Sos winegret – właściwości, skład i zastosowanie sosu winegret

Składników, na bazie których przygotowuje się sos winegret, używali już starożytni Rzymianie. Jednak prawdziwa moda na jego jedzenie pojawiła się dopiero w XIX wieku we Francji. Dziś sosem winegret zajadają się ludzie na całym świecie, którzy cenią prostotę jego wykonania oraz właściwości zdrowotne. W oryginalnym sosie winegret znajdziemy oliwę z oliwek i ocet, które mogą przynieść wiele korzyści ludzkiemu organizmowi.

Sos winegret – co to takiego?

Sos winegret, zwany także vinaigreete, to francuski, zimny sos powstały z pomieszania i ubicia do zgęstnienia takich składników jak oliwa i ocet w proporcji 3 do 1. Do smaku sos jest przyprawiany solą i pieprzem. Tej pierwszej przyprawy zwykle dodaje się już na początku do octu, nim wszystkie składniki zostaną wymieszane, ze względu na trudność rozpuszczania soli w oliwie.

Dopuszcza się stosowanie różnorakich dodatków do sosu takich jak zioła lub cebula szalotka, zwłaszcza, gdy podaje się go z warzywami lub zbożami. Co więcej, podstawowy składnik jakim jest oliwa z oliwek możemy zastąpić niemal każdym innym rodzajem oleju, na przykład sojowym, rzepakowym, kukurydzianym, szafranowym, arachidowym, słonecznikowym czy z pestek winogron.

Historia i francuskie korzenie nazwy sosu winegret

Oliwy i octu, na bazie których tworzy się sos winegret, stosowano do przyprawiania potraw już w czasach starożytnego Rzymu. Przepis z dodatkiem sosu winegret obecne są w powstałym około 1470 roku traktacie ‘’De honesta voluptate et valetudine’’ autorstwa Bartolomea Platiny. Jednak po raz pierwszy angielskiej nazwy tego sosu użył dopiero w 1699 roku John Evely w swojej książce o sałatkach.

Nazwa sosu ‘’winegret’’ pochodzi od francuskiego słowa ‘’vinaigre’’ oznaczającego zdrobniale ocet. We Francji ten dodatek do dań był wyjątkowo popularny zwłaszcza w XIX wieku. Prawdziwą modę w Wielkiej Brytanii na ten sos rozpoczął przybyły do Londynu francuski emigrant, Chevalier d’Albingac. Francuskie pochodzenie sosu dobrze widać w języku angielskim, gdzie funkcjonuje określenie ‘’francuski dressing’’, będące powszechnie stosowanym synonimem sosu winegret.

Właściwości sosu winegret

Oliwa z oliwek, z której wykonany jest sos, zawiera wiele tzw. dobrych tłuszczów. To również źródło witaminy E i K. Dzięki temu, że zawiera przeciwutleniacze, oliwa z oliwek może zwalczać stany zapalne w organizmie, a także chronić przed utlenianiem ‘’złego’’ cholesterolu, co z kolei przekłada się na mniejsze ryzyko wystąpienia chorób serca. Spożywanie oliwy z oliwek obniża również ciśnienie krwi, które jest jednym z czynników wpływających na zachorowalność na serce.

Co więcej, zawarty w oliwie z oliwek przeciwutleniacz, oleocanthal może, zdaniem niektórych naukowców, wykazywać działanie podobne do ibuprofenu. Już trzy łyżki oliwy z oliwek mogą dać podobny efekt przeciwzapalny jak 10% dawki ibuprofenu. Kwas oleinowy obecny w oliwie z oliwek przyczynia się do zmniejszania poziomu markerów takich jak białko C-reaktywne (CRP). Niewątpliwą zaletą oliwy z oliwek jest fakt, że jej spożywanie obniża ryzyko wystąpienia udaru, jednej z najpopularniejszych chorób cywilizacyjnych.

Nadmierna ilość tłuszczu w pożywieniu może prowadzić do przyrostu wagi. Inaczej jest w przypadku oliwy z oliwek. Trwające trzy lata badanie przeprowadzone przez hiszpański Uniwersytet Navarra, z udziałem 187 uczestników, nad dietą bogatą w oliwę z oliwek wykazało, że pomaga ona zrzucić zbędne kilogramy.

Natomiast drugi składnik sosu winegret, jakim jest ocet, od tysięcy lat był stosowany jako substancja lecznicza. Swoje zdrowotne właściwości zawdzięcza przede wszystkim kwasowi octowemu, który poprawia pracę tętnic, a także działa odchudzająco. Dzięki temu, że ocet działa przeciwdrobnoustrojowo, może skutecznie zwalczać grzybicę paznokci, a także infekcję uszu.

Ocet jest składnikiem, który intryguje naukowców podejmujących się różnorakich testów na tym produkcie. Przykładem mogą być badania przeprowadzone przez Ahvaz Jundishapur University, które wykazały, że ocet zmniejsza poziom cukru we krwi oraz insuliny po posiłku. Nad inną interesującą Testy laboratoryjne na myszach prowadzone w japońskim Central Research Institute wykazały związek spożywania octu a redukcją ‘’złego’’ cholesterolu we krwi.

Właściwości dwóch głównych składników sosu: oliwy z oliwek i octu sprawiają, że sos winegret sprawdzi się w niemal każdej diecie, również osób cierpiących na cukrzycę. W poniższej tabelce znajdziemy wartości odżywcze sosu winegret.

