Dieta rozdzielna (dieta niełączenia) – opis i zasady. Jadłospis w diecie rozdzielnej

Idea odpowiedniego łączenia pokarmów, czyli spożywania konkretnych produktów w ściśle określonych kombinacjach, istnieje już od dawna. Na początku XX wieku wysunięto teorię, że różne rodzaje jedzenia powodują nadmierny kwaśny stan organizmu, jeśli są spożywane w tym samym czasie. Podzielono wtedy żywność na trzy konkretne grupy. Tak zwana dieta rozdzielna (dieta niełączenia) ma wielu entuzjastów, którzy twierdzą, że taki sposób odżywiania wysmukla sylwetkę i pozwala skutecznie zrzucić wagę, a także korzystnie działa na układ trawienny. Wystarczy nauczyć się kilku podstawowych zasad, które nie są trudne i łatwo się do nich przyzwyczaić, choć na początku mogą sprawiać trochę trudności.

Dieta rozdzielna (dieta niełączenia) – co to jest?

Dieta niełączenia polega – tak jak wskazuje jej nazwa – na niemieszaniu pewnych makroskładników odżywczych, a więc białek, węglowodanów i tłuszczów, w jednym posiłku. Teoria, za którą stoi ten coraz popularniejszy sposób odżywiania, głosi, że wspólne spożywanie pewnych pokarmów zakłóca trawienie. Według entuzjastów tej diety, żołądek trawi te grupy pokarmów w innym czasie, a także używane są do tego zupełnie inne enzymy trawienne. Ten dysonans powoduje, że w jelitach wytwarza się swego rodzaju rywalizacja, która powoduje gnicie spożywanego jedzenia w organizmie, co z kolei jest przyczyną powstawania szkodliwych toksyn, a także powoduje różne problemy trawienne i zdrowotne. Co więcej, kiedy łączymy różne grupy żywności w jednym posiłku, zawarte w nim składniki nie są dobrze przez organizm wykorzystywane. 

Zasady diety rozdzielnej

W diecie rozdzielnej, produkty dzieli się na trzy podstawowe grupy – białka, węglowodany i grupę neutralną. Zasady są dość proste – nie łączy się w jednym posiłku białek i węglowodanów, ale zarówno białka, jak i węglowodany, można łączyć z grupą neutralną. Zasady te dotyczą nie tylko konkretnej potrawy, ale i całego posiłku, nie można więc zjeść jednego dania z węglowodanów, a zaraz później takiego składającego się głównie z białka. Musi je dzielić odpowiednia przerwa.

Do poszczególnych grup należą oczywiście konkretne produkty, których przykłady prezentujemy poniżej.

W żadnej z tych grup nie zostały ujęte nasiona roślin strączkowych. Dzieje się tak dlatego, że te nasiona zawierają najczęściej mieszankę skrobi i białek, ale dominuje w nich skrobia (poza wymienioną wcześniej soją), co pozwala mieszać je zarówno z ziarnami, jak i warzywami.

Tak skomponowana dieta, według niektórych dietetyków oraz zwolenników tej metody, powoduje lepsze trawienie, szybką i naturalną utratę wagi (jej regulację na stałe), a także odciążenie jelit i żołądka, a przez co też dodanie energii.

Efekty diety rozdzielnej

Dieta rodzielna bywa nazywana także dietą rozdzielną lub dietą Hay, od nazwiska Williama Howarda Haya, który ją opracował i opisał. W swojej pracy doszedł do wniosku, że narządy trawienne człowieka muszą wytwarzać i uwalniać różne płyny trawienne oraz enzymy, by w tym samym czasie rozkładać białka zwierzęce i nabiał (które są trawione w kwaśnym środowisku) oraz skrobię (które są trawione w środowisku zasadowym). Według niego ten proces obciąża narządy, spowalnia trawienie i prowadzi m.in. do zmęczenia i ospałości. Z efektów diety rozdzielnej korzystał podobno nawet Henry Ford, znany potentat motoryzacyjny.

Dieta bogata w owoce i warzywa wiąże się zawsze z wieloma korzyściami zdrowotnymi, a także ze zwiększoną energią, lepszym samopoczuciem, poprawą wyników badań, zwiększeniem ilości mikro i makroelementów w organizmie. Przyczynia się także do zmniejszenia masy tłuszczowej i zwiększenia masy kostnej. Dieta niełączenia, oparta na pełnowartościowych składnikach, może z pewnością wyrządzić niewiele szkód.

Czy dieta rozdzielna to zdrowy i skuteczny sposób na odchudzanie?

Niektóre badania wskazują, że rozdzielny sposób odżywiania może być skutecznym i potężnym narzędziem do odchudzania, ale, co ciekawe, nie z powodu enzymów trawiennych. Naukowcy odkryli, że bardziej monotonne posiłki, czyli np. składające się z samych białek lub owoców powodują, że spożywa się ich nawet do 35% mniej! Może to być przyczyna – lub jedna z przyczyn – satysfakcjonujących efektów odchudzania. Należy jednak uważać na nudę i monotonię, która wkrada się czasem w posiłki, pomimo potencjalnych korzyści odchudzających. Zbyt wiele ograniczeń może wywołać skutek odwrotny do zamierzonego. Dieta musi pozostać zróżnicowana, by nie doprowadzić się do niedoborów witamin i minerałów i by nie spowolnić metabolizmu.

Dieta rozdzielna – jadłospis na 5 dni

Wbrew pozorom, dieta niełączenia nie musi być trudna ani skomplikowana, a podział na poszczególne grupy jest logiczny i łatwy do zapamiętania. Poniżej przedstawiamy przykładowy, zdrowy jadłospis na pięć dni.

Dzień 1
Śniadanie: Sałatka z awokado i pomidorów z pestkami dyni i słonecznika
Obiad: Burger fasolowo-warzywny (bez bułki, podany np. z pieczonymi warzywami)
Kolacja: Pasztet warzywny podany z ogórkami kiszonymi

Dzień 2
Śniadanie: Kanapka z grillowanymi warzywami i oliwą
Obiad: Potrawka z ciecierzycy na mleku kokosowym, z kolendrą
Kolacja: Zupa ze szpinaku, kalafiora i ziemniaków

Dzień 3
Śniadanie: Owsianka z cynamonem, orzechami i owocami (np. prażonymi lub świeżymi)
Obiad: Placuszki marchewkowo-pietruszkowe z jogurtem i z ziołami
Kolacja: Hummus z warzywami

Dzień 4
Śniadanie: Jajka sadzone, podane ze świeżymi warzywami
Obiad: Dhal z czerwonej soczewicy z mlekiem kokosowym
Kolacja: Bułka (np. orkiszowa) z pesto z pietruszki lub bazylii i pomidorem

Dzień 5
Śniadanie: Kuskus z pomarańczą i migdałami
Obiad: Kotlet z warzywami (bez ziemniaków)
Kolacja: Pieczone bataty z ciecierzycą i granatem

Dieta rozdzielna – wady i wątpliwości

Niestety, nie wszyscy wierzą w skuteczność tego sposobu odżywiania, ponieważ tak naprawdę istnieje bardzo niewiele produktów spożywczych, które składają się wyłącznie z jednego składnika odżywczego; najczęściej pokarmy są połączeniem węglowodanów, białka i tłuszczów, ale w różnych proporcjach. Można więc powiedzieć, że łączenie pokarmów jest w pewnym sensie niemożliwe.

Entuzjaści tej diety uważają jednak, że nie należy popadać w przesadę – np. do warzywnego pasztetu można dodać jajko, ale nie należy już jeść tradycyjnego schabowego z ziemniakami (za to można z surówką!). Wszystko jest kwestią odpowiednich proporcji. Niestety nie ma naukowych dowodów na to, że niełączenie konkretnych pokarmów przynosi jakiekolwiek korzyści, niemniej jest to dieta oparta na zrównoważonych zasadach, warzywach i owocach, można więc jej działanie wypróbować i samodzielnie ocenić jej wpływ na zdrowie i wagę.