy kuskus, które powstają z ugotowanych już ziaren pszenicy, które następnie są suszone i krojone na pożądaną frakcję. Taki sposób przemysłowej obróbki skraca konsumentowi czas przygotowania posiłku, a zarazem subtelnie wpływa na smak. Zarówno bulgur, jak i kuskus powstają najczęściej z pszenicy twardej (T. durum), ale występują również w wersji pełnoziarnistej lub orkiszowej.

Wreszcie, z pszenicy zwyczajnej przygotowuje się również bardzo drobną kaszę manną, spożywaną głównie na słodko. W tym przypadku mówimy o bielmie mącznym uzyskanym w trakcie obróbki ziaren na różne frakcje kaszek otrębiastych, jak również mąki. Kasza manna bywa również częściowo spreparowana i wówczas, jako produkt błyskawiczny, przeznaczona jest do konsumpcji już po połączeniu z wrzątkiem.

Klasyczna kasza pszeniczna

Ziarna pszenicy można również poddać standardowej obróbce, takiej jaką wykorzystuje się w przypadku jęczmienia. Analogicznie otrzymujemy wówczas kaszą pszenną łamaną, która nie zawiera zarodków i częściowo oczyszczona jest z powłok. Po pokruszeniu na optymalną dla konsumpcji frakcję produkt jest dodatkowo szlifowany, co zapewnia mu pożądane walory estetyczne na talerzu.

Taka kasza pszeniczna wymaga klasycznego gotowania w wodzie przez ok. 20 minut, a w rezultacie staje się sypka i miękka. Łagodna w smaku, nie zawiera żadnych charakterystycznych, wyrazistych nut organoleptycznych, ale jest atrakcyjna dla podniebienia nawet bez dodatków.

Kasza pszenna – witaminy i wartości odżywcze

Pszenica bardzo często utożsamiana jest dzisiaj z tzw. jedzeniem śmieciowym, czyli dostarczającym nam sporej ilości kalorii bez cennych substancji odżywczych. Tak naprawdę, na owe oskarżenia zasługuje jedynie oczyszczona mąka pszeniczna, która zdominowała współczesny przemysł spożywczy, faktycznie przyczyniając się do powstania licznych niedoborów dietetycznych. Kasza pszenna natomiast, jako produkt obejmujący większą część ziarna, niesie ze sobą wiele niespodziewanych korzyści.

Zdaniem naukowców ziarna pszenicy są bowiem bardzo dobrym źródłem białka, a także błonnika spożywczego, który pomaga regulować pracę jelit i obniża ryzyko rozwoju chorób serca, raka jelita grubego oraz raka piersi. Podobną rolę pełni w kaszy skrobia oporna, która dodatkowo ogranicza wzrost poziomu cukru we krwi. Dalej, w pszenicy obecne są fruktany pełniące rolę prebiotyków oraz ułatwiające absorpcję wapnia i żelaza, a także betaina i cholina regulujące metabolizm homocysteiny, której podwyższony poziom sprzyja rozwojowi miażdżycy. Z innych związków roślinnych biologicznie czynnych warto jeszcze wymienić przeciwutleniające kwasy fenolowe, lignany o działaniu fitoestrogenowym oraz sterole obniżające ryzyko zawału serca. Z witamin i minerałów w kaszy pszennej znajdziemy przede wszystkim witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3 i B6), niezbędne dla metabolizmu i pracy mięśni oraz nerwów, jak również fosfor, magnez, miedź oraz żelazo.

Podsumowując, im bardziej „pełne” jest ziarno pszenicy, tym więcej korzyści zdrowotnych, a kasza pszenna stanowczo może być zaliczona do korzystnych dla człowieka węglowodanów. Naturalnie, jest to produkt bogaty w gluten, ale coraz większa część naukowców przychyla się do opinii, że modna na świecie krucjata promująca żywność bezglutenową, nie ma rzetelnych podstaw. Pszenicy powinni unikać ludzie chorzy na celiakię oraz uczuleni na to zboże, ale dla większości z nas jest ona cennym pokarmem, do którego przyzwyczailiśmy się już przed wiekami!

Jak wykorzystać kaszą pszenną?

Kasza pszenna to przede wszystkim dodatek do klasycznych dań obiadowych, zwłaszcza mięs z sosami czy duszonych warzyw. Z natury sypka, smakuje lepiej, jeśli okrasimy ją olejem lub roztopionym masłem, a dla koloru i witamin dobrze jest również dodać posiekaną nać – pietruszki, kopru, szczypiorku czy innego aromatycznego zioła.

Ale kasza pszenna, tak jak ryż czy bulgur, służyć może również jako podstawa dania. Wymieszana z warzywami, kawałkami mięsa, serem czy nasionami i krótko zasmażona staje się prostym do odgrzania, pożywnym daniem, które można z powodzeniem zabrać na piknik lub do pracy. Na tej samej zasadzie z kaszy pszennej przygotowuje się sałatki, które doskonale smakują również na zimno.

Wreszcie, kasza pszenna to także doskonały surowiec do przyrządzania słodkich dań – zapiekanek, puddingów czy klasycznych kaszek śniadaniowych. Ugotowane na miękko ziarna łączy się wówczas z mlekiem, słodzikiem i ewentualnymi przyprawami (cynamon, wanilia, kardamon, imbir) i podaje z owocami, bakaliami czy orzechami. W ten sposób można na przykład wykorzystać kaszę pozostałą z obiadu jako szybkie i pożywne śniadanie na kolejny dzień.

Kasza pszenna w kuchni

Kasza pszenna na sposób śródziemnomorski

Składniki:

• 1 szklanka kaszy pszennej
• 2 szklanki wody
• ½ puszki czarnych oliwek
• 100 g sera feta
• pęczek mięty
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 2 łyżki soku z cytryny

Przygotowanie:
Kaszę staranne opłukujemy pod bieżącą wodą i zalewamy 2 szklankami wody. Gotujemy pod przykryciem na małym ogniu przez 20 minut, aż woda się wchłonie. Oliwki i ser kroimy i wrzucamy do kaszy, całość delikatnie mieszamy. Oliwę łączymy z sokiem z cytryny i mieszamy w słoiku, mocno wstrząsając. Kaszę polewamy sosem i posypujemy posiekaną miętą.

Zapiekanka z kaszy pszennej z malinami

Składniki:

• 1 szklanka ugotowanej kaszy pszennej
• 100 g twarogu
• 2 jaja
• 1 łyżeczka cukru waniliowego
• 1 łyżka miodu
• 2 łyżki masła
• ½ łyżeczki cynamonu
• 1 jabłko
• 1 szklanka malin
• borówek lub porzeczek (mogą być rozmrożone)

Przygotowanie:
1 jajko rozcieramy z cukrem i cynamonem, a następnie łączymy z twarogiem i połową kaszy. Drugą połowę kaszy mieszamy z drugim jajkiem, masłem i miodem. Do natłuszczonej formy wykładamy masę serową, na niej układamy pokrojone z plasterki jabłka i pozostałe owoce. Przykrywamy całość resztą kaszy i zapiekamy w temperaturze 180 stopni przez ok. 30 minut. Podajemy na ciepło.

Kasza pszenna dla niejadków!

Kasza pszenna, choć rzadziej widywana na półkach sklepowych, to sposób na realizację wielu ciekawych przepisów, w których oryginalnie występuje kasza gryczana, jaglana czy jęczmienna. Wielu niejadków grymasi bowiem nad smakiem zdrowych specjałów, niepotrzebnie ograniczając swój jadłospis do ryżu brązowego, ziemniaków i makaronu. Kasza pszenna tymczasem to zdecydowanie zdrowszy zamiennik dla mąki pszennej, pozwalający nam docenić urok zapiekanek, sałatek czy dań typu kaszotto!