Sos winegret w kuchniach świata

W zależności od kraju sos jest przyrządzany w inny sposób. Na północy Francji często tworzy się go z oleju pozyskanego z orzechów włoskich i octu jabłkowego. Taką mieszankę dodaje się do belgijskiej sałatki z endywią.

Swój własny przepis na sos winegret wypracowały także Stany Zjednoczone. W USA sos jest podawany z dużą ilością różnorodnych składników takich jak cukier, czosnek, cytryna, czereśnie, trufle, maliny, a nawet ser pleśniowy czy parmezan. W Brazylii natomiast sos winegret to mieszanka oliwy z oliwek, octu spirytusowego, cebuli, pomidorów i dużej papryki. Zgodnie z tradycją taki sos serwuje się z brazylijskim churrasco w niedzielę.

Sos winegret w wersji chińskiej i japońskiej to połączenie oleju sezamowego i octu ryżowego. W północnej części Chin do takiej mieszanki dodaje się również musztardę, która ma za zadanie poprawić konsystencję i smak sosu. W południowowschodniej Azji ocet winegret powstaje na bazie otrębów ryżowych i białego octu z dodatkiem orzechów, soku z limonki, papryczek chili oraz ziół.

W różnych częściach świata tradycyjny ocet można zastąpić octem z maliny, sokiem z cytryny lub Sherry. Balsamiczny sos winegret powstaje z dodania niewielkiej ilości octu balsamicznego do podstawowej receptury.

W tradycyjnej kuchni sos winegret stosowany jest jako dressing do sałatek. W wersji na zimno towarzyszy karczochom, szparagom czy porom. W kuchni rosyjskiej istnieje sałatka, która swoją nazwę zawdzięcza właśnie zastosowanemu w niej sosowi winegret. Ten dodatek sprawdzi się świetnie do marynowania kurczaka, cielęciny, ryb czy owoców morza. Sos winegret jest również chętnie podawany w obecności warzyw oraz owoców. Ten sos dobrze smakuje zarówno z surowymi warzywami, jak i pieczonymi w piekarniku. Coraz częściej sos winegret włączany jest w różnorakie diety. Znajdziemy go na przykład w diecie dla diabetyków.

Dzięki temu, że sos winegret jest bardzo prosty w przygotowaniu – w zasadzie składa się tylko z dwóch, łatwo dostępnych składników – a przy tym działa korzystnie na zdrowie, staje się coraz bardziej popularny w naszych kuchniach. Wystarczy kilka minut, by móc cieszyć się jego smakiem.

Przepis na danie z sosem winegret

Masz ochotę samodzielnie przygotować potrawę z sosem winegret? Poniżej przedstawiamy recepturę, dzięki której będziesz mógł cieszyć się jej smakiem.

Przepis na kurczaka z sałatą i sosem winegret

Składniki:

• przyprawa typu gyros
• sos winegret
• mix sałat
• warzywa: pomidor, rzodkiewka, ogórek zielony, papryka czerwona
• 2 piersi z kurczaka

Sposób przygotowania sosu winegret:
Dwie łyżki octu winnego wymieszaj z 6 łyżkami oliwy z oliwek (proporcja składników 1:3) lub oleju roślinnego. Następnie dodaj szczyptę soli oraz trochę pieprzu do smaku. Jeśli chcesz, możesz także dodać jedną łyżeczkę musztardy do smaku. Wymieszaj dokładnie ze sobą wszystkie składniki. Po przygotowaniu przechowuj go w lodówce.

Sposób przyrządzenia dania:
Warzywa pokroić i umieścić w półmisku razem z sałatą. Przygotowanym uprzednio sosem winegret polej warzywa i sałatę znajdujące się w dużej misce. Filety z kurczaka pokrój w kostkę, a następnie posyp przyprawą do gyrosa. Umieść przygotowanego kurczaka na patelni i smaż na małej ilości tłuszczu, najlepiej na oliwie z oliwek. Dodaj kurczaka do półmiska z sałatą i warzywami, a następnie dokładnie wymieszaj. Jeśli chcesz, możesz tak przygotowane danie podawać z dodatkami typu ziemniaki, frytki czy ryż.
Życzymy smacznego!

Sos winegret chroni przed ‘’złym’’ cholesterolem

Sos winegret to prawdziwa gratka dla miłośników klasyki i zdrowego jedzenia. Oliwa z oliwek i ocet, na bazie których został stworzony ten sos to składniki wciąż jeszcze nie do końca poznane przez naukowców. Coraz więcej badań potwierdza ich dobroczynne działanie dla organizmu. Dzięki ich obecności sos winegret chroni przed ‘’złym’’ cholesterolem, zapobiega chorobom serca oraz stanom zapalnym, a także może obniżać poziom cukru we krwi. Dzięki temu sos winegret może być z powodzeniem stosowany przez osoby borykające się z różnymi problemami natury zdrowotnej, na przykład przez diabetyków. Prostota wykonania to dodatkowy argument, dla którego warto wprowadzić do kuchni ten sos. Ważne jednak, by do jego przyrządzenia zastosować najwyższej jakości oliwę z oliwek oraz dobry ocet. Sos winegret został doceniony przez ludzi na całym świecie i w niemal każdej części globu doczekał się swojej unikalnej wersji. Może i Ty stworzysz swoją własną